Bladkevers

Bladkevers
	Leliehaantje, Lilioceris lilii
	Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Arthropoda (Geleedpotigen)
Klasse:	Insecta (Insecten)
Orde:	Coleoptera (Kevers)
Onderorde:	Polyphaga
Superfamilie:	Chrysomeloidea
	Familie
	Chrysomelidae; Latreille, 1802
	Oulema-soort
	Chrysolina americana
	Chrysolina bankii
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Bladkevers op Wikispecies
Portaal	Biologie ; Insecten

Bladhaantjes (Chrysomelidae) zijn een familie van insecten uit de orde van de kevers. Bladhaantjes leven van planten. De familie telt meer dan 35000 soorten in ruim 2500 geslachten. In Nederland zijn 319 soorten gemeld waarvan 307 inheems.^[1]^[2] De wetenschappelijke naam van de familie werd in 1802 door Pierre André Latreille gepubliceerd.^[3]

Kenmerken

Het lichaam van deze kevers is rolrond en langwerpig tot halfbolvormig met een lengte van 1 mm tot 3 cm. De antennen zijn dikwijls half zo lang als het lichaam. Veel soorten zijn felgekleurd.

Leefwijze

Sommige volwassen kevers eten stuifmeel, maar de meesten zijn bladeters. Sommige soorten zijn schadelijk en weer andere bewijzen hun nut bij biologische onkruidbestrijding.

Voortplanting

De eieren worden in groepjes afgezet op de voedselplant of in de grond.

Schade aan planten

Zowel de larvale als de volwassen stadia leven van planten. Sommige soorten zijn schadelijk voor de landbouw, bijvoorbeeld de coloradokever (Leptinotarsa decemlineata) en het aspergehaantje (Crioceris asparagi).

Taxonomie

De familie is als volgt onderverdeeld:^[4]

Onderfamilie Sagrinae Leach, 1815
- Tribus Carpophagini Chapuis, 1874
- Tribus Diaphanopsidini Monrós, 1958
- Tribus Megamerini Chapuis, 1874
- Tribus Sagrini Leach, 1815
Onderfamilie Bruchinae Latreille, 1802^[3]
- Tribus Amblycerini Bridwell, 1932
  - Subtribus Amblycerina Bridwell, 1932
  - Subtribus Spermophagina Borowiec, 1987
- Tribus Bruchini Latreille, 1802^[3]
  - Subtribus Acanthoscelidina Bridwell, 1946
  - Subtribus Bruchina Latreille, 1802^[3]
  - Subtribus Megacerina Bridwell, 1946
- Tribus Eubaptini Bridwell, 1932
- Tribus Kytorhinini Bridwell, 1932
- Tribus Pachymerini Bridwell, 1929^[5]
  - Geslacht Buburra Reid & Beatson, 2013^[6]
  - Geslacht Butiobruchus
  - Geslacht Caryoborus
  - Geslacht Caryobruchus Bridwell, 1929^[5]
  - Geslacht Pachymerus
  - Subtribus Caryedontina Bridwell, 1929^[5]
  - Subtribus Caryopemina Bridwell, 1929^[5]
  - Subtribus Pachymerina Bridwell, 1929^[5]
- Tribus Rhaebini Blanchard, 1845
Onderfamilie Donaciinae Kirby, 1837
- Tribus Donaciini Kirby, 1837
- Tribus Haemoniini Chen, 1941
- Tribus Plateumarini Böving, 1922
Onderfamilie Criocerinae Latreille, 1804
- Tribus Criocerini Latreille, 1804
- Tribus Lemini Gyllenhal, 1813
- Tribus Pseudocriocerini Heinze, 1962
Onderfamilie Cassidinae Gyllenhal, 1813
- Tribus Alurnini Chapuis, 1875
- Tribus Anisoderini Chapuis, 1875
- Tribus Aproidini Weise, 1911
- Tribus Arescini Chapuis, 1875
- Tribus Aspidimorphini Chapuis, 1875
- Tribus Basiprionotini Gressitt, 1952 (1929)
- Tribus Botryonopini Chapuis, 1875
- Tribus Callispini Chapuis, 1875
- Tribus Callohispini Uhmann, 1960
- Tribus Cassidini Gyllenhal, 1813
- Tribus Cephaloleiini Chapuis, 1875
- Tribus Chalepini Weise, 1910
- Tribus Coelaenomenoderini Weise, 1911
- Tribus Cryptonychini Chapuis, 1875
- Tribus Delocraniini Spaeth, 1929
- Tribus Dorynotini Monrós and Viana, 1949 (1923)
- Tribus Eugenysini Hincks, 1952
- Tribus Eurispini Chapuis, 1875
- Tribus Exothispini Weise, 1911
- Tribus Goniocheniini Spaeth, 1942
- Tribus Gonophorini Chapuis, 1875
- Tribus Hemisphaerotini Monrós and Viana, 1951 (1929)
- Tribus Hispini Gyllenhal, 1813
- Tribus Hispoleptini Chapuis, 1875
- Tribus Hybosispini Weise, 1910
- Tribus Imatidiini Hope, 1840
- Tribus Ischyrosonychini Chapuis, 1875
- Tribus Leptispini Fairmaire, 1868
- Tribus Mesomphaliini Hope, 1840
- Tribus Nothosacanthini Gressitt, 1952 (1929)
- Tribus Oediopalpini Monrós and Viana, 1947 (1910)
- Tribus Omocerini Hincks, 1952 (1923)
- Tribus Oncocephalini Chapuis, 1875
- Tribus Promecothecini Chapuis, 1875
- Tribus Prosopodontini Weise, 1910
- Tribus Sceloenoplini Uhmann, 1930
- Tribus Spilophorini Chapuis, 1875
- Tribus Uroplatini Weise, 1910
Onderfamilie Chrysomelinae Latreille, 1802^[3]
- Tribus Chrysomelini Latreille, 1802^[3]
- Tribus Timarchini Motschulsky, 1860^[3]
Onderfamilie Galerucinae Latreille, 1802^[3]
- Tribus Alticini Newman, 1834
- Tribus Decarthrocerini Laboissière, 1937
- Tribus Galerucini Latreille, 1802^[3]
- Tribus Hylaspini Chapuis, 1875
- Tribus Luperini Gistel, 1848
- Tribus Metacyclini Chapuis, 1875
- Tribus Oidini Laboissière, 1921 (1875)
Onderfamilie Lamprosomatinae Lacordaire, 1848
- Tribus Lamprosomatini Lacordaire, 1848
- Tribus Neochlamysini Monrós, 1959
- Tribus Sphaerocharini Chapuis, 1874
Onderfamilie Cryptocephalinae Gyllenhal, 1813
- Tribus Clytrini Kirby, 1837
- Tribus Cryptocephalini Gyllenhal, 1813
  - Subtribus Achaenopina Chapuis, 1874
  - Subtribus Cryptocephalina Gyllenhal, 1813
  - Subtribus Monachulina Leng, 1920
  - Subtribus Pachybrachina Chapuis, 1874
  - Subtribus Stylosomina Chapuis, 1874
- Tribus Fulcidacini Jakobson, 1924
Onderfamilie Eumolpinae Hope, 1840
- Geslacht Tyrannomolpus Nadein & Leschen, 2017^[7]
- Tribus Bromiini Baly, 1865 (1863)
- Tribus Caryonodini Bechyné, 1951
- Tribus Cubispini Monrós, 1954
- Tribus Eumolpini Hope, 1840
- Tribus Euryopini Chapuis, 1874
- Tribus Habrophorini Bechyné and Špringlová de Bechyné, 1969
- Tribus Hemydacnini Bechyné, 1951
- Tribus Megascelidini Chapuis, 1874
- Tribus Merodini Chapuis, 1874
- Tribus Pygomolpini Bechyné, 1949
- Tribus Rosiroiini Bechyné, 1950
- Tribus Typophorini Baly, 1865
Onderfamilie Spilopyrinae Chapuis, 1874
Onderfamilie Synetinae LeConte and Horn, 1883
Onderfamilie Protoscelidinae Medvedev, 1968 †

