Haletelescoop

Haletelescoop
	Vernoemd naar George Hale
	De telescoop in zijn montering
Organisatie	California Institute of Technology
Locatie	Palomar-observatorium
Coördinaten	33° 21′ NB, 116° 52′ WL
Hoogte	1713 m
Golflengte	optisch + nabij-infrarood
Gebouwd	1936-1948
Eerste licht	26 januari 1949
Type telescoop	Spiegeltelescoop
Diameter	508 cm
Website	Website
	;
Portaal	Astronomie

De Haletelescoop is de 5,08 meter (200 inch) spiegeltelescoop van het Palomar-observatorium op Mount Palomar in Californië, genoemd naar George Ellery Hale die de telescoop ontwierp en de bouw ervan leidde. Hij stierf echter voor de telescoop voltooid was.

De Haletelescoop was in zijn tijd een revolutionair instrument met een tweemaal zo grote spiegel als de Hookertelescoop van Mount Wilson-observatorium, zijn voorganger en directe concurrent. Bij de constructie werden vele vernieuwende technologieën toegepast, zoals een opgedampte aluminium coating en glas met een zeer lage uitzettingscoëfficiënt. De telescoop was groot genoeg om een waarnemer in een kleine cabine bij het primaire brandpunt van de spiegel te herbergen. Ook de montering was revolutionair, met een hoefijzervormig eindstuk dat de telescoop in staat stelde waarnemingen in de buurt van de noordelijke hemelpool te doen, iets wat de Hookertelescoop, die in een rechthoekig raam hing, niet kon. Vanaf de bouw in 1948 tot 1976 was het de telescoop met de grootste spiegel.

Externe link

Pagina Hale Telescope op website Palomar Observatory

Optische telescopen groter dan 4 meter
Naam	Diameter (m)	Spiegel	Nationaliteit van de sponsors	Locatie	In gebruik
A. "Extreem grote telescopen" (diameter > 20 m):
Extremely Large Telescope (ELT)	39,3	798 segm. à 1,45 m	ESO-landen	Cerro Armazones, Chili	gepland ca. 2024
Thirty Meter Telescope (TMT)	30	492 segm. à 1,4 m	VS, Canada, Japan, China	Mauna Kea-observatorium, Hawaï	gepland ca. 2029
Giant Magellan Telescope (GMT)	24,5	7 spiegels à 8,4 m	VS, Australië, Korea	Las Campanas-observatorium, Chili	gepland ca. 2024
B. Overige telescopen groter dan 4 meter:
Very Large Telescope 1 t/m 4	4 × 8,2 = 32,8	4 × enkel	ESO-landen + Chili	Paranal-observatorium, Chili	1998-2001
Keck-telescopen I en II	2 × 10 = 20	gesegmenteerd	VS	Mauna Kea-observatorium, Hawaï	1993, 1996
Large Binocular Telescope (LBT)	2 × 8,4 = 11,8	2 × enkel	VS, Italië, Duitsland	Mount Graham Int.-obs., Arizona	2007
Gran Telescopio Canarias (GTC)	10,4	gesegmenteerd	Spanje, Mexico, VS	Obs. R. de los Muchachos, Can. Eil.	2006
Southern African Large Telescope (SALT)	9,5	gesegmenteerd	Zd.-Afrika, VS, VK, Duitsland, Polen, Nw.-Zeeland	South African Astron. Obs., Zd.-Afrika	2005
Hobby-Eberly-telescoop (HET)	9,2	gesegmenteerd	VS, Duitsland	McDonald-observatorium, Texas	1997
Subaru-telescoop (JNLT)	8,3	enkel	Japan	Mauna Kea-observatorium, Hawaï	1999
Gemini North	8,1	enkel	VS, VK, Canada, Chili, Australië, Argentinië, Brazilië	Mauna Kea-observatorium, Hawaï	1999
Gemini South	8,1	enkel	VS, VK, Canada, Chili, Australië, Argentinië, Brazilië	Cerro Pachón, Chili	2001
Atacama-obs. v.d. Univ. van Tokio (TAO)	6,5	enkel	Japan	Cerro Chajnantor, Chili	2011?
Multiple/Magnum Mirror Telescope (MMT)	6,5	enkel	VS	Fred L. Whipple Obs., Arizona	1987, 2002
Magellan-1 (‘W. Baade’) en -2 (‘L. Clay’)	6,5	enkel	VS	Las Campanas-observatorium, Chili	2000, 2002
Bolshoi Teleskop Alt-azimutalnyi (BTA-6)	6	enkel	Rusland	Zelentsjoekskaja, Karatsjaj-Tsjerk. (Rusl.)	1976
Large Zenith Telescope (LZT)	6	vloeibaar	Canada, Frankrijk	M. Knapp Research Forest, Brits-Columbia	2003
Haletelescoop	5	enkel	VS	Palomar-observatorium, Californië	1948
William Herschel-telescoop	4,2	enkel	VK, Nederland, Spanje	Obs. R. de los Muchachos, Can. Eil.	1987
Southern Astrophys. Res. Telescope (SOAR)	4,1	enkel	VS, Brazilië	Cerro Pachón, Chili	2002
Niet opgenomen zijn telescopen die nog overwogen worden (zoals de Overwhelmingly Large Telescope (OWL), voorlopig opgeschort, zie ESO).