Gebruiker:Datajet52/Engbert Reerink

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Engbert Reerink
Plaats uw zelfgemaakte foto hier
Persoonlijke gegevens
Volledige naam Engbert Reerink
Geboortedatum 16 oktober 1899
Geboorteplaats Goor
Overlijdensdatum 31 juli 1990
Overlijdensplaats Wassenaar
Nationaliteit Nederlands
Wetenschappelijk werk
Vakgebied Wis- en natuurkunde
Promotor Prof. F.A.H. Schreinemakers
Alma mater Rijksuniversiteit van Leiden
Overig
Hobby's en andere bezigheden Pianospelen
Portaal  Portaalicoon   Wetenschap & Technologie

Engbert Harmen Reerink (Goor, 16 oktober 1899 - Wassenaar, 31 juli 1990) was directeur van de NV Chemisch Pharmaceutische Producten Maatschappij Philips Duphar en president-curator van de Rijksuniversiteit Leiden.

Jeugd[bewerken | brontekst bewerken]

Engbert Reerink was de oudste zoon (van vier kinderen) van Herman Reerink (1863-1953) en Johanna Dorothea Meyjes (1868-1953). Hij doorliep het gymnasium in Deventer waarna hij fysische chemie ging studeren aan de Rijksuniversiteit Leiden[1]. Hij promoveerde daar aan de faculteit wis- en natuurkunde op 16 december 1924[2]. In 1926 trouwde hij met Adrienne Pfeiffer met wie hij vijf kinderen kreeg.

Philips 1926-1961[bewerken | brontekst bewerken]

Het jaar daarvoor was hij in dienst getreden bij de NV Philips Gloeilampen Fabrieken te Eindhoven op het NatLab waar hij diverse patenten verwierf op het onderzoeksgebied van lamp en straling. Ter voorkoming van rachitis, lukte het de Utrechtse fysicus Aart van Wijk en Reerink synthetisch vitamine D2 te bereiden[3] door UV-bestraling van de provitamine ergosterol, bereid uit gist. Dit proces bood mogelijkheden het minder smakelijke levertraan (natuurlijke bron van vitamine D2), dat kinderen slikten om botontkalking tegen te gaan, te vervangen. Besloten werd tot commerciële productie van vitaminehoudende chocoladepastilles (Dohyfral) in 1930 met de oprichting van Philips-Van Houten NV in Weesp [4], het latere Philips-Duphar. Reerink werd benoemd tot statutair directeur en nam de procesontwikkeling en fabrieksmatige opschaling ter hand.

Na een moeizame start in de 30er jaren werd het proces in een know-how exchange agreement gelicentieerd aan DuPont de Nemours Inc. Bruikbaarheid van synthetisch vitamine D2 in de grote veevoedermarkt in de V.S. was beperkt vanwege de negatieve smaakeffecten die het had op het pluimvee. Onderzoek in het kleine laboratorium in Weesp wees uit dat de (later gepatenteerde) chemische modificatie van cholesterol (geëxtraheerd uit mosselen) tot vitamine D3 het vlees smaakvrij maakte [5][6].

In 1947 werd besloten tot een snelle expansie in de biochemie ten behoeve van de gezondheid van mens, dier en plant [7][8]. Duphar werd één van de hoofdindustriegroepen van het Philips concern en J.W.M.J. Boost trad aan als commercieel directeur. Samenwerking in het verwerven van een marktpositie in de V.S. leidde tot acquisities en oprichting van Philips Electronic & Pharmaceuticals Industries [9]. De succesvolle interdisciplinaire samenwerking intern en met afnemers, licentienemers en universiteiten in Europa en Noord Amerika weerspiegelde zich in vele nieuwe producten, patenten en personeelsgroei - vooral van academici[10]. Diverse nieuwe productlijnen kwamen tot ontwikkeling.

