Portaal:Vroegmoderne Tijd

Welkom op het portaal van de Vroegmoderne Tijd

[bewerk] Inleiding
De Vroegmoderne Tijd - soms ook Nieuwe Tijd genoemd - is de periode in de geschiedenis van Europa die volgt op de Middeleeuwen. Er is onder historici geen overeenstemming over begin en einde van de Vroegmoderne Tijd. De Renaissance, de vijftiende en zestiende eeuw, kan beschouwd worden als een overgangsperiode van Middeleeuwen naar Nieuwe Tijd. De meeste historici laten de Vroegmoderne Tijd kort voor 1500 beginnen. Jaartallen die dikwijls als beginpunt worden genomen zijn 1453, het jaar waarin de Turken Constantinopel veroverden, 1492, het jaar van de ontdekking van Amerika door Columbus, en 1517, toen Luther zijn stellingen publiceerde en daarmee de reformatie inluidde. Lange tijd lieten historici de Moderne of Nieuwste Tijd, die dus òf beschouwd wordt als een hiernavolgende periode, òf nog als een onderdeel van de Vroegmoderne (Nieuwe) Tijd, beginnen rond 1800, kort na het uitbreken van de Franse Revolutie (1789), of in 1815, het jaar van het Wener Congres. Toch is het niet ongebruikelijk om ook een groot deel van de negentiende eeuw tot de Vroegmoderne Tijd te rekenen. Lees verder

[bewerk] Gebeurtenissen
Op chronologische volgorde secularisering ontwikkeling van de boekdrukkunst handelskapitalisme tijdperk van de grote ontdekkingen opkomst van nationale staten expansie van het Ottomaanse Rijk reformatie godsdienstoorlogen Mogolrijk Tachtigjarige Oorlog rivaliteit tussen het huis Habsburg en het huis Valois opkomst van literatuur in de volkstaal Dertigjarige Oorlog Engelse Burgeroorlog Qingdynastie in China kolonisatie en verspreiding van de westerse beschaving opkomst van het absolutisme wetenschappelijke revolutie "Glorious Revolution" opkomst van Engeland en het Russische Rijk mondialisering van de economie verlichting Zevenjarige Oorlog Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog begin van de industriële revolutie Franse Revolutie

[bewerk] 22 oktober in de Vroegmoderne Tijd
1749 - Cornelis van der Aa, Nederlands boekhandelaar en schrijver wordt geboren. 1749 - Theodorus van Kooten, Nederlandse politicus (overleden 1813) wordt geboren. 1751 - Willem IV van Oranje-Nassau (40), Prins van Oranje en Graaf van Nassau overlijdt. 1783 - Constantine Rafinesque-Schmaltz, Amerikaans homo universalis (overleden 1840) wordt geboren. 1797 - Boven Parijs maakt André-Jacques Garnerin de eerste bekende parachutesprong. Weet jij nog iets over een datum in de Vroegmoderne Tijd of wil je graag iets weten over een datum klik dan hier

[bewerk] Etalage
Het Beleg van Groenlo (ook wel: het Belegh van Grol) in 1627 was een door Frederik Hendrik opgezette belegering van de door de Spanjaarden bezette veste Grol (tegenwoordig Groenlo geheten), ten tijde van de Tachtigjarige Oorlog. In die tijd waren er weinig wegen in de veenrijke regio rond Grol, wat de kleine vestingstad van strategisch belang maakte. Vanuit hier konden de Spanjaarden via het langs Groenlo gelegen riviertje de Slinge strooptochten ondernemen in de Staatse gebieden. De aan het front gelegen vestingen 's-Hertogenbosch, Grol, Oldenzaal en Lingen waren van groot financieel belang. De door de Spanjaarden opgelegde heffingen op handel ('licenten') en contributies leverden een constante en essentiële geldstroom voor de Spaanse oorlogskas. Grol was een van de vestingen waar een Spaans rentmeester gevestigd was en waar alle geïnde gelden uit de Achterhoek en Veluwe werden ontvangen. Het beleg duurde van 20 juli tot en met 19 augustus, waarna Grol moest capituleren aan de belegeraars. Onderdeel van het beleg was de aanleg van een circumvallatielinie rondom de stad, om te verhinderen dat Grol versterkingen zou ontvangen en om een ontzet te voorkomen. Hendrik van den Bergh, een Nederlands edelman in Spaanse militaire dienst, probeerde inderdaad Grol nog te ontzetten met een groot leger, maar hij kwam te laat. Verder lezen Admiraliteit van Friesland Beleg van Breda (1624-1625) Beleg van Delfzijl (1813-1814) Beleg van Deventer (1578) Beleg van Groenlo (1627) Gouden Eeuw Habsburgse monarchie Maritieme geschiedenis van Nederland Nieuw-Amsterdam (Nieuw-Nederland) Orde van de Unie Rhinocerus Slag bij Nieuwpoort Tachtigjarige Oorlog Tien Jaren (Tachtigjarige Oorlog) Loge L'Union Provinciale

[bewerk] Oorlogen en conflicten
Oorlogen en conflicten in de 16e eeuw Oorlogen en conflicten in de 17e eeuw Oorlogen en conflicten in de 18e eeuw Oorlogen en conflicten in de 19e eeuw Zie ook: lijst van oorlogen en lijst van veldslagen

