Portaal:Wetenschapsgeschiedenis

Welkom op het portaal voor wetenschapsgeschiedenis. Dit portaal poogt een overzicht te bieden van de op de Nederlandse Wikipedia beschikbare teksten over de ontwikkeling van de menselijke kennis. In de Prehistorie keek de mens waarschijnlijk verbaasd op naar de Zon, de Maan en de sterren, en vroeg zich af waarom ze bewogen. Mogelijk bracht hij natuurverschijnselen die hij niet begreep in verband met hogere machten en speculeerde over leven en dood en de zin van zijn bestaan. Bij het zoeken naar antwoorden op die vragen zouden later religie, filosofie en wetenschap ontstaan. Vanaf de Ionische natuurfilosofen maakte het mythisch wereldbeeld stilaan plaats voor een meer wetenschappelijk en mensgericht wereldbeeld. Sindsdien is het totaal aan menselijke kennis samen met de beschikbare technologie continu gegroeid. Tegelijkertijd is ook de definitie van wat wetenschap inhoudt ten opzichte van bijvoorbeeld de middeleeuwse opvatting veranderd. De wetenschapsgeschiedenis bestudeert de intellectuele stappen die door de eeuwen heen tot de huidige kennis en inzichten hebben geleid, maar ook de concepten en ideeën die in dat proces aan de kant geschoven zijn. Ze probeert daarbij de inzichten uit het verleden in hun historische, culturele en intellectuele context te plaatsen en te respecteren.
Uitgelicht: De notie van een platte Aarde geeft het idee weer dat het bewoonde deel van de Aarde plat is, in plaats van een ronde, bolle Aarde. In de vroege klassieke oudheid nam men over het algemeen aan dat de Aarde plat was. Griekse filosofen uit die tijd trokken dezelfde conclusies als Anaximandros, die aannam dat de Aarde een korte cilinder was met een platte, ronde top. Men neemt aan dat de eerste persoon die argumenteerde dat de Aarde een bolle vorm had Pythagoras (6de eeuw v. Chr.) was, maar deze notie wordt niet ondersteund door het feit dat de meeste presocratische Pythagoreanen de wereld nog plat beschouwden. Eratosthenes echter had al vastgesteld dat de Aarde een bol was en berekende omstreeks de derde eeuw voor Christus een ruwe omtrek. Tegen de tijd van Plinius de Oudere in de 1e eeuw echter werd de bolvorm van de Aarde algemeen aanvaard onder de westerse geleerden. (lees verder)		Afbeelding van de maand: Een miniatuur van een vrouwelijke lerares in een Franse 14e eeuwse kopie van Euclides' Στοιχεῖα. Haar studenten zijn monniken. Het was niet gebruikelijk in de Middeleeuwen dat een vrouw les gaf, zeker niet aan geestelijken. Daarom wordt vermoed dat de vrouw in de afbeelding de personificatie van de geometrie voorstelt. Verwante portalen: Aardwetenschappen Astronomie Natuurkunde Scheikunde Geneeskunde Overzicht wetenschapsgeschiedenis: Achtergronden: Theorie/sociologie | Geschiedschrijving | Pseudowetenschap Chronologisch: Tijdlijnen | Vroege culturen | De Klassiek Oudheid | De Middeleeuwen | De Renaissance | Wetenschappelijke revolutie Op onderwerp: Aardrijkskunde | Astronomie | Bestuurskunde | Biologie | Computer | Economie | Geneeskunde | Geschiedenis | Landbouwkunde | Materiaalkunde | Natuurkunde | Politicologie | Psychologie | Scheepvaart | Scheikunde | Sociale wetenschappen | Sociologie | Taalkunde | Technologie | Wiskunde
Biografie van de Maand: Galileo Galilei (Pisa, 15 februari 1564 - Arcetri (Florence), 8 januari 1642) was een Italiaans natuurkundige, astronoom, wiskundige en filosoof. Hij was hoogleraar in Pisa (1589-1592) en Padua (1592-1610). In het Nederlands en het Duits wordt hij meestal aangeduid als Galilei; in de meeste andere Europese talen kiest men voor zijn voornaam Galileo. Voordat Galileo Galilei de telescoop gebruikte voor zijn astronomische waarnemingen had hij deze in ongeveer augustus 1609 voor de doge van Venetië gedemonstreerd voor oorlogsgebruik. Anders dan men vooral in Italië nog wel beweert, had Galilei de telescoop niet uitgevonden: hij vond de Hollandse kijker op de markt. Dit vroege type telescoop was omstreeks 1608 in Middelburg uitgevonden door Lipperhey of Sacharias Jansen. (lees verder)
Weetjes: De Amerikaanse regering begon met het Manhattanproject, dat tot de ontwikkeling van de atoombom zou leiden, twee jaar na een vertrouwelijke brief van de natuurkundigen Albert Einstein en Leó Szilárd aan president Roosevelt. De twee geleerden waarschuwden de president dat de nazi’s eerder een atoombom zouden kunnen ontwikkelen dan de V.S. Charles Darwin gebruikte het woord “evolutie” pas in de zesde druk van De oorsprong der soorten. In eerdere drukken kwam het woord niet voor. De eerste stoommachine werd uitgevonden door de Griekse uitvinder Heron van Alexandrië rond het jaar 60 na Christus, zo’n 17 eeuwen voor de industriële revolutie. Eeuwenlang werd het enorme potentieel van de uitvinding niet ingezien. Er wordt wel eens beweerd dat de lancering van de eerste Spoetnik door de Sovjet-Unie in 1957 de indirecte aanleiding voor het ontstaan van internet zou zijn, maar dit is omstreden.

Wikipedia is een project van de Wikimedia Foundation, een non-profitorganisatie die ook een aantal andere projecten herbergt: WikiWoordenboek Woordenboek en thesaurus Wikinieuws Nieuwsbron van vrije informatie Wikiquote Verzameling citaten en spreekwoorden Wikibooks Vrije tekstboeken en handleidingen Wikispecies Inhoudsopgave van soorten organismen Wikisource Vrije bibliotheek met documenten Wikiversity Vrij leermateriaal en activiteiten Commons Gezamenlijke mediaopslag Meta-Wiki Wikimedia projectcoördinatie Wikivoyage Vrije reisgids Wikidata Vrije database Incubator Opstarten van nieuwe projecten

Subportalen van Geschiedenis Periodes: Prehistorie · Oudheid · Middeleeuwen · Vroegmoderne Tijd · Moderne Tijd Oorlogen: Tachtigjarige Oorlog · Eerste Wereldoorlog · Tweede Wereldoorlog Historische gebieden: Romeinse Rijk · Mesopotamië · Thracië · Wilde Westen Nederlandse geschiedenis: Fascisme en nationaalsocialisme in Nederland · Volksopvoeding via het onderwijs in Nederland Deelgebied: Archeologie · Egyptologie · Numismatiek · Wetenschapsgeschiedenis

Portalen Hulp-en-beheerportaal · Gebruikersportaal · Navigatieportaal · In het nieuws Biologie · Geschiedenis · Kunst & Cultuur · Landen & Volken · Mens & Maatschappij · Politiek · Religie · Sport · Taal · Wetenschap & Technologie Portaal van de week: Natuurkunde