Gotscha Lagidse
| Gotscha Lagidse | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Persoonsgegevens | ||||
| Geboren | Tblisi, 1965 | |||
| Geboorteland | Georgië | |||
| Nationaliteit |  Nederland
| |||
| Beroep(en) | wapensmid, metaalkunstenaar, goudsmid | |||
| Website | ||||
| ||||
Gotscha Lagidse (Tblisi, 1965) is een Nederlandse metaalkunstenaar en wapensmid van Georgische oorsprong. Hij is gespecialiseerd in de reconstructie en restauratie van middeleeuwse harnassen en wapentuig.
Lagidses werk gaat gepaard met studie van de historische context en oorspronkelijke ambacht van de onderhanden zijnde objecten. Het wordt gekenmerkt door vakmanschap met een artistieke inslag. Door het ministerie van onderwijs, cultuur en wetenschappen wordt zijn werk beschouwd als van wezenlijk Nederlands belang.
Levensloop
[bewerken | brontekst bewerken]Jeugd en opleiding
[bewerken | brontekst bewerken]Gotscha Lagidse is in 1965 in Tbilisi geboren in een familie die deel uitmaakt van de intelligentsia in Georgië, dat destijds tot de Sovjet-Unie behoorde. Op de lagere en middelbareschool bleek hij talent te hebben voor schilderkunst, wiskunde en natuurkunde.
In 1979 ging hij door op een speciale middelbare school. Zijn geschiedenisleraar aldaar, Djuanscher Djurchadze, was verzamelaar van antieke kunst en stond aan de basis van Lagidses interesse in zwaarden en harnassen. Met zijn steun maakte Lagidse een proefstuk van een maliënkolder. Daarop vervaardigde hij een traditionele helm. Djuchadze was onder de indruk van zijn werk en schonk hem een Perzisch schild uit zijn verzameling.
Studiejaren
[bewerken | brontekst bewerken]Lagidse was zeventien toen hij naar de Technische Universiteit van Tbilisi ging en studeerde af in 1989 als elektrische ingenieur, maar zou er nooit iets mee doen.[2] Tijdens zijn studie trouwde hij. Om dat te bekostigen verkocht hij zijn zelfgemaakte helmen op een vrijmarkt. Hij ontving voor zijn werk een goed bedrag en Lagidse realiseerde zich dat met zijn talent geld te verdienen was en ging door in het veld van de historische reconstructie van wapenuitrustingen.[1]
Hij had naast zijn studie ook een cursus Georgische wapentuig gevolgd, deed onderzoek naar traditionele harnassen en zwaarden en bezocht regelmatig het Rijksmuseum in Tbilisi. Vanaf 1985 werkte hij aan de reconstructie van de Abjari, de traditionele wapenuitrusting van Georgië.[3] Vanaf 1987 werkte hij parttime bij het Kunstencombinaat in Tbilisi en voltooide hij persoonlijke opdrachten van kunstenaar Zoerab Tsereteli.
Hij maakte een compleet harnas waarover in 1988 geschreven werd in de Georgische krant Akhalgazrda Komunisti.[4] Dat was de aanleiding voor belangrijke opdrachten en een presentatie op de Georgische televisie. Zijn werk werd geprezen door experts als Cholokhaschvili, kunstcriticus Guram Gabashvili en kunstenaar Themur Sulkhanischvili.
Eerste werkzaamheden na de studie
[bewerken | brontekst bewerken]Na afronding van zijn universitaire studie in 1989, ging Lagidse aan de slag als restaurateur van metalen bij de Rijksdienst voor Monumentenzorg aan het Rijksmuseum van Architectuur en Lifestyle in Tbilisi.
Zijn werk werd geselecteerd voor exposities georganiseerd door het Ministerie van Cultuur in het Huis van Cultuur in Tbilisi en voor een tentoonstelling in Burg Hasseg/Hall in Tirol, Oostenrijk. Hij voerde restauratieprojecten uit en onderzocht traditionele methoden voor het maken van Georgisch staal, bekend als Bulati, dat werd gebruikt voor de vervaardiging van hoogwaardige wapens.
