Portaal:Prehistorie

Prehistorie

**Drieperiodensysteem**
Holo- ceen	Historische Tijd
	La Tène-periode		Proto- historie
	Hallstattperiode
	IJzertijd
	Laat
	Midden
	Vroeg
	Bronstijd
	Neolithicum	Kopertijd
		Laat	Pre- historie
		Keramisch
		Prekeramisch
	Mesoli- thicum of Epipaleo- lithicum	Laat
		Midden
		Vroeg
Pleisto- ceen	Paleo- lithicum	Laat
		Midden
		Vroeg
	Steentijd

De naam prehistorie (« voor-geschiedenis ») wordt gebruikt voor een periode uit het verleden waarover geen schriftelijke bronnen beschikbaar zijn. Een cultuur die wel het schrift kende wordt toch prehistorisch genoemd als het gebruikte schrift (nog) niet ontcijferd is of alle bronnen uit die periode verloren zijn gegaan. Omdat het schrift niet overal tegelijk is ontstaan, eindigt de prehistorie niet overal tegelijkertijd.

Zo eindigt de prehistorie voor bv. "De Nederlanden" omstreeks 57 v.Chr. wanneer Gaius Julius Caesar zijn Commentarii de bello Gallico schrijft. In streken als Egypte en Sumerië bestond het schrift toen al 3000 jaar.

Deze definitie van prehistorie staat echter ter discussie. Sommigen zouden het eerder willen definiëren als "het tijdperk waarover we geen verhalende maar enkel archeologische bronnen hebben" (met verhalende bronnen worden zowel mondelinge als schriftelijke bronnen bedoeld).

Verder lezen

Categorieën:

▼ Prehistorie

► Prehistorie naar regio

► 100.000 - 100 v.Chr.

► 10e eeuw v.Chr.

► 11e eeuw v.Chr.

► 12e eeuw v.Chr.

► 13e eeuw v.Chr.

► 14e eeuw v.Chr.

► 15e eeuw v.Chr.

► 16e eeuw v.Chr.

► 17e eeuw v.Chr.

► 18e eeuw v.Chr.

► 19e eeuw v.Chr.

► 20e eeuw v.Chr.

► 9e eeuw v.Chr.

► Archeologische cultuur

► Bronstijd

► Evolutie van de mens

► Film die zich afspeelt tijdens de prehistorie

► IJzertijd

► Kopertijd

► Prehistorische kunst

► Prehistorisch persoon

► Steentijd

Prehistorie - Prehistorie van A tot Z - De studie van de prehistorie - Paleoantropologie - Paleontologie

Geologisch tijdvak - Evolutie van de mens

Al de artikelen...

Uitgediept

De Vinčacultuur (spreek uit: Vintsja) is een neolithische cultuur, die tussen het 6e en het 3e millennium v. Chr. over Servië en delen van Roemenië en Bulgarije verbreid was en waarvan, volgens een omstreden theorie, op aardewerk gevonden tekens het oudste schrift van de mensheid zouden zijn.

Lees verder... Al de artikels...

Nieuwe artikelen..........Bewerk

Gewenste artikelen.........Bewerk

Dit kan beter..........Bewerk

Gumelnițacultuur

Proconsul (primaat) (d:Q131791) - Silbury Hill (d:Q225896) - Barnenez (d:Q808456) - Diminicultuur (d:Q10262223) - Bükkcultuur (d:Q855546) - Soanian (d:Q2995537)

[bewerk]

Etalage	Lezenswaardig
Broch Ötzi	Alashia Cycladische kunst Indusbeschaving	Natufische cultuur Neanderthaler Prehistorie in China

De oude Hominidae

Ardipithecus
- A. kadabba
- A. ramidus
Atlanthropus
Australopithecus
- A. afarensis
- A. africanus
- A. anamensis
- A. bahrelghazali
  - Abel
- A. garhi
Kenyanthropus
Paranthropus
Praeanthropus tugenensis
- Millenium Ancestor
Sahelanthropus tchadensis
- Toumaï

Homo

Homo
- H. naledi
- H. rudolfensis
- H. habilis
- H. georgicus
- H. erectus
  (ex Pithecanthropus)
  - Pekingmens
    (ex Sinanthropus)
- H. floresiensis
  (Floresmens)
- H. ergaster
- H. antecessor
- H. heidelbergensis
  - Tautavelmens
  - Rhodesiëmens
- Denisovamens
- Neanderthaler
- H. sapiens
  - H. sapiens idaltu
    - Omo 1 en Omo 2
  - H. sapiens sapiens
    - Cro-magnonmens

De mensapen

Hylobatidae (Gibbons)
- Hylobates
- Hoeloks
Pan
- Bonobo
- Chimpansee
Gorilla
- Oostelijke gorilla
- Westelijke gorilla
Ponginae
- Orang-oetans

Fossiele apen

Al de artikels...