In 1961 ging Reerink met pensioen bij Philips-Duphar waar hij tot 1966 als adviseur betrokken bleef. Samen met Prof. E. Havinga en Dr. G.A. Overbeek ontving hij in 1965 de naar de oprichter van Organon vernoemde Dr. Saal van Zwanenburgprijs[11] voor 'het veelomvattende werk op het gebied van de toegepaste chemie van geneeskrachtige steroïden'[12].

Rijksuniversiteit Leiden 1961-69[bewerken | brontekst bewerken]

In het jaar van pensionering werd Reerink benoemd tot president-curator van de Rijksuniversiteit van Leiden[13]. Zijn curatorschap kenmerkte zich door een stormachtige expansie van de universiteit die zijn sporen naliet in het studentenleven en de stadsontwikkeling van Leiden. Als vicevoorzitter van de Academische Raad van landelijke universiteiten was hij direct betrokken bij de universitaire bestuurlijke hervorming (rapport-Maris, april 1967[14]). Op het hoogtepunt van de studentenrevolte en de nationale, academische bestuurscrisis die uitmondde in de Wet Universitaire Bestuurshervorming (WUB), bood hij op 14 mei 1969 zijn ontslag aan[15]. Voor de continuïteit bleef hij op verzoek van minister Veringa aan tot het begin van het nieuwe academisch jaar [16].

Engbert Reerink overleed op 90-jarige leeftijd op 31 juli 1990.

Bronnen, noten en/of referenties[bewerken | brontekst bewerken]

  1. ↑ Album studiosorum Academiæ Lugduno-batavæ MDCCCLXXV-MCMXXV, p. 283 nr. 8288 (1925). Geraadpleegd op 20 september 2022.
  2. ↑ Reerink, Engbert Harmen (16 december 1924), Over gasreacties. H.J. Paris.
  3. ↑ Snelders, H.A.M., De geschiedenis van de scheikunde in Nederland. Deel 2. De ontwikkeling van chemie en chemische technologie in de eerste helft van de twintigste eeuw. Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (1997). Geraadpleegd op 20 september 2022.
  4. ↑ Huijnen, Pim (2011), De belofte van vitamines. Voedingsonderzoek tussen universiteit, industrie en overheid 1918-1945. Verloren, 70-73, 145. ISBN 9789087042417.
  5. ↑ J.M.M. Busio, De vitaminefabriek van Philips Duphar in Weesp. https://fabriekofiel.com/ (2016?). Geraadpleegd op 21 oktober 2023.
  6. ↑ Rappoldt, M.P. (2001). Van scheepjeswol naar vitamine D. Chemie achter de dijken. Uitvindingen en uitvinders in de eeuw na Van 't Hoff. Onder red. van H. van Bekkum en J. Reedijk, eindred. S. Rozendaal. KNAW, KNCV
  7. ↑ Sprenger, R.M. (1992), Ten behoeve van de gezondheid van mens, dier en plant. De geschiedenis van Duphar 1930-1980, 8-10 e.v..
  8. ↑ Reitsma, O. (1981), Duphar onderweg. Een halve eeuw voor de gezondheid van mens, dier en plant. Duphar, p. 8-44.
  9. ↑ Blanken, I.J. (2003), Geschiedenis van Koninklijke Philips Electronics N.V. Een industriële wereldfederatie. Deel V. Uitgeverij Europese Bibliotheek bv, 333 e.v.. ISBN 9789028836389.
  10. ↑ (en) Recueil des travaux chimiques des Pays Bas = Journal of the Royal Netherlands Chemical Society / Société chimique néerlandaise. Koninklijke Nederlandse Chemische Vereniging.Numéro spécial en l'honneur de E.H. Reerink. Sijthoff. (october 1961).
  11. ↑ Beukers, H., M. Gruber en R. Matthijsen (1978), Nederlandse Vereniging voor biochemie. De eerste 60 jaar. Jubileumboek. NVB, 13, 109-110. ISBN 90-9001783-6.
  12. ↑ Nieuwe Leidsche Courant | 1965 | 9 november 1965 | pagina 3. Historische kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken. Geraadpleegd op 20 februari 2023.
  13. ↑ Jaarboek der Rijksuniversiteit Leiden. Leidsch Universiteits-Fonds (1962), 9, 32-33.
  14. ↑ Righart, Hans, De eindeloze jaren zestig. Geschiedenis van een generatieconflict. Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (1995). Geraadpleegd op 18 februari 2023.
  15. ↑ Cohen, H.F. (1975), De strijd om de academie. De Leidse universiteit op zoek naar een bestuursstructuur (1967-1971). Boom, Meppel, 57-60, 62, 65, 74, 76-78. ISBN 9060092090.
  16. ↑ Otterspeer, Willem (2021), Groepsportret met Dame IV. De strategie van de aanpassing. De Leidse universiteit, 1876-1975. Prometheus, Amsterdam, 245, 425-6, 469, 471, 473. ISBN 978 90 446 4612 2.