Moeilijke jaren
[bewerken | brontekst bewerken]| Band met Nederland
Lagidse heeft een historische band met Nederland: aan het einde van de Tweede Wereldoorlog zaten familieleden van hem in het 822e Georgische bataljon van de Duitse Wehrmacht op Texel gelegerd. Zij zouden meegevochten hebben in de opstand van de Georgiërs, een muiterij tegen de Duitsers, ook wel gekend als de Russenoorlog.[5] |
De periode dat de voormalige Sovjet-Unie uit elkaar viel en Georgië in 1991 onafhankelijk werd was een moeilijke tijd voor Lagidse. Hij ging in het leger en kreeg teleurstellingen te verwerken. Hij voelde zich niet langer thuis in Georgië en na enkele opdrachten van Nederlandse musea emigreerde hij met zijn gezin naar Nederland.[1]
Nederland
[bewerken | brontekst bewerken]
Sinds 1995 woont en werkt Lagidse in Nederland. Hij creëert metalen objecten voor musea, galerieën en verzamelaars, maakt in opdracht exclusieve sieraden, voert restauratieprojecten uit en creëert liturgische kunstobjecten voor kerken. In 1997 werd hij uitgenodigd door het Europees Centrum voor Monumentenzorg bij UNESCO in Venetië. In 1998 nam hij deel aan de International Arts and Crafts Fair in Jeruzalem, georganiseerd in samenwerking met de Nederlandse Ambassade in Israël. In hetzelfde jaar maakte hij ter gelegenheid van het 400 jaar Vrede van Münster voor het Legermuseum in Delft een replica van Maurits van Oranjes harnas uit 1590. Dit was als een meesterproef, dat hem veel erkenning zou opleveren.[6] Lagidse heeft voorts persoonlijke opdrachten voltooid, zoals voor Henk Visser, mecenas en eigenaar van Collectie Visser in Wassenaar.
In 2001-2002 gaf Lagidse colleges in Amsterdam bij het Instituut Collectie Nederland (ICN).
Sinds 2001 werkt Lagidse in een atelier in Roosendaal. In 2004 werd hij genaturaliseerd tot Nederlander, een proces dat mede gefaciliteerd doordat het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen zijn werk erkende als "van wezenlijk Nederlands belang".[7]
In 2022 werd in de Markiezenhof in Bergen op Zoom, een overzichtstentoonstelling van zijn werk gehouden: Het geheim van de smid.[1][8][9]
Oeuvre (selectie)
[bewerken | brontekst bewerken]Wapenuitrustingen
[bewerken | brontekst bewerken].jpg)
|
| |
Kinderharnas van Maurits van Oranje, vervaardigd naar voorbeeld van Daniel van den Queborns portretschilderij van de toen ongeveer twaalfjarige prins (1578-1579).
| ||
|
| |
Een opdrachtgever poseert met Lagidses harnas, vervaardigd naar voorbeeld van Herlins St. Joris en de draak (1462).
| ||
Wanneer Lagidse over zijn werk spreekt, heeft hij het over 'historische reconstructies' en nadrukkelijk niet over 'replica's': "Ik maak geen exacte kopieën van wapens, maar kunstwerken met toegevoegde waarde die de kritiek van de meest kritische experts kunnen doorstaan." [10]
- 1997: Ruiterharnas van prins Maurits (reconstructie). Het origineel bevindt zich in een museum in Wenen. De reconstructie is gemaakt voor het Legermuseum in Delft en later verplaatst naar het Nationaal Militair Museum in Soesterberg.[9][8][11][12][13][14][15][16][17]
- 1999: Miniatuurharnas van prins Maurits, voor de collectie van Henk Visser.[6]
- 2003: Piekeniersharnas, gemaakt in opdracht van het Legermuseum.[18]
- 2004: Kinderharnas prins Maurits[19][20][6]
- 2004: Harnas van Jan van Schaffelaar voor het Veluws Museum Nairac. [21][7][6] [22]
- 2008: Harnas in Gothische stijl, evenals het harnas van Jan van Schaffelaar naar het voorbeeld van het schilderij St. Joris en de draak (1462) van Frederich Herlin. Opdracht van Frits Fritsen.[23][24]
