Portaal:Wetenschap & Technologie

Wetenschaps- en technologienieuws • 28 januari - Historische muntenvonst in Utrecht In het Leidse Rijksmuseum van Oudheden is sinds vandaag een unieke Romeinse muntenvondst te zien die in het najaar van 2023 in een weiland bij Bunnik door twee detectorzoekers werd gevonden. De vondst bestaat uit een collectie van 404 gouden en zilveren munten, waar de naam van de Britse koning Cunobelinus of het gezicht van Romeinse heerers op staan. • 27 december - Ruimtesonde scheert langs de zon De Parker Solar Probe, een in 2018 gelanceerde ruimtesonde van de NASA, heeft zijn tot nu toe dichtbijzijnste vlucht langs de zon overleeft. Het naderde de zon op 'slechts' 6,1 miljoen kilometer en vloog door de corona, de buitenste laag van de zon. Tijdens deze passage kreeg de sonde zowel temperaturen tot 1000 graden te verduren als een enorme hoeveelheid ioniserende straling. De sonde vliegt in 7 jaar tijd 24 langs de zon, waarbij de afstand tot de zon steeds kleiner wordt, en hierbij specifieke informatie over de zon te verzamelen. • 13 november - Eeuwenoude vondst ontdekt in Zuid-Limburg Vanwege de aanleg van een ondergrondse hoogspanningsleiding werd tijdens archeologisch onderzoek nabij Guttecoven een unieke prehistorische ontdekking gedaan. In de Limburgse grond werden restanten van drie nederzettingen gevonden uit de periode van de lineaire bandkeramiek-cultuur (LBK) die 7000 jaar geleden in Zuid-Limburg leefden. Naast de woonplaatsen werd ook een 'Erdwerk' gevonden, een prehistorisch verdedigingswerk met een diepe gracht. • 8 oktober - Nobelprijs voor AI-ontwikkelaars De Amerikaan John Hopfield en de Canadees Geoffrey Hinton ontvangen dit jaar de Nobelprijs voor Natuurkunde. Ze krijgen de prijs voor fundamentele ontdekkingen en uitvindingen die machinelearning met kunstmatige neurale netwerken mogelijk maakten. De Nobelprijs voor Scheikunde gaat naar David Baker voor het bouwen van geheel nieuwe soorten eiwitten. Hierbij maakte hij gebruik van het AI-programma "AlphaFold" van Demis Hassabis en John Jumper, met wie Baker de Nobelprijs deelt. De Nobelprijs voor Geneeskunde is toegekend aan de Amerikanen Victor Ambros en Gary Ruvkun voor hun ontdekking van microRNA, kleine deeltjes die belangrijk zijn voor de ontwikkeling van menselijk DNA. • 14 september - Ig Nobelprijs voor UvA-hoogleraar Eric-Jan Wagenmakers, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, is onderscheiden met een Ig Nobelprijs voor een onderzoek naar kop-of-munt. In een internationaal team onderzocht hij de vraag of bij het gooien van een munt deze het vaakst landt op de kant die boven werd gehouden. Na 350.757 keer tossen bleek dat zo te zijn, namelijk 50,8% tegen 49,2%. • 10 september - Polaris Dawn-missie succesvol gelanceerd Polaris Daan crew Vanaf Kennedy Space Center in Florida is met succes de Falcon 9-raket van SpaceX gelanceerd voor de Polaris Dawn-missie. Dit is een commercieel bemande ruimtemissie die moet uitmonden tot de eerste ruimtewandeling die door een burger zal worden uitgevoerd. Ook zal het eerste keer zijn sinds het Apolloprogramma dat astronauten zo ver de ruimte in begeven, z'n 1400 kilometer