Tautavelmens

Tautavelmens
	replica van schedel Arago XXI
Datering	450.000 BP
Periode	Vroegpaleolithicum
Cultuur	Tayacien
Archeologische informatie
Vindplaats	Tautavel
Jaar	vanaf 1964
Ontdekker	Henry de Lumley
Collectie	Institut de Paléontologie Humaine, Parijs
Portaal	Archeologie

De Tautavelmens is de archaïsche Homo sapiens die circa 450.000 jaar in de grotten van Arago in het Franse Tautavel leefden. In 1969 werden daar oude menselijke fossielen ontdekt.^[1] Oorspronkelijk als Homo erectus tautavelensis tot Homo erectus gerekend, worden ze tegenwoordig meestal bij Homo heidelbergensis ingedeeld.

Geschiedenis van de opgravingen[bewerken | brontekst bewerken]

Al in 1828 werden op de locatie objecten gevonden. Marcel de Serres, een geoloog van de universiteit van Montpellier, dacht dat deze van dierlijke oorsprong waren.^[2]^[3] De proto-Moustérien werktuigen, die in 1963 door Jean Abelanet werden gevonden, vormden voor professor Henry de Lumley de aanleiding om in 1964 opgravingen te doen.^[1]^[4]^[5]

Aangetroffen fossielen[bewerken | brontekst bewerken]

In de grot van Arago zijn de skeletresten van twee individuen gevonden. Het opgravingsteam vond daar een bijna complete onderkaak met zes tanden van een 40-55 jaar oude vrouw (Arago II). In juli 1979 troffen de wetenschappers de skeletresten aan van een man, die niet ouder was dan twintig: Arago XXI en Arago XLVII, met name een sterk vervormd craniaal-fragment en een pariëtaal bot, dat perfect past bij het schedelfragment van Arago XXI.^[3]^[6]

Anatomie[bewerken | brontekst bewerken]

De studie van onder andere zijn sleutelbeen bewijst, dat de Tautavelmens circa 1,60 tot 1,65 m groot en robuust gebouwd was.^[7] De mannelijke schedel vertoont kenmerken die voorkomen bij zowel Homo heidelbergensis als de latere neanderthaler. Hij heeft namelijk een plat en terugwijkend voorhoofd met goed ontwikkelde wenkbrauwbogen (Torus supraorbitalis) en een groot gezicht met rechthoekige oogkassen.^[8] De schedelinhoud is gemiddeld minder dan 1.100 cm³.^[7]

Gemiddelde hersencapaciteit van hominiden (in cc.)^[9]
Hominide	cc.
Australopithecus	440
Paranthropus	519
Homo habilis	640
Homo erectus javanicus (Javamens)	930
Homo erectus pekinensis (Pekingmens)	1.029
Homo erectus tautavelensis	<= 1.100
Homo erectus soloensis (Solo-mens)	1.150-1.300
Homo neanderthalensis (Neanderthaler)	1.245 tot 1.740
Homo sapiens (mens)	1.350

Werktuigen[bewerken | brontekst bewerken]

De eenvoudige stenen werktuigen, voornamelijk bestaande uit choppers en schrabbers, stammen uit een gebied dat binnen een straal van 5 kilometer ligt. Zij behoren tot een vroege vorm van het Mousterien: de Tayaciencultuur.

De dierlijke botten suggereren dat het jachtterrein van deze mensensoort een gebied omvatte met een radius van circa 33 kilometer.^[10]

Het leefgebied rond 450.000 jaar geleden[bewerken | brontekst bewerken]

450.000 jaar geleden was het klimaat in het huidige Zuid-Frankrijk droog en koud, wat ook blijkt uit de fossiele stoflagen voorkomende in de grot van Arago.

Uit onderzoek van stuifmeel dat in de grot van Arago is gevonden blijkt dat de flora van rond 450.000 BP overeenkomt met die van het heden. Er zijn resten gevonden van olijven, groene eiken, pijnbomen en wilde wijnranken.^[1]

De vallei van Tautavel behoorde tot een steppengebied, waarover - volgens de fossielen in de grot - bizons, paarden, rendieren, moeflons en neushoorns trokken. Uit fossiele vondsten blijkt dat onder meer ook tahrgeiten (Tahr bonali), holenberen (Ursus deningeri), wolven (Canis etruscus), wilde honden (Cuon Priscus) en holenleeuwen (Panthera spelaea) het gebied bevolkt moeten hebben.^[11] De grot werd afwisselend door mensen en wilde beesten bewoond. Uit het opgegraven menselijk afval blijkt dat de mensen voornamelijk jaagden op planteneters. Op welke wijze ze jaagden kon niet achterhaald worden. Omdat in de grot geen brandsporen aangetroffen zijn, moet worden aangenomen, dat H. erectus tautavelensis geen vuur kon maken.