Betere uitleg verschil D2 en D3. Zijn daar nog jaartallen aan te verbinden?

- Zie wikipedia lemma Philips-Duphar. Daar staan al rode links naar Reerink en van Wijk - die pagina's dus gebruiken!

Vitamine D2[bewerken | brontekst bewerken]

De oprichting van Philips-Duphar is terug te voeren op een uitvinding van dr. A. van Wijk en dr. E.H. Reerink, die onderzoek deden naar de hoogtezon. Zij onderzochten het mechanisme waardoor bestraling met ultraviolet licht de ziekte rachitis kon genezen. In 1927 waren zij in staat om een zuiver vitamine D preparaat te vervaardigen door bestraling van de provitamine ergosterol. Het betrof hier vitamine D2. Samenwerking met de chocoladefabriek van Van Houten te Weesp leidde tot een concept waarbij de vitamine aan chocoladepastilles werd toegevoegd. Dit verving het, minder smakelijke, levertraan. In 1930 startte hiertoe, in een voormalig magazijn van Van Houten, een fabriek in Weesp onder de naam: Philips-Van Houten. De pastilles werden onder de merknaam Dohyfral verkocht. In 1936 trok Van Houten zich terug en kwam Philips-Van Houten geheel in handen van Philips.

Vitamine D3[bewerken | brontekst bewerken]

Levertraan werd overigens ook aan veevoeder toegevoegd, wat de smaak van het vlees niet ten goede kwam. Het bleek dat pluimvee een andere vitamine nodig had, namelijk D3, dat door bestraling van 7-dehydrocholesterol kon worden verkregen. Dit bleek winbaar uit mosselen, waartoe een loods te Arnemuiden werd aangekocht om deze te pellen, waarna ze in Eindhoven werden geëxtraheerd. Na 1969 zou de cholesterol in Veenendaal worden geproduceerd.

Verklaring ergosterol | D2 | D3: zie https://www.ourfood.nl/info/botanie/ergosterol.html#gsc.tab=0 Ergosterol is een sterol die in schimmels, gisten en sommige protisten voorkomt. Het is net als cholesterol een pro-vitamine. Ergosterol is dat voor vitamine D2, cholesterol voor vitamine D3. Ergosterol komt voor in diverse gisten en paddestoelensoorten.


Goede uitleg over verschil D2 en D3, zie Encyclopedia Brittanica: https://www.britannica.com/science/ergosterol waarin staat:

ergosterol, also called provitamin D2, a white crystalline organic solid of the molecular formula C28H44O belonging to the steroid family. It is found only in fungi (e.g, Saccharomyces and other yeasts and Claviceps purpurea, the cause of ergot, a fungal disease of cereal grasses) and is chemically related to cholesterol. Ergosterol is converted by ultraviolet irradiation into ergocalciferol, or vitamin D2, a nutritional factor that promotes proper bone development in humans and other mammals.

Its relationship to vitamin D was established in 1927, when it was shown that an irradiated sample of ergosterol could be used to alleviate rickets, a deficiency disease of bone caused by lack of vitamin D in the diet. Commercially, ergosterol is produced from yeast and then converted into vitamin D2, which is used as a food supplement. See also vitamin D.

