Naar inhoud springen

5e eeuw v.Chr.

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Overzicht van de jaren in en rond de 5e eeuw v.Chr.
Jaren 00 509 508 507 506 505 504 503 502 501 500
Jaren 90 499 498 497 496 495 494 493 492 491 490
Jaren 80 489 488 487 486 485 484 483 482 481 480
Jaren 70 479 478 477 476 475 474 473 472 471 470
Jaren 60 469 468 467 466 465 464 463 462 461 460
Jaren 50 459 458 457 456 455 454 453 452 451 450
Jaren 40 449 448 447 446 445 444 443 442 441 440
Jaren 30 439 438 437 436 435 434 433 432 431 430
Jaren 20 429 428 427 426 425 424 423 422 421 420
Jaren 10 419 418 417 416 415 414 413 412 411 410
Jaren 00 409 408 407 406 405 404 403 402 401 400
Jaren 90 399 398 397 396 395 394 393 392 391 390

De 5e eeuw v.Chr. (van de christelijke jaartelling) is de 5e periode van 100 jaar, dus bestaande uit de jaren 500 tot en met 401 v.Chr. De 5e eeuw v.Chr. behoort tot het 1e millennium v.Chr.

Langjarige gebeurtenissen

[bewerken | brontekst bewerken]
Perzische Rijk
Perzische Rijk rond 500 v.Chr.

De Oud-Griekse architectuur bereikt een hoogtepunt met de tempel voor Zeus in Olympia, het Parthenon, het Erechtheion en de tempel voor Nikè op de Akropolis in Athene.

Middellandse zee
  • Na de verovering van Fenicië door de Perzen omstreeks 500 v.Chr. wordt de maritieme en commerciële invloed van Fenicië minder en wordt haar rol als handelaar in de Middellandse Zee overgenomen door Carthago en de Griekse stadstaten.
Hellas
Cultuur
Europa
  • De Kelten beheersen het grootste deel van Midden- en West-Europa. Hun La Tènecultuur heeft een dusdanig peil bereikt dat zij op sommige gebieden die van de Romeinen overstijgt. Gedurende deze periode weten de Kelten hun gebieden maximaal uit te breiden. In eerste instantie in Noord-Italië en Griekenland, later in het huidige Turkije en Groot-Brittannië.
  • Het eiland Elba wordt bewoond door de Etrusken, die afkomen op het vele ijzer dat op het eiland is te vinden. Het ijzererts wordt ter plaatse bewerkt tot ijzer. Het wordt verscheept naar de Etruskische steden en verkocht aan de Grieken in Groot-Griekenland.
Wetenschap
filosofie en levensbeschouwing
  • Stromingen van de Presocratische filosofie, zoals de Atomisten en de Abderieten
  • Gedurende 45 jaren reist Gautama Boeddha door de staten van Noord-India. Hij wordt een zeer gerespecteerde spirituele leider. De koningen van de twee grootste staten (Kosala en Magadha) worden zijn discipelen, net als vele anderen uit alle lagen van de bevolking. Veel mensen besluiten monnik (bhikkhu) of non (bhikkhuni) te worden in de monastieke orde (de Sangha) van de Boeddha.
Zeevaart
  • Een Carthaagse expeditie onder leiding van Hanno exploreert de Atlantische kust van Afrika, vermoedelijk tot aan de Golf van Guinee. Zij slagen er ook in om rond Afrika te varen volgens Herodotus, die verhaalt over een Fenicische expeditie die langs de Rode Zee wordt gezonden door farao Necho II van Egypte. Zij komen na drie jaar terug aan via de Zuilen van Hercules.
  • Necho II laat tijdens de Saïtische Renaissance volgens Herodotus de Feniciërs om Afrika heenvaren nadat zijn pogingen om een kanaal te graven tussen de Middellandse Zee en de Rode Zee mislukt zijn.
Innovatie
militair

Belangrijke personen uit de 5e eeuw v.Chr.

[bewerken | brontekst bewerken]
Socrates