- 2010: Zwaard van de Georgische koning Erekle II[25]
- 2019: Zwaard, helm en schild voor de zeeridder, een mythisch wezen dat als symbool dient voor het Markiezenhof in Bergen op Zoom.[11][26][27]
Sieraden en decorum
[bewerken | brontekst bewerken]- Picasso, een metalen beeldwerkje van een lieveheersbeest, genoemd naar de gelijknamige schilder.[28]
- Restauratie van de schellenbomen van Koninklijke Harmonie Nut & Vermaak, Zundert[29]
Tentoonstellingen
[bewerken | brontekst bewerken]- 1999: Deelname aan expositie bij het Forum International de la Ferronerie d'Art Cintemporaine, Luxemburg[6]
- 2000: Tentoonstelling in Galerie Bremmer, Tilburg[28][30]
- 2005: Deelname aan tentoontelling "Heavy Metal, Europese harnassen in het vizier", in het Legermuseum, Delft[31]
- 2022: Het geheim van de smid, overzichtstentoonstelling in de Markiezenhof, Bergen op Zoom[1][8][9]
Publicaties
[bewerken | brontekst bewerken]- "BULAT, een wonderstaal", geschreven met Seerp Visser en Klaas Remmen, Wapenfeiten nr. 3, september 2011[32]
- (en) "The History of Iron Processing and the Creation of Weapons in Georgia", geschreven met David Kuparadze en Mumuka Kapianidze, in At the Northern Frontier of near Eastern Archeaeology, 2017. De Nederlandse vertaling is in 2014 gepubliceerd door het tijdschrift Wapenfeiten op hun website.[33]
Erkenningen
[bewerken | brontekst bewerken]Titels
[bewerken | brontekst bewerken]- 1988: Volksmeester van Kunsten van de Republiek Georgië.[8]
- 2013: Meester van het Bossche Gilde van Goudsmeden.[34]
Prijzen
[bewerken | brontekst bewerken]- 1999: Eerste prijs voor miniatuurharnas van Maurits van Oranje op expositie bij het Forum International de la Ferronerie d'Art Cintemporaine, Luxemburg[6]
- 2011: Autour du couteau-prijs op de 22e SICAC te Parijs
- 2011: Coup de Coeur Wootz op BKS Gembloux
- 2011-2015, 2018: Winnaar in de categorie Best of Show, op de Dutch Knife Exhibition.
- 2023: Winnaar in de categorie Best Art Knife, op de Dutch Knife Exhibition.[35]
Overig
[bewerken | brontekst bewerken]- 2001: Door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen is het werk van Lagidse erkend als van wezenlijk Nederlands belang.[36][7]
Galerij
[bewerken | brontekst bewerken]- Enkele werken van Gotscha Lagidse
-
Zwaard van Heraclius II -
Piekeniersharnas -
Picasso -
Helm van de Zeeridder
.jpg)
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]Meer lezen
- Haas, Bernard de, Gotscha Lagidse smeedt cultuur tot kunst (1999).
- (fr) Pijck, Erwin (2012), Un atelier de Damasquinage Géorgien a Roosendaal (Pays-Bas), par Gotscha Lagidse et Aleko, La passion des Couteaux, nr.113 (2012)
- Gefascineerd door het geheim van de smid. BN De Stem (1 maart 2012).
- Kalkhoven, Otto (2020), Man & Werkplaats, met portret-interview van Gotscha Lagidse[37]
- (mul) Diverse artikels van en over Lagidse en zijn werk op Academia.edu.
- Diverse artikels over Lagidse en zijn werk in het Nederlands en in het Engels op Gotscha.nl.
Bronnen
- Martens, Bas (2015), Reportage: Gotscha Lagidse, Messenmarkt, nr.29 (2015); (en) Interview with Gotscha Lagidse. European Blades.
- Biografie Gotscha Lagidse op Gotscha.nl.
Noten en referenties
- ↑ a b c d e Jongeneelen, Willem, Bezoek de expositie van wapensmid Gotscha Lagidse in Bergen op Zoom. PZC (11 augustus 2022).
- ↑ Feijter, Iris (2011). Wapentuig. Collect en Kunst en Antiek Journaal
- ↑ Kalandadze, Zura, Abjari, 1995. Gotscha.nl. Geraadpleegd op 18 juli 2024.
- ↑ (en) Patschuaschvili, Mamuka, "The Beatles were singing" (vertaling), Achalgazrda Komunisti, 5 juli 1988.