[bewerk] Historische landen
Koninkrijk Frankrijk (1589 - 1792) Nieuw-Frankrijk (1524 - 1763) Eerste Franse Republiek (1792 - 1804) Eerste Franse Keizerrijk (1804 - 1814) Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588 - 1795) Koninkrijk Holland (1806 - 1810) Heilige Roomse Rijk (962 - 1806) Ottomaanse Rijk (1299 - 1922) Tsaardom Rusland (1547 - 1721) Keizerrijk Rusland (1721 - 1917) Denemarken-Noorwegen (1536 - 1814) Pools-Litouwse Gemenebest (1569 - 1795) Kerkelijke Staat (756 - 1870) Republiek Venetië (726 - 1797) Spaanse Rijk (1492 - 1898) Onderkoninkrijk Peru (1542 - 1824) Nieuw-Spanje (1530 - 1821) Onderkoninkrijk Nieuw-Granada (1717 - 1819) Onderkoninkrijk van de Río de la Plata (1776 - 1812) Koninkrijk Groot-Brittannië (1707 - 1801) Koninkrijk Engeland (1660 - 1707) Koninkrijk Schotland (843 - 1707) Koninkrijk Ierland (1660 - 1801) Oostenrijkse monarchie (1526 - 1804) Koninkrijk Zweden (1523 - 1814) Safawiden (1501 - 1736) Mogolrijk (1526 - 1858) Ming-dynastie (1368 - 1644) Qing-dynastie (1644 - 1912)

[bewerk] Uitgelicht
De Britse Oost-Indische Compagnie (Engels: British East India Company, ook wel "John Company") werd opgericht bij koninklijk besluit van koningin Elisabeth I op 31 december 1600. Gedurende de volgende 250 jaar werd het een van de machtigste commerciële ondernemingen van zijn tijd. Het zwaartepunt van de handel van de Britse Oost-Indische Compagnie bevond zich in India waar hij ook bestuurlijke en militaire functies ging uitvoeren die uiteindelijk de commerciële activiteiten gingen overschaduwen. India werd vaak de "Juweel in de kroon" ("Jewel in the Crown") genoemd. Letterlijk omdat 's wereld grootste diamant, de Koh-i-Noor, die tegenwoordig deel uitmaakt van de kroonjuwelen van het Verenigd Koninkrijk, daar werd gevonden. Figuurlijk omdat India voor de Britten het meest waardevolle land was tot de onafhankelijkheid in 1947. Verder lezen

[bewerk] Afbeelding van de Maand
Intocht van de hertog van Anjou in Antwerpen in 1582.

[bewerk]

Personen uit de Vroegmoderne Tijd

Selectie belangrijke personen op chronologische volgorde

Andere Vroegmoderne personen uit de etalage

Giovanni Battista Piranesi
Lodewijk Napoleon Bonaparte
Madame de Staël
Maria Aletta Hulshoff
Maurits van Oranje ^NIEUW

Michiel de Ruyter
Niels Stensen
Paus Julius II
Stendhal

[bewerk] Categorieën
▼ Vroegmoderne Tijd ► 15e eeuw ► 16e eeuw ► 17e eeuw ► 18e eeuw ► 19e eeuw ► Feodaliteit ► Heilige Roomse Rijk ► Italiaanse renaissance ► Lepra ► Literatuur uit de Vroegmoderne Tijd ► Militair in de Vroegmoderne Tijd ► Pest (ziekte) ► Portugese koloniale geschiedenis ► Spaanse kolonisatie van de Amerika's ► Taal uit de Vroegmoderne Tijd ► De verlichting

[bewerk] ontdekkingsreizen, handel en kolonialisme
Wereldkaart uit 1572 van Ortelius Ontdekkingsreizen: Vasco Núñez de Balboa - Willem Barentsz - Vitus Bering - Olivier Brunel - John Cabot - Pedro Álvares Cabral - Jan Carstensz - Christoffel Columbus - James Cook - Bartolomeu Dias - Vasco da Gama - Jacob van Heemskerck - Cornelis de Houtman - Willem Jansz - Ferdinand Magellaan - Jacques Mahu - Gerardus Mercator - Nieuwe Wereld - Olivier van Noort - Francisco Pizarro - Jacob Roggeveen - Abel Tasman - Verdrag van Zaragoza - Amerigo Vespucci Handel: Asiento - Columbiaanse uitwisseling - handelspost Dejima - Driehoekshandel Handelsbedrijven: Pruisische Aziatische Compagnie Britse Oost-Indische Compagnie Deense Oost-Indische Compagnie Franse Oost-Indische Compagnie Zuid-Nederlandse Oostindische Compagnie of Oostendse Compagnie Zweedse Oost-Indische Compagnie Nederlandse Vereenigde Oost-Indische Compagnie Nederlandse West-Indische Compagnie Koloniën omstreeks 1800 Koloniën: Brandenburgse koloniën Britse koloniën Deense koloniën Franse koloniën Koerse koloniën Nederlandse koloniën Noorse koloniën Portugese koloniën Spaanse koloniën Zweedse koloniën