van Aarde. • 21 juni - Spinoza- en Stevinpremies toegekend De Spinozapremies, voor "voortreffelijk en baanbrekend wetenschappelijk onderzoek", gaan dit jaar naar Bernet Elzinga, hoogleraar stress-gerelateerde psychopathologie aan de Universiteit Leiden en Detlef van Vuuren, hoogleraar milieukunde aan de Universiteit Utrecht. De twee Stevinpremies gaan naar robotonderzoeker David Abbrink (TU Delft) en bestuurskundige Paul 't Hart (Universiteit Utrecht). • 9 april - Ontdekker Higgs-deeltje overleden De Britse theoretisch natuurkundige Peter Higgs is op 94-jarige leeftijd overleden. Reeds in 1964 voorspelde hij een elementair deeltje die massa geeft aan alle andere deeltjes. Het zou bijna 50 jaar duren voordat het bestaan van het Higgsboson door het CERN werkelijk werd aangetoond. Hiervoor werd Higgs, samen met de Belg François Englert, in 2013 onderscheiden met de Nobelprijs. • 11 februari - Bibliotheek Charles Darwin online Charles Darwin Een groep historici hebben de complete privébibliotheek van Charles Darwin online gezet, de man die aan de basis stond van de evolutietheorie. Zijn collectie, die 7400 titels en 13.000 volumes omvat, bestaat uit wetenschappelijke boeken, waar naast de vele Engelstalige ook enkele Nederlandse, Spaanse en Italiaans exemplaren. Zie Darwin online • 19 januari - Maanlanding Japanse maanlander SLIM succesvol De maanlander Smart Lander for Investigating Moon (SLIM) van het Japanse ruimtevaartagentschap JAXA maakt een succesvolle zachte landing op de Maan. Japan is hiermee het vijfde land dat in een dergelijke missie slaagt. Desondanks is het onduidelijk of het vaartuig zal functioneren, omdat na de landing bleek dat de zonnepanelen niet werkten. Oudere nieuwsberichten >>>
	Uitgelicht Een atoom is van ieder scheikundig element de kleinste nog als zodanig herkenbare bouwsteen. De scheikundige en natuurkundige eigenschappen van materie zijn het gevolg van interacties tussen atomen. Het atoom is daarom een sleutelbegrip in zowel de chemie als de fysica. De atoomfysica is binnen de natuurkunde de vakwetenschap die de eigenschappen van afzonderlijke atomen bestudeert. [bewerk]
	Wist-je-dat ... er slechts vijf regelmatige veelvlakken mogelijk zijn? Euclides wist reeds in de 3e eeuw v.Chr. dat dit de enige mogelijke regelmatige veelvlakken waren. Dit artikel bewerken
	21 juni in Wetenschap en Technologie 1652 - Overleden: Inigo Jones (78), Engels architect 1781 - Geboren: Siméon-Denis Poisson, Frans wiskundige 1874 - Overleden: Anders Ångström (59), Zweeds natuurkundige 1876 - Geboren: Willem Keesom, Nederlands natuurkundige 1905 - Geboren: Jean-Paul Sartre, Frans filosoof en schrijver 1948 - Introductie van de langspeelplaat (lp) in New York 1952 - In het Mathematisch Centrum Amsterdam wordt de ARRA I, de eerste in Nederland gebouwde computer in gebruik genomen 1957 - Overleden: Johannes Stark (83), Duits natuurkundige en Nobelprijswinnaar (1913) 2004 - Eerste particuliere ruimtevlucht; de SpaceShipOne bestuurd door Michael Melvill stijgt op tot 100 km hoogte waarna het terugkeert op aarde Weet jij nog iets over 21 juni of wil je graag iets weten over een bepaalde datum klik dan hier.