Periode	West-Europa	Centraal- en Oost-Europa	Noord-, West-Afrika en Sahara	Centraal-, Zuid- en Oost-Afrika	Midden-Oosten	Indië en Centraal-Azië	Oost-Azië
Synoptische tabel van de voornaamste prehistorische culturen van de Oude Wereld
Na het jaar 1000	Middeleeuwen		IJzertijd van het tsjadische bassin
1e millennium AD	Begin middeleeuwen Einde van de oudheid	IJzertijd	IJzertijd in Niger	IJzertijd in Kenia, Oeganda, Tanzania, Zambia, Rhodesië	oude Rome
1e millennium v.Chr.	IJzertijd oude Rome	IJzertijd	Nigeria, Grote meren Late periode in Egypte	Eerste landbouwers van het equatoriaal woud	Rijk van Alexander Perzische Rijk Feniciërs	Mauryadynastie (Indië) Scythen op de steppen IJzertijd in Indië	Chinese IJzertijd Zhou-dynastie
2e millennium v.Chr.	Bronstijd	Bronstijd Myceense beschaving	Kopertijd in Niger Nieuwe Rijk	Ontstaan van landbouw in Oost-Afrika	Hettieten Assyriërs	Ontstaan van de veeteelt in Indië Bactrië-Margiana oasecultuur	Chinese Bronstijd Shang-dynastie
3e millennium v.Chr.	Klokbekercultuur Kopertijd	Touwbekercultuur	Neolithicum van Dhar Tichitt Oude Rijk Tenerian		Akkadische Rijk koninkrijk van Sumer	Indusbeschaving schrift	Longshancultuur
4e millennium v.Chr.	ommuurde dorpen	kopertijd van Centraal-Europa	Vroeg-dynastieke Periode in Egypte		Bronstijd	Domesticatie van het paard (Botajcultuur)
5e millennium v.Chr.	Eerste megalieten	Vinčacultuur	Mediterraan neolithicum Fajoemcultuur		Kopertijd (kopermetallurgie)		Yangshaocultuur
6e millennium v.Chr.	Bandkeramische cultuur	Vinčacultuur Bandkeramische cultuur	Saharisch-Soedanees neolithicum		geïrrigeerde landbouw	Neolithicum van Iran en van de Kaukasus irrigatie	gierstteelt varkensteelt
7e millennium v.Chr.	Cardiaal-impressocultuur (landbouw, veelteelt, pottenbakken) Tardenoisien	landbouw, veeteelt (varkens, runderen, schapen) in Griekenland en Oostelijk Middellandse Zeegebied	Capsien Kiffian keramiek		Keramisch neolithicum veeteelt van schapen/bokken eind van het Prekeramisch B	Prekeramische periode van Iran van Afghanistan en van Beloetsjistan	Noord-Chinees neolithicum
8e millennium v.Chr.	Sauveterrien		Capsien Kiffian	Wiltonian	Prekeramisch B (tarwe, gerst) Neolithicum Prekeramisch A		Jager-verzamelaars van het oude Jomon (Japan)
9e millennium v.Chr.	Sauveterrien (verzamelen van peulgewassen)		Capsien Ibéromaurusien				Hoabinien van Zuidoost-Azië
10e millennium v.Chr.	Azilien en Aziloïde-culturen	Swiderien	Ibéromaurusien	Magosien	Natufien
10-20.000 v.Chr.	Hamburgcultuur Azilien Magdalénien Solutréen	Hamburgcultuur Epigravettien-complex van de vlaktes (Mezin)	Ibéromaurusien Sebilian	Lupembien	Kebarcultuur Athlitien		Pre-Jomon keramiek (Japan)
20-30.000 v.Chr.	Solutréen Gravettien Aurignacien	Gravettien Aurignacien			Aurignacien (kunst)	Malta-Boeretcultuur
30-40.000 v.Chr.	Aurignacien (kunst) Châtelperronien Moustérien	Aurignacien (kunst) Szeletien	Atérien	Stillbayen	Émiréen	Moustérien	Sen-Doki
40-50.000 v.Chr.	Moustérien	Szeletien Moustérien			Amoudien	Moustérien
50-60.000 v.Chr.	Moustérien (eerste graven)	Moustérien		Fauresmithien	Jabroudien	Moustérien Soanien	Ngandongcultuur
60-100.000 v.Chr.	Micoquien						Ordosien
100-200.000 v.Chr.	Micoquien Laat-Acheuléen	Laat-Acheuléen		Sangoen		Acheuléen Soanien	Fencultuur
200-300.000 v.Chr.			Acheuléen	Acheuléen	Acheuléen
300-500.000 v.Chr.	Tayacien Midden-Acheuléen Clactonien	Midden-Acheuléen				Pre-Soanien	Diringcultuur
500-1.000.000 v.Chr.	Vroeg-Acheuléen Choppercultuur	Vroeg-Acheuléen Choppercultuur	Acheuléen				Padjitanien
1-2.000.000 v.Chr.	Choppercultuur	Choppercultuur	Choppercultuur	Vroeg-Acheuléen Oldowan			Choppercultuur
2-3.000.000 v.Chr.
Periode	West-Europa	Centraal- en Oost-Europa	Noord-, West-Afrika en Sahara	Centraal-, Zuid- en Oost-Afrika	Midden-Oosten	Indië en Centraal-Azië	Oost-Azië