Amsterdamse zedenzaak
Amsterdamse zedenzaak
| ||
| ECLI | ECLI:NL:GHAMS:2013:BZ8885 | |
De Amsterdamse zedenzaak is een omvangrijk zedendelict dat in december 2010 bekend werd en waarbij seksueel misbruik plaatsvond op onder andere verschillende kinderdagverblijven in Amsterdam.
Inhoud
Gebeurtenissen[bewerken]
Op 7 december 2010 werd in Opsporing Verzocht een foto getoond van een jongetje van rond de twee jaar, en een Nijntje-knuffel. Deze foto was in de Verenigde Staten aangetroffen bij een onderzoek naar kinderporno. Tijdens de uitzending werd het jongetje herkend en werd zijn identiteit vastgesteld. Diezelfde avond is een 27-jarige verdachte, Roberts Miķelsons, aangehouden.
Op 12 december 2010 werd door de Amsterdamse burgemeester Eberhard van der Laan bekendgemaakt dat op kinderdagverblijven Het Hofnarretje en Jenno's Knuffelparadijs vermoedelijk 30 tot 50 kinderen het slachtoffer waren geworden van seksueel misbruik. Dit nadat bekend werd dat de hoofdverdachte Roberts Miķelsons werkzaam was op beide kinderdagverblijven. Ten tijde van de aanhouding werkte hij als oppas. Hij wordt ook verdacht van het maken en verspreiden van kinderporno.[1] Ook zijn echtgenoot Richard van Olffen wordt als verdachte aangemerkt net als Edwin R.
Roberts Miķelsons maakte gebruik van encryptie wat het onderzoek naar de sites en digitale bestanden bemoeilijkte.
Er zijn meerdere bijeenkomsten voor ouders van mogelijke slachtoffers gehouden en er wordt bekend dat Roberts Miķelsons in augustus 2009 negen dagen op kinderdagverblijf De Toverlantaarn gewerkt heeft en ook daar ten minste één kind seksueel misbruikt heeft.[2] Hij werd daar in zijn proeftijd ontslagen. Ook de directeur van Het Hofnarretje, Albert Drent, kwam in opspraak omdat er te weinig toezicht was op zijn kinderdagverblijven, er slaapfeestjes met kinderen bij hem thuis gehouden waren en hij in 1995 ontslagen was bij een kinderdagverblijf en er aangifte tegen hem gedaan was voor misbruik van twee kinderen.[3][4] Een melding van een ouder uit 2008 over Roberts Miķelsons leidde destijds niet tot een aangifte.[5] Drent werd uiteindelijk niet vervolgd. Een artikel 12 Sv-procedure die door ouders van de slachtoffers was aangespannen werd door het gerechtshof Amsterdam afgewezen.[6]
Op 11 januari 2011 liet het Openbaar Ministerie weten dat Roberts Miķelsons 83 gevallen van misbruik met kinderen had bekend.[7]
Strafzaak[bewerken]
Het strafproces tegen de hoofdverdachten is op 17 maart 2011 begonnen in De Bunker in Amsterdam-Osdorp. Op deze datum vond de regiezitting plaats. De ouders van kinderen die betrokken zijn bij deze zaak konden de rechtszaak vanaf een geheime locatie in de rechtbank volgen via een videoverbinding omdat het te confronterend zou zijn om in de zaal zelf aanwezig te zijn.[8]
Voor Roberts Miķelsons was 20 jaar met TBS dwang geëist en voor Richard van Olffen 12 jaar. In eerste instantie was ook voor hem TBS geëist, maar na het onderzoek van het Pieter Baan Centrum bleken daar geen gronden voor te zijn.
Op 5 april 2012 is het proces voortgezet en is door het Openbaar Ministerie 20 jaar celstraf en TBS met dwangverpleging geëist tegen Roberts Miķelsons De rechtbank deed op 21 mei 2012 uitspraak.
De rechter sprak van Olffen vrij van het medeplegen van alle daden van Roberts Miķelsons. De rechtbank noemde zijn rol faciliterend en veroordeelde hem tot 6 jaar gevangenisstraf. Roberts Miķelsons werd veroordeeld tot 18 jaar gevangenisstraf en TBS met dwangverpleging. De rechtbank heeft geadviseerd dat Roberts Miķelsons pas na verloop van twee derde van de gevangenisstraf ter beschikking gesteld zal worden. In de praktijk houdt dit in dat hij eerst zijn gevangenisstraf zal uitzitten alvorens hij wordt behandeld (wat ook gebruikelijk is). De schadeclaims van de ouders werden niet-ontvankelijk verklaard, omdat zij volgens de wet als niet-slachtoffer hierop geen recht hebben. De slachtoffers krijgen een schadevergoeding van €8.000,- per persoon.[9]
De rechter verwierp de opvatting van de advocaten van Roberts Miķelsons dat een eerdere doorzoeking van zijn huis onrechtmatig was. Hierdoor kon de gevonden hoeveelheid kinderporno als bewijs blijven dienen.