En over vitamine D algmeen https://www.britannica.com/science/vitamin-D

The term vitamin D refers to a family of compounds that are derived from cholesterol. There are two major forms of vitamin D: vitamin D2, found in plants and better known as ergocalciferol (or calciferol), and vitamin D3, found in animal tissues and often referred to as cholecalciferol.

Ook goed om te weten: Een provitamine is een stof die in het lichaam wordt omgezet in een vitamine.

Nog een verwijzing naar contract met DuPont en de oorlog opnemen?


Foto uploaden naar wikimedia en wikidata item maken

- https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Bestand:SaalVanZwanenbergprijzen1965.jpg

- https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Dr._Saal_van_Zwanenberg_(r.)_in_gesprek_met_de_winnaars_dr._G.A._Overbeek,_dr._E,_Bestanddeelnr_918-4183.jpg

- Foto op het Natlab met witte jas in labaratorium

- Foto schilderij Sirk Schröder. Hoe zit het met copyright? Icones Leidenses. De portretverzameling van de Rijksuniversiteit te Leiden. Leiden 1973. 412

https://digitalcollections.universiteitleiden.nl/search/reerink?type=edismax&cp=collection%3Aubl_paintings&islandora_solr_search_navigation=1&f%5B0%5D=mods_accessCondition_restriction_on_access_ms%3A%22Access%5C%20within%5C%20the%5C%20library%5C%20premises.%22

- foto die ik van pap kreeg. Copyright?

- foto die Otterspeer heeft gebruikt?


Nog op te nemen referenties?

- Het nieuwe geneesmiddel. Ontstaan, gebruik en waarde. Verzamelde voordrachten en samenvatting van de paneldiscussie van de twee-daagse cursus 20 en 21 maart 1964. Door Engbert Harmen Reerink ... [et al]: [inl. door W.R.O. Goslings]. Rijksuniversiteit Leiden. Faculteit der Geneeskunde Boerhaave Commissie voor Voortgezet Medisch Onderwijs. Leiden: Rijksuniversiteit Leiden, 1964. Boerhaave cursussen.

- Jaarboek der Rijksuniversiteit te Leiden. Leiden 1968/69. Leiden 1969. p. 9, ill. tussen 96/97, ill tussen 128/129, 380 (index)

- Reerinkiana

- NRC 18 oktober 1966. Van hoogtezon naar vitamine Minister Veldkamp opende nieuwe laboratorium van Philips-Duphar. https://www.nrc.nl/nieuws/1966/10/18/van-hoogtezon-naar-vitamine-minister-veldkamp-opende-nieuwe-laboratorium-van-philips-duphar-kb_000034409-a2737006

- G. Wolf. The discovery of vitamin D. The contribution of Adolf Windaus. In: The journal of nutrition. Vol. 134, issue 6, p. 1299-1302, 2004. p. 1300. DOI:https://doi.org/10.1093/jn/134.6.1299. The irradiation product of ergosterol was purified and crystallized simultaneously in 1931 by the London team, by Reerink et al. in the Netherlands, and by Windaus and his co-workers. It was named vitamin D-2 or calciferol and showed enormous potency

- Dit is hét artikel denk ik - Reerink E.H. and Van Wijk W. The vitamin D problem. Biochem. J. 1931; 25: 1001-1009.

- REERINK, (E. H.) en A. VAN WIJK: De bereiding van vitamine D met behulp van ultraviolet licht. Ned. Maandschrift v. Geneesk., N.R. 9, 1-26, (1930).

- In: https://www.dbnl.org/tekst/seve003nede01_01/seve003nede01_01_0009.php - DBNL = Sevensma. Nederlandsche helden der wetenschap. Levensschetsen van negen Nobelprijswinnaars. Hoogtepunten van wetenschappelijken arbeid in Nederland. 1946

(Opa en van Wijk genoemd in het stuk over Christiaan Eijkman (1850-1930).

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gebruiker:Datajet52/Engbert_Reerink&oldid=66692510"