- ↑ Martens (2015)
- ↑ a b c d e f Lagerwaard, Bart-Jan (september 2005). Moderne vakman laat oude tijden herleven. Nieuwsbrief Legermuseum (2)
- ↑ a b c Damme, Romain van, "'Harnas maken is puur kunst’", BN De Stem, 6 mei 2004.
- ↑ a b c d Overveld, Daniel van, Gotscha Lagidse showt zwaarden en harnassen. Internetbode (21 februari 2022).
- ↑ a b c Brie, Peter de, Passie voor harnas en zwaard, wapensmid exposeert in Markiezenhof: ‘Boven verwachting, zo mooi’. BN De Stem (14 september 2021).
- ↑ (en) Gotscha Lagidse - metalworker (interview). Homo Faber. Geraadpleegd op 17 juli 2024. "I always say that I don’t make replicas, but historical reconstructions. I don’t create exact copies of weaponry, but artworks with added value that stand up to the scrutiny of the most critical of experts."
- ↑ a b Moerland, Sandra, Deze Roosendaler maakt harnassen en exposeert zijn collectie in het Markiezenhof. PZC (21 november 2019).
- ↑ (en) Lagidse, Gotscha, Cavalry armour of Prince Maurice of Nassau. Academia (1997).
- ↑ (en) Erp, Mary van, "Before it goes I will breathe life into it" (vertaling), Brabants Dagblad, 12 december 2002.
- ↑ Knoop, L. (2000). Keurmerk. Metaalschrift (2)
- ↑ "Prins Mauritsharnas op het Legermuseum", Delftsche Courant, 18 december 1998.
- ↑ Hoofmeester, Christie, "Alleen deze man kon dit harnas namaken", de Volkskrant, 15 december 1998.
- ↑ "De belevenissen van een wapensmid", Delftsche Courant, 16 januari 1999.
- ↑ (en) Lagidse, Gotscha, Dutch Comb-cap and pikeman’s cuirass. Academia (2003).
- ↑ (en) Hayden, Dylan Thomas, Het kinderharnas van prins Maurits. Tigerloaf (18 augustus 2016).
- ↑ Lagidse, Gotscha, Boy’s Armour. Academia (2004).
- ↑ Diverse publicaties (2003-2005) over het harnas van Van Schaffelaar. Diverse media.
- ↑ Hielkema, Haro, "https://www.gotscha.nl/nl-publicaties.htm", Trouw, 18 juni 2005.
- ↑ Lagidse, Gotscha, Het harnas van Frits Fritsen. Gotscha.nl. Geraadpleegd op 15 juli 2024.
- ↑ Gotisch Harnas 2007-2008. Gotscha.nl. Geraadpleegd op 15 juli 2024.
- ↑ Marbot, Marc (2010), Een Auteursreplica uit het atelier van Gotscha Lagidse, Wapenfeiten nr 1 (maart 2010)
- ↑ Zeeridder. Ward Warmoeskerken (2020). Geraadpleegd op 17 juli 2024.
- ↑ Kasteele, Jan van de, De Zeeridder pronkt in Markiezenhof. Algemeen Dagblad (28 oktober 2020).
- ↑ a b Beekman, A.K., "Pronkstuk", Brabants Dagblad, 7 september 2000.
- ↑ Hees, Willemijn van, "De unieke Schellenbomen blinken weer", BN De Stem, 30 november 2004.
- ↑ Kalanda, Z., Galerie "Bremmer", Tilburg (3 september 2000).
- ↑ "Royaal Legermuseum", Defensie Krant, 13 januari 2005.
- ↑ Lagidse, Gotscha; Visser, Seerp; Remmen, Klaas, Gotscha (2011). Bulat, een Wonderstaal. Wapenfeiten (3)
- ↑ (september 2014). Georgie en de ontwikkeling van de metallurgie. Wapenfeiten (3): p.15
- ↑ Gotscha Lagidse. Nederlands Gilde van Goudsmeden. Geraadpleegd op 18 juli 2024.
- ↑ (en) Martens, Bas, Dutch Knife Exhibition 2023. European Blades (2023).
- ↑ Riezebos, Ingrid (2011). Gotscha Lagidse. Open Vizier (2)
- ↑ Kunstenaar Gotscha Lagidse geportretteerd in boek. Internetbode (4 november 2020).