Hoger beroep[bewerken]
De advocaten van Richard van Olffen lieten op de dag van de uitspraak weten dat zij in hoger beroep zullen gaan. Op 31 mei 2012 maakte de rechtbank Amsterdam bekend dat ook Roberts Miķelsons van deze mogelijkheid gebruik wil maken. In reactie hierop maakte het Openbaar Ministerie bekend eveneens in beroep te gaan om zo mogelijk de gevangenisstraf hoger uit te laten vallen.
Daar werd, in tegenstelling wat de eerste rechter oordeelde, de huiszoeking, na uitvoerig nader onderzoek, wel als onrechtmatig beschouwd.
Op 26 april 2013 werd Roberts Miķelsons in hoger beroep veroordeeld tot 19 jaar gevangenisstraf en TBS met dwangverpleging; Richard van Olffen werd op dezelfde dag in hoger beroep veroordeeld tot 4,5 jaar gevangenisstraf.[10][11] Hij werd later dat jaar voorwaardelijk in vrijheid gesteld, nadat hij twee derde van zijn straf had uitgezeten.[12]
Slachtoffers[bewerken]
De hoofdverdachte heeft inmiddels bekend enkele tientallen jonge kinderen te hebben misbruikt. Op 11 januari 2011 werd op basis van verklaringen van Roberts Miķelsons en ouders het aantal mogelijke slachtoffers naar 83 bijgesteld.[7]
De jonge leeftijd van de kinderen, soms nog baby, maakt het onderzoek lastig. De jonge kinderen werden zowel psychisch als lichamelijk onderzocht door kinderartsen in het Academisch Medisch Centrum.[13]
De door burgemeester Van der Laan ingestelde commissie, de commissie-Gunning, onder leiding van de voorzitter van de Gezondheidsraad Louise Gunning-Schepers kwam 15 april 2011 met haar rapport over de zedenzaak.
Daders en verdachten[bewerken]
Hoofddader: Roberts Miķelsons[bewerken]
Roberts Miķelsons (Riga, 1983) is uit Letland afkomstig en heeft sinds 2008 ook de Nederlandse nationaliteit. Hij werkte tot 2004 in Riga en had een passie voor kinderen en kinderrechten. Hij was actief bij het Centrum voor Kinderrechten en schreef over dit onderwerp ook vele artikelen. In 2003 werd hij in Duitsland veroordeeld voor het verspreiden van kinderporno. Hij werkte toen op een kinderdagverblijf in Heidelberg. Hij kreeg een voorwaardelijke celstraf. In 2004 trouwde hij met Richard van Olffen en ging in Nederland wonen. Hij kreeg een verklaring omtrent het gedrag en was sinds 2009 werkzaam als oppas (later als de eenmanszaak Manny Kinderopvang Diensten / Manny Childcare Services) en op kinderdagverblijven. Hij werkte van februari 2007 tot en met juni 2009 op verschillende dependances van het Hofnarretje en van oktober 2009 tot en met januari 2010 bij Jenno's Knuffelparadijs. In 2006 werkte hij 2 weken in een weeshuis in Kenia. Hij wilde in 2010 ook een eigen crèche opzetten en een aanvraag voor adoptie van hem en van Olffen was in december 2010 afgewezen. Roberts Miķelsons werd er eerst ook van verdacht zijn slachtoffers gedrogeerd te hebben.[14]. Dit bleek uiteindelijk niet zo te zijn. Het jongste slachtoffer zou slechts 19 dagen oud zijn geweest.[15][16] Op 26 april 2013 is Roberts Miķelsons in hoger beroep veroordeeld tot 19 jaar gevangenisstraf en TBS met dwangverpleging. Zijn cassatieberoep werd op 16 september 2014 door de Hoge Raad verworpen. Wel werd zijn straf met een maand verkort wegens overschrijding van de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6, eerste lid, van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.[17]
Richard van Olffen[bewerken]
Richard van Olffen was de echtgenoot van Roberts Miķelsons. Hij werd verdacht van het in bezit hebben van kinderporno.[18] Richard van Olffen is in hoger beroep veroordeeld tot 4,5 jaar gevangenisstraf wegens ontucht met een minderjarige en het bezit van kinderporno[10]. Hij kwam in 2013 vrij met bijzondere voorwaarden en heeft echtscheiding aangevraagd van Roberts Miķelsons.
Edwin R.[bewerken]
Edwin R., een 39-jarige medewerker op kinderdagverblijf Het Hofnarretje, werd verdacht van webcamseks met minderjarigen en het bezit van kinderporno, en werd op 3 maart 2011 onder voorwaarden in vrijheid gesteld.[19] Hij werd uiteindelijk niet vervolgd, omdat het Openbaar Ministerie verwachtte dat de duur van een eventueel opgelegde gevangenisstraf korter zou zijn dan de tijd die R. al in voorarrest had doorgebracht.[20]
Bronnen, noten en/of referenties
|
