Geldenaken
Stad in België .svg){kind=small}
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Geografie | |||
| Gewest |  Wallonië
| ||
| Provincie |  Waals-Brabant
| ||
| Arrondissement | Nijvel | ||
| Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere |
73,73 km² (2021) 85,5% 7,17% 7,33% | ||
| Coördinaten | 50° 43' NB, 4° 52' OL | ||
| Bevolking (bron: Statbel) | |||
| Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
14.789 (01/01/2023) 48,71% 51,29% 200,58 inw./km² | ||
| Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder |
(01/01/2023) 20,64% 60,25% 19,1% | ||
| Buitenlanders | 8,05% (01/01/2022) | ||
| Politiek en bestuur | |||
| Burgemeester | Jean-Luc Meurice (UC) | ||
| Bestuur | UC | ||
| Zetels UC J'M Ecolo |
23 14 5 4 | ||
| Economie | |||
| Gemiddeld inkomen | 21.312 euro/inw. (2020) | ||
| Werkloosheidsgraad | 10,27% (jan. 2019) | ||
| Overige informatie | |||
| Postcode 1370 1370 1370 1370 1370 1370 1370 1370 1370 1370 |
Deelgemeente Geldenaken Dongelberg Jauchelette Lathuy Malen Opgeldenaken Petrem Sint-Jans-Geest Sint-Remigius-Geest Zittert-Lummen | ||
| Zonenummer | 010 | ||
| NIS-code | 25048 | ||
| Politiezone | Jodoigne | ||
| Hulpverleningszone | Waals-Brabant | ||
| Website | www.jodoigne.be | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| ligging binnen de provincie Waals-Brabant | |||
| |||
Geldenaken (Frans: Jodoigne, Waals: Djodogne) is een stad in België. Ze ligt in de provincie Waals-Brabant, tussen Tienen en Perwez, aan de rivier de Grote Gete.
Een aantal gebouwen in Geldenaken hoort bij het beschermd erfgoed van België. De RAVeL 2, een landelijke fietsroute, komt door Geldenaken.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
De stad Geldenaken werd voor 1217 door de Brabantse hertog Hendrik I binnen de gelijknamige heerlijkheid gesticht, die hij al sinds 1184 in zijn bezit had. Men neemt aan dat Geldenaken de onbekende stad was die in 1211 een stadsrecht gemodelleerd naar dat van Leuven kreeg.[1] Vervolgens ontwikkelde Geldenaken zich tot regionaal marktstadje.[2]
In 1568 vond de Slag bij Geldenaken plaats tussen Willem van Oranje en de Hertog van Alva. De hertog won en beëindigde hiermee Oranjes eerste invasie.
Kernen[bewerken | brontekst bewerken]
Deelgemeenten[bewerken | brontekst bewerken]
| # | Naam | Opp. (km²) |
Inwoners (2020) |
Inwoners per km² |
NIS-code |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Geldenaken | 15,38 | 6.052 | 393 | 25048A |
| 2 | Opgeldenaken | 5,41 | 826 | 153 | 25048B |
| 3 | Jauchelette | 3,10 | 415 | 134 | 25048C |
| 4 | Dongelberg | 4,82 | 597 | 124 | 25048D |
| 5 | Lathuy | 6,88 | 767 | 111 | 25048E |
| 6 | Malen | 11,59 | 1.374 | 119 | 25048F |
| 7 | Sint-Remigius-Geest | 5,30 | 564 | 106 | 25048G |
| 8 | Zittert-Lummen | 6,23 | 1.158 | 186 | 25048H |
| 9 | Sint-Jans-Geest | 7,56 | 957 | 127 | 25048G |
| 10 | Petrem | 7,45 | 1.646 | 221 | 25048H |
Overige kernen[bewerken | brontekst bewerken]
- In deelgemeente Sint-Jans-Geest ligt ook het dorp Sint-Maria-Geest.
- In deelgemeente Malen (Frans: Mélin) ligt het gehucht Gobertange, waar de beroemde kalkhoudende zandsteen sinds vele eeuwen ontgonnen wordt[3].
Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]
In de gemeente bevinden zich onder andere de volgende bezienswaardigheden:
- O.L.-Vrouwekapel met gedraaide torenspits op de Grote Markt
- Saint-Médardkerk
- Kasteel Pastur, nu het stadhuis
- Boerderij van La Ramée, Jauchelette
- Tumulus van Herbais, bij Petrem
- Abdij van La Ramée
Demografische ontwikkeling[bewerken | brontekst bewerken]
Demografische evolutie voor de fusie[bewerken | brontekst bewerken]
- Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen, 1976= inwoneraantal op 31 december
Demografische evolutie van de fusiegemeente[bewerken | brontekst bewerken]
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
- Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Politiek[bewerken | brontekst bewerken]
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976[bewerken | brontekst bewerken]
| Partij | 10-10-1976[4] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[5] | 14-10-2012[6] | 14-10-2018 | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 21 | % | 21 | % | 23 | % | 23 | % | 23 | |
| UCPA / PRL-PSCB / U.C.1 | 51,52A | 11 | 47,81B | 10 | 47,631 | 10 | 52,921 | 13 | 57,751 | 14 | 56,81 | 15 | 64,191 | 16 | 57,711 | 14 | |
| UCPA / PRL-PSCB / PSC1 / Psc+2 / cdH3 / J'MC | 12,51 | 2 | 14,752 | 3 | 12,042 | 2 | 12,543 | 2 | 23,77C | 5 | 23,23C | 5 | |||||
| PS1 / J'MC | 42,61 | 8 | 39,21 | 8 | 33,331 | 7 | 25,341 | 5 | 18,921 | 4 | 19,991 | 4 | |||||
| Ecolo | - | - | - | 5,16 | 0 | 9,69 | 1 | 10,67 | 2 | 12,04 | 2 | 19,06 | 4 | ||||
| DIC | - | 10,44 | 1 | 6,55 | 0 | - | - | - | - | - | |||||||
| Anderen(*) | 5,88 | 0 | 2,55 | 0 | - | 1,83 | 0 | 1,6 | 0 | - | - | - | |||||
| Totaal stemmen | 6397 | 6724 | 6919 | 7498 | 7778 | 8796 | 9206 | 9521 | |||||||||
| Opkomst % | 95,72 | 94,13 | 92,04 | 94,37 | 90,59 | 90,46 | |||||||||||
| Blanco en ongeldig % | 2,24 | 3,44 | 3,08 | 3,88 | 5,39 | 5,25 | 6,46 | 7,14 | |||||||||
(*) 1976: NC (4,73%), PCB (1,15%) / 1982: AC (2%), UDRT (0,55%) / 1994: SUD (1,21%), IDEAL (0,62%) / 2000: VIVANT (1,6%)
De meerderheid wordt vet aangegeven. De grootste partij is in kleur.
Geboren[bewerken | brontekst bewerken]
- Eugène Delporte, astronoom
- Marc Wilmots, voetballer
- Hedy Scott, playboymodel
Foto's[bewerken | brontekst bewerken]
-
Het kasteel Pastur
-
Het kasteel Pastur en de O.L.V.-kerk
-
De St-Médardkerk
-
De O.L.V.-kapel en het marktplein met gedraaide torenspits
-
De Grote Gete
-
Het dorp Mélin
Partnersteden[bewerken | brontekst bewerken]
Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]
- Robert Hanon de Louvet, Histoire de la ville de Jodoigne, Gembloux, Duculot, 1941, 2 dln., 946 p.
Externe link[bewerken | brontekst bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
|
· 
· 
· · 