Afrikaanse moerasschildpadden

Afrikaanse moerasschildpadden
	Pelomedusa galeata, exemplaar uit het Hluhluwe-Imfolozipark, Zuid-Afrika.
	Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Chordata (Chordadieren)
Klasse:	Reptilia (Reptielen)
Orde:	Testudines (Schildpadden)
Onderorde:	Pleurodira (Halswenders)
Superfamilie:	Pelomedusoidea
Familie:	Pelomedusidae (Pelomedusa's)
	Geslacht
	Pelomedusa; Wagler, 1830
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Afrikaanse moerasschildpadden op Wikispecies
Portaal	Biologie ; Herpetologie

Afrikaanse moerasschildpadden^[1] (Pelomedusa) zijn een geslacht van schildpadden uit de familie pelomedusa's (Pelomedusidae).

Naam en indeling[bewerken | brontekst bewerken]

Afrikaanse moerasschildpadden werden voor het eerst wetenschappelijk beschreven door Johann Georg Wagler in 1830. De groep wordt vertegenwoordigd door tien verschillende soorten, waarvan er zes pas in 2014 voor het eerst wetenschappelijk zijn beschreven.^[2] In veel literatuur wordt de groep als monotypisch omschreven, lange tijd was de Afrikaanse moerasschildpad (Pelomedusa subrufa) de enige soort.^[3]

Uiterlijke kenmerken[bewerken | brontekst bewerken]

De schildpadden bereiken een schildlengte van ongeveer 20 tot 30 centimeter. Het schild van de grootste soort, Pelomedusa galeata, kan tot 32,5 cm lang worden. Bij een aantal soorten worden mannetjes groter dan vrouwtjes, wat ongebruikelijk is bij schildpadden. Het rugschild is vrij plat en heeft een bruine tot olijfgroene kleur, de onderzijde is geel en heeft nooit een scharnierend deel zoals bij andere schildpadden voorkomt. De kop is relatief breed en heeft een grijze tot bruine kleur, net als de nek en de ledematen.^[4]

Levenswijze[bewerken | brontekst bewerken]

De schildpadden staan bekend als vrij agressief en laten bij verstoring een muskus-achtige, stinkende vloeistof lopen uit klieren aan de zijkanten van het rugschild. Als ze worden aangevallen laten ze de ontlasting en urine lopen en bijten van zich af. Binnen de Afrikaanse moerasschildpadden komen zowel omnivore, carnivore als herbivore soorten voor. Op het menu staat aas, ongewervelden, vissen, amfibieën en waterplanten. Soms worden vogels gegrepen en verdronken voordat ze worden opgegeten. Van een aantal soorten is bekend dat ze teken van de huid van grote waterzoogdieren eten.^[4]

Verspreiding en habitat[bewerken | brontekst bewerken]

De soorten komen voor in delen van Afrika en leven in de landen Angola, Botswana, Congo-Kinshasa, Malawi, Namibië, Zuid-Afrika, Tanzania, Madagaskar, Soedan, Eritrea, Kenia, Benin, Burkina Faso, Niger, Nigeria, Senegal, Centraal-Afrikaanse Republiek, Somalië, Ghana en Ivoorkust. De soort Pelomedusa barbata komt als enige voor op het Arabisch Schiereiland en endemisch in Jemen.^[2]

De schildpadden zijn waterminnend maar komen ook wel op het land, de habitat bestaat uit tijdelijke poelen, permanente wateren zoals moerassen en ook wel door de mens aangelegde vijvers. Sommige soorten mijden permanente wateren om krokodillen te vermijden.

Beschermingsstatus[bewerken | brontekst bewerken]

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is alleen aan de soort Pelomedusa galeata een beschermingsstatus toegewezen. Deze soort wordt beschouwd als 'veilig' (Least Concern of LC).^[5]

Soorten[bewerken | brontekst bewerken]

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam	Auteur	Verspreidingsgebied
Pelomedusa barbata	Petzold, Vargas-Ramírez, Kehlmaier, Vamberger, Branch, Du Preez, Hofmeyr, Meyer, Schleicher, Široký & Fritz, 2014	Jemen
Pelomedusa galeata	Schoepff, 1792	Zuid-Afrika
Pelomedusa gehafie	Rüppell, 1835	Eritrea
Pelomedusa kobe	Petzold, et al., 2014	Tanzania
Pelomedusa neumanni	Petzold, et al., 2014	Kenia, Tanzania
Pelomedusa olivacea	Schweigger, 1812	Benin, Burkina Faso, Niger, Nigeria, Senegal
Pelomedusa schweinfurthi	Petzold, et al., 2014	Soedan, Centraal-Afrikaanse Republiek
Pelomedusa somalica	Petzold, et al., 2014	Somalië
Afrikaanse moerasschildpad (Pelomedusa subrufa)	Lacépède, 1788	Angola, Botswana, Congo-Kinshasa, Malawi, Namibië, Zuid-Afrika, Tanzania, Madagaskar, Soedan
Pelomedusa variabilis	Petzold, et al., 2014	Ghana, Ivoorkust

Bronvermelding[bewerken | brontekst bewerken]

Referenties

↑ Bernhard Grzimek (1971). Het Leven Der Dieren Deel VI: Reptielen. Kindler Verlag AG, Pagina 136. ISBN 90 274 8626 3.
↑ ^a ^b Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database - Pelomedusa.
↑ Mario Nilo et al. (1988). De geheimen van het dierenrijk - Amfibieën en reptielen deel 1. Uitgeverij Lekturama, Pagina 132.
↑ ^a ^b Jeffrey E. Lovich, Whit Gibbons (2021). Turtles of the World - A Guide tot Every Family. Princeton University Press, Pagina 218, 219. ISBN 9780691223223.
↑ International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List, Pelomedusa - IUCN Red List.

Bronnen

(en) – Jeffrey E. Lovich, Whit Gibbons - Turtles of the World - A Guide tot Every Family – Pagina 218, 219 – 2021 – Princeton University Press – ISBN 9780691223223
(en) – Peter Uetz & Jakob Hallermann - The Reptile Database – Pelomedusa - Website Geconsulteerd 26 april 2022
(en) – Peter Paul van Dijk, John B. Iverson, Anders G. J. Rhodin, H. Bradley Shaffer & Roger Bour - Turtles of the World, 7th Edition: Annotated Checklist of Taxonomy, Synonymy, Distribution with Maps, and Conservation Status - ISSN 10887105 (2014) - Website

[GRZ-1] Bernhard Grzimek (1971). Het Leven Der Dieren Deel VI: Reptielen. Kindler Verlag AG, Pagina 136. ISBN 90 274 8626 3.

[EMBL-2] Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database - Pelomedusa.

[DIER-3] Mario Nilo et al. (1988). De geheimen van het dierenrijk - Amfibieën en reptielen deel 1. Uitgeverij Lekturama, Pagina 132.

[JEFF-4] Jeffrey E. Lovich, Whit Gibbons (2021). Turtles of the World - A Guide tot Every Family. Princeton University Press, Pagina 218, 219. ISBN 9780691223223.

[IUCN2-5] International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List, Pelomedusa - IUCN Red List.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]