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Galerij[bewerken | brontekst bewerken]

Musée de Préhistoire von Tautavel: Steenwerktuigen uit de grot van Arago

Lengte ca. 12 cm
Lengte ca. 12 cm
Lengte ca. 6/10 cm
Lengte ca. 3–4 cm
(links uit Bergkristal)

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Ontdekkingsgeschiedenis van de neanderthaler

Bronnen en verwijzingen

↑ ^a ^b ^c (en) Ministère de la Culture et de la Communication:The major phases of the discovery
↑ (en) Lewin, R., 2005. Human Evolution (5th ed.), Blackwell Publishing, ISBN 1-4051-0378-7. pp. 194
↑ ^a ^b (en) Wood, Bernard A.. Wiley-Blackwell encyclopedia of human evolution. John Wiley & Sons. ISBN 1405155108.
↑ (en) Boardman, John.The Cambridge ancient history: The prehistory of the Balkans; and the Middle East and the Aegean world, tenth to eighth centuries B.C., Volume 3, deel 1 (pp. 79) Cambridge University Press, 1982
↑ (fr) Espinasse,Guillaume et al. 'FOUILLES D’ÉTÉ À TAUTAVEL. In: Saga Information nr. 283, januari 2009
↑ (en) "Arago Cave, Languedoc-Roussillon, France". Archaeology Travel. Bezocht 24 januari 2012.
↑ ^a ^b (fr) Tautavel Man (Homo erectus). Bezocht: 24 januari 2012
↑ (en) Ministère de la culture et de la communication.,The Reconstruction of the Tautavel Man'.' Bezocht: 24 januari 2012.
↑ (en) Homo erectus. (2011). In Encyclopædia Britannica. Bezocht 4 maart 2011
Opmerking: De oorspronkelijke tabel bevatte geen gegevens over de Solo-mens. Deze zijn toegevoegd.
↑ (en) Quattropani, L. et al., Early Palaeolithic bone diagenesis in the Arago cave at Tautavel, France. In: Mineralogical Magazine, december 1999, VoL 63(6), pp. 801-812
↑ (fr) Moigne, Anne-Marie: Taphonomie des faunes quaternaires de la Caune de l'Arago, Tautavel. Travaux Universitaires - Thèse de 3e cycle, 1983, Abstarct

Voorlopers en oude verwanten van de mens
Fossiel voorkomen	Geslacht	Soorten
7 - 4,4 Ma	Sahelanthropus	Sahelanthropus tchadensis
	Orrorin	Orrorin tugenensis
	Ardipithecus	Ardipithecus ramidus · Ardipithecus kadabba
4,3 - 2 Ma	Australopithecus	A. anamensis · A. afarensis · A. bahrelghazali · A. africanus · A. garhi · A. sediba
3,5 Ma	Kenyanthropus	Kenyanthropus platyops
2,5 - 1 Ma	Paranthropus	P. aethiopicus · P. boisei · P. robustus
tot heden	Homo	H. antecessor · H. cepranensis · H. denisova · Homo erectus (Javamens · Pekingmens) · H. ergaster · H. floresiensis · H. gautengensis · H. georgicus · H. habilis · H. heidelbergensis · H. helmei · H. neanderthalensis · H. rhodesiensis · H. rudolfensis · Homo sapiens (H. s. idaltu · Cro-magnonmens · Red Deer Cave-mensen)

[MinCult-1] (en) Ministère de la Culture et de la Communication:The major phases of the discovery

[2] (en) Lewin, R., 2005. Human Evolution (5th ed.), Blackwell Publishing, ISBN 1-4051-0378-7. pp. 194

[Wood-3] (en) Wood, Bernard A.. Wiley-Blackwell encyclopedia of human evolution. John Wiley & Sons. ISBN 1405155108.

[Boardman-4] (en) Boardman, John.The Cambridge ancient history: The prehistory of the Balkans; and the Middle East and the Aegean world, tenth to eighth centuries B.C., Volume 3, deel 1 (pp. 79) Cambridge University Press, 1982

[5] (fr) Espinasse,Guillaume et al. 'FOUILLES D’ÉTÉ À TAUTAVEL. In: Saga Information nr. 283, januari 2009

[6] (en) "Arago Cave, Languedoc-Roussillon, France". Archaeology Travel. Bezocht 24 januari 2012.

[Taut-7] (fr) Tautavel Man (Homo erectus). Bezocht: 24 januari 2012

[8] (en) Ministère de la culture et de la communication.,The Reconstruction of the Tautavel Man'.' Bezocht: 24 januari 2012.

[9] (en) Homo erectus. (2011). In Encyclopædia Britannica. Bezocht 4 maart 2011
Opmerking: De oorspronkelijke tabel bevatte geen gegevens over de Solo-mens. Deze zijn toegevoegd.

[10] (en) Quattropani, L. et al., Early Palaeolithic bone diagenesis in the Arago cave at Tautavel, France. In: Mineralogical Magazine, december 1999, VoL 63(6), pp. 801-812

[11] (fr) Moigne, Anne-Marie: Taphonomie des faunes quaternaires de la Caune de l'Arago, Tautavel. Travaux Universitaires - Thèse de 3e cycle, 1983, Abstarct

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]