	Categorieën Exacte wetenschap · Formele wetenschap · Geesteswetenschappen · Sociale wetenschap · Toegepaste wetenschap · Techniek
Lijst van Nederlandstalig wetenschapsnieuws Scientias.nl Natuurwetenschap & Techniek VPRO's Noorderlicht Tweakers.net kennislink.nl kijkmagazine.nl deingenieur.nl Europese Ruimtevaart Organisatie (ESA) KNMI-nieuws Alles over sterrenkunde (Govert Schilling) nwo.nl Bionieuws Wetenschap/Gazet van Antwerpen wetenschap/ VRTNWS eoswetenschap C2W Mens & Molecule	Lijst van Engelstalig wetenschapsnieuws Nasa Space.com Physorg.com Biomedcentral National Geographic science.com nature.com NCBI
Wetenschap, technologie en maatschappij Biometrie · Broeikaseffect · Duurzame energie · Genetische technologie · Innovatie · Klonen · Luchtvervuiling · Overbevissing · Stamceltherapie · Theorie en sociologie van de wetenschapsgeschiedenis · Softwarepatenten · Verslaving	Aardwetenschappen Aardbeving · Aardrijkskunde · Geologisch tijdperk · Gesteente · Grondsoort · Lijst van termen in de aardwetenschappen · Meteorologie · Seismologie · Tektoniek · Vulkaan · IJstijd · Zand · Zeespiegelstijging
Antropologie Culturele antropologie · Etniciteit · Lijst van bevolkingsgroepen · Menselijk ras · Verwantschapssysteem · Volk	Archeologie Archeoloog · Datering · Egyptologie · Howard Carter · Hunebed · Opgraving · Pompeii · Stonehenge · Troje · Werelderfgoedlijst
Astronomie Aardas · Astronomische eenheid · Heelal · Kuipergordel · Lichtjaar · Lichtsnelheid · Lijst van dichtstbijzijnde sterren · Lijst van Messierobjecten · Lijst van objecten in ons zonnestelsel · Maan · Maansverduistering · Meteoor · Natuurlijke maan · Parallax · Planeet · Planetaire nevel · Planetoïde · Precessie · Veranderlijke ster · Venusovergang · Wetten van Kepler · Zon · Zonnestelsel · Zonsverduistering	Biologie Biochemie · Biotechnologie · Celbiologie · Ecologie · Evolutietheorie · Genetica · Microbiologie · Lijst van planten · Lijst van vlinders · Lijst van vogels · Lijst van zoetwatervissen in de Benelux · Lijst van zoogdieren · Morfologie · Neurobiologie · Taxonomie · Vegetatiekunde · Weefselleer
Geschiedenis Bronstijd · Christoffel Columbus · Eerste Wereldoorlog · Franse Revolutie · Geschiedenis van de Verenigde Staten · Grote Volksverhuizing · Industriële revolutie · IJstijd · Kopertijd - Middeleeuwen · Prehistorie van A tot Z · Romeinse Rijk · Steentijd · Tachtigjarige Oorlog van A tot Z · Tweede Wereldoorlog · De Verlichting	Gezondheidszorg AIDS · Anticonceptiepil · Geestelijke gezondheidszorg · Gezondheid van A tot Z · Griep - Kanker · Koorts · Lijst van aandoeningen · Lijst van artsen · Logopedie · Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde · RSI · Seksualiteit · Verslavingszorg - Ziekte · Ziekte van Pfeiffer
Natuurkunde Akoestiek · Deeltjesversneller · Elektriciteit · Elektronica · Geluid · Kernfysica · Kwantumfysica · Large Hadron Collider · Magnetisme · Mechanica · Nobelprijs voor Natuurkunde · Optica · Relativiteitstheorie · SI-stelsel · Thermodynamica	Ruimtevaart Apolloprogramma · Edwin Aldrin · Geminiprogramma · ISS · Joeri Gagarin · Kunstmaan · Marinerprogramma · Mijlpalen in de ruimtevaart · Neil Armstrong · Pioneerprogramma · Sojoez · SpaceX · Spaceshuttleprogramma · Voyagerprogramma
Scheikunde Alchemie · Anorganische chemie · Biochemie · Chemische reactie · Fysische chemie · Isotopentabel · Laboratoriumglaswerk · Lijst van chemische stoffen · Nobelprijs voor Scheikunde · Organische chemie · Periodiek systeem	Wiskunde en Informatica Abelprijs · Algoritme · Analyse · Computer · Enigma · Fields-medaille · Getaltheorie · Lineaire algebra · Logaritme · Logica · Oneindigheid · Pi · Statistiek · Verzamelingenleer