Geslachten

Onderfamilie: Alticinae
- Altica
- Anthobiodes
- Aphthona
- Apteropeda
- Argopus
- Arrhenocoela
- Asiorestia
- Batophila
- Chaetocnema
- Crepidodera
- Derocrepis
- Dibolia
- Epitrix
- Hermaeophaga
- Heyrovskya
- Hippuriphila
- Longitarsus
- Lythraria
- Mantura
- Minota
- Mniophila
- Mniophilosoma
- Ochrosis
- Oedionychus
- Orestia
- Phyllotreta
- Podagrica
- Psylliodes
- Sphareoderma
Onderfamilie Bruchinae
- Tribus Pachymerini Bridwell, 1929^[5]
  - Geslacht Buburra Reid & Beatson, 2013^[6]
  - Geslacht Butiobruchus
  - Geslacht Caryoborus
  - Geslacht Caryobruchus Bridwell, 1929^[5]
  - Geslacht Pachymerus
Onderfamilie: Cassidinae
- Cassida
- Chiridula
- Hypocassida
- Ischyronota
- Macromonycha
- Oocassida
- Oxylepus
- Pilemostoma
Onderfamilie: Chrysomelinae
- Cecchiniola
- Chrysomela
- Chrysolina
- Colaphus
- Colaspidema
- Crosita
- Cyrtonastes
- Cyrtonus
- Entomoscelis
- Gastrophysa
- Gonioctena
- Hydrothassa
- Leptinotarsa
- Linaedea
- Machomena
- Oreina
- Phaedon
- Phratora
- Plagiodera
- Prasocuris
- Sclerophaedon
- Timarcha
- Timarchida
Onderfamilie: Clytrinae
- Cheilotoma
- Chilotomina
- Clytra
- Coptocephala
- Labidostomis
- Lachnaia
- Macrolenes
- Melitonoma
- Otiocephala
- Otiothraea
- Smaragdina
- Tituboea
Onderfamilie: Criocerinae
- Crioceris
- Lema
- Lilioceris
- Oulema
Onderfamilie: Cryptocephalinae
- Acolastus
- Cryptocephalus
- Melixanthus
- Pachybrachis
- Stylosomus
Onderfamilie: Donaciinae
- Donacia
- Donaciella
- Macroplea
- Plateumaris
Onderfamilie: Eumolpinae
- Bedelia
- Bromius
- Callipta
- Chloropterus
- Chrysochares
- Colaspidea
- Colaspina
- Colaspinella
- Damasus
- Eryxia
- Eumolpus
- Macrocoma
- Malegia
- Pachnephoptrus
- Pachnephorus
- Pales
- Rhodopaea
- Weiselina
Onderfamilie: Galerucinae
- Agelastica
- Arima
- Aulacophora
- Belarima
- Calomicrus
- Diorhabda
- Euluperus
- Exosoma
- Falsoexosoma
- Galeruca
- Galerucella
- Leptomona
- Lochmaea
- Luperus
- Marseulia
- Monolepta
- Nymphius
- Phyllobrotica
- Pyrrhalta
- Sermylassa
- Theone
- Xanthogaleruca
Onderfamilie: Hispinae
- Acmenychus
- Discladispa
- Hispa
- Leptispa
- Polyconia
Onderfamilie: Lamprosomatinae
- Oomorphus
Onderfamilie: Megalopodinae
- Temnaspis
Onderfamilie: Orsodacninae
- Orsodacne
Onderfamilie: Synetinae
- Syneta
Onderfamilie: Zeugophorinae
- Zeugophora