Meewerken
Gewenste artikelen Ambient Intelligence (en/fr) · Air-Cobot (en/fr) · ArcaOS (en) · Bénard-experiment (de/en) · Blikslagerij · Color scroller (en) · Donecle (en) · Elektroosmotische pomp (en) · Enhanced Fujita Scale (en) · Flister · Fotografische plaat (en) · Hopewell Project (en) · Hydrauliekwiel · Illumos (en) · ISO-passingstelsel · Isotopenonderzoek · Kikuchi-lijnen (en) · Kleurenfotografie (en; nu een doorverwijzing) - Levensomstandigheid (de) · Lister (motoren) (en) · Materialismusstreit (de) · Niet-reduceerbaar · Onethische experimenten op mensen (en) · Panel (forum) · P.E.M. (microscoop) (en) · pll-spaarlamp · Polybutyleensuccinaat (en) · PROX (en) · Scheepsbouw Nederland · Sialyl Lewis X (en) · Thermische waterstofcompressor · Transdisciplinariteit · Tredradkraan · Trelliscode (en) · Vierpoolmodel (elektronica) (de/en) · Vlakslijpbank · Waterstofsensor (en) · Wetenschappelijk wangedrag (de/en) · Women's Engineering Society (WES) (en|d:) Personen Paolo Zellini (bg/es/it) Vul aan!	Nieuwe artikelen De antwoorden op de grote vragen · Stein Kuiper · Micronova · Brightlands · Hyperon · Faraday-effect · Kooldraadlamp · Hafele-Keating-experiment · Mössbauer-rotor-experimenten · Waldemar Jungner · Pound-Rebka-experiment · Hertha Ayrton · Eduard Mulder · Morse-potentiaal · Halbach-array · Herschel-Quincke-Interferometer · Willem Benjamin Smit · Rogowski-spoel · Adams Power Plant · James Bogardus Vul aan! Dit kan beter [bewerk] Zie ook een willekeurig beginnetje of de hele categorie beginnetje wetenschap_&_technologie - Studium Generale (19 feb 2005) - Instant messaging (10 apr 2006) - Relationeel model (14 jan 2007) - Plesiochrone Digitale Hiërarchie (3 okt 2007) - Webdesigner (28 okt 2008) - Java Development Kit (4 apr 2009) - Theorie en sociologie van de wetenschapsgeschiedenis (6 november 2009) - Sciëntisme (14 nov 2009) - As (mechanica) (19 nov 2009) - BCE (21 feb 2010) - Redundante code (20 mrt 2010) - Nanotechnologie (12 aug 2010) - Fabricageproces halfgeleider (24 nov. 2010) - Hoogspanningsleiding (26 maart 2011) - Doorpersing (27 januari 2012) - Boterkarnton (5 feb 2014) - VoipBuster (19 jan 2015) - Fotografie (15 nov 2015) - Rookbom (onoverzichtelijk en twijfel aan echtheid. Arthur Boes (overleg) 1 dec 2015 10:59 (CET))) - was in een verkeerd gebied (vlaggen en <heraldische> wapens) geplaatst, hierheen verplaatst Elvesham (overleg) 1 dec 2015 13:50 (CET) - Facebook Messenger (26 apr 2016) - Google (19 jun. 2016) - Silicon Graphics, Inc (26 aug 2016) - Gel ( 30 nov 2018 20:57 (CET) ) - Information Technology Infrastructure Library ( 17 aug. 2019 ) - Quaryl (18 jun. 2020) - Quality of service (26 jan 2022) - FON (26 jan 2022)
Subportalen van Wetenschap & Technologie Aardwetenschappen · Astronomie · Auto · Biologie · Civiele techniek en bouwkunde · Geografie · Geneeskunde · Informatica · Luchtvaart · Maritiem · Molens · Natuurkunde · Openbaar vervoer · Opwarming van de Aarde · Ruimtevaart · Scheikunde · Seksualiteit · Verkeer en vervoer · Verpleegkunde · Vrije software · Wiskunde · Wetenschapsgeschiedenis
Portalen Hulp-en-beheerportaal · Gebruikersportaal · Navigatieportaal · In het nieuws Biologie · Geschiedenis · Kunst & Cultuur · Landen & Volken · Mens & Maatschappij · Politiek · Religie · Sport · Taal · Wetenschap & Technologie Portaal van de week: Turkije