Enkele soorten in beeld

Aspergehaantje (Crioceris asparagi)
Coloradokever (Leptinotarsa decemlineata)
Crepidodera aurata
Elzenhaantje (Agelastica alni)
Groene muntgoudhaan (Chrysolina herbacea)
Leliehaantje (Lilioceris lilii)
Maïswortelboorder (Diabrotica virgifera)
Populierenhaantje (Chrysomela populi)
Schildpadtor (Cassida sp.)
Zuidelijke mierenzakkever (Clytra laeviuscula)
Aardvlooien

Zie ook

Lijst van bladhaantjes in Nederland

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

David Burnie (2001). Animals, Dorling Kindersley Limited, London. ISBN 90-18-01564-4 (naar het Nederlands vertaald door Jaap Bouwman en Henk J. Nieuwenkamp).

↑ Nederlands Soortenregister
↑ Beenen R., J. Winkelman (1993) Naamlijst van de Nederlandse Bladkevers (Coleoptera: Chrysomelidae) Nederlandse Faunistische Mededelingen 5: 9-18.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Latreille, P.A. (1802). Histoire Naturelle, générale et particuliere des Crustacés et des Insectes. Familles naturelles des Genres. deel 3: 220.
↑ Bouchard, P. et al (2011) Family-group names in Coleoptera (Insecta). [[ISSN 1313-2989|ZooKeys]], 88: 1-972. DOI:10.3897/zookeys.88.807 ISBN 978-954-642-583-6 (hardback) ISBN 978-954-642-584-3 (paperback) ZooBank
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Bridwell, J.C. (1929) A preliminary generic arrangement of the palm bruchids and allies (Coleoptera) with descriptions of new species. Proceedings of the Entomological Society of Washington, 31(8): 141-160. BHL
↑ ^a ^b Citering voor bron is nog niet bekend.
↑ Nadein, K.S. & Leschen, R.A.B. (2017) A new genus of leaf beetle (Coleoptera: Chrysomelidae: Eumolpinae) from Three Kings Islands, New Zealand, Zootaxa 4294 (2), pp. 271-280: 272-278

[1] Nederlands Soortenregister

[2] Beenen R., J. Winkelman (1993) Naamlijst van de Nederlandse Bladkevers (Coleoptera: Chrysomelidae) Nederlandse Faunistische Mededelingen 5: 9-18.

[Latreille-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Latreille, P.A. (1802). Histoire Naturelle, générale et particuliere des Crustacés et des Insectes. Familles naturelles des Genres. deel 3: 220.

[4] Bouchard, P. et al (2011) Family-group names in Coleoptera (Insecta). [[ISSN 1313-2989|ZooKeys]], 88: 1-972. DOI:10.3897/zookeys.88.807 ISBN 978-954-642-583-6 (hardback) ISBN 978-954-642-584-3 (paperback) ZooBank

[Bridwell-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Bridwell, J.C. (1929) A preliminary generic arrangement of the palm bruchids and allies (Coleoptera) with descriptions of new species. Proceedings of the Entomological Society of Washington, 31(8): 141-160. BHL

[Brontabel|2013-Reid-Beatson-6] Citering voor bron is nog niet bekend.

[7] Nadein, K.S. & Leschen, R.A.B. (2017) A new genus of leaf beetle (Coleoptera: Chrysomelidae: Eumolpinae) from Three Kings Islands, New Zealand, Zootaxa 4294 (2), pp. 271-280: 272-278

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]