Helminthostachys zeylanica
Helminthostachys zeylanica | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||||||||||
Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
Soort | |||||||||||||
Helminthostachys zeylanica (L.) Hook. (1842) | |||||||||||||
Afbeeldingen op ![]() | |||||||||||||
Helminthostachys zeylanica op ![]() | |||||||||||||
|
Helminthostachys zeylanica is een varen uit de addertongfamilie (Ophioglossaceae). Het is een terrestrische varen uit Zuidoost-Azië en Australië met geneeskrachtige eigenschappen, ook wel bekend als 'Kamraj', 'Tukod-langit' en 'Pokok Tunjuk Langit'.
Naamgeving en etymologie[bewerken | brontekst bewerken]
- Synoniemen: Osmunda zeylanica L. (1753), Botrychium zeylanicum (L.) Sw. (1800), Helminthostachys dulcis Kaulf. (1822), H. crenata Presl (1845), H. integrifolia Presl (1845)
De botanische naam Helminthostachys is een samenstelling van Oudgrieks ἕλμινς, helmins (worm) en στάχυς, stachus (aar), naar de vorm van de sporenaar. De soortaanduiding zeylanica betekent 'van Ceylon' (Sri Lanka).
Kenmerken[bewerken | brontekst bewerken]
Helminthostachys zeylanica is een tot 40 cm hoge, groene of paars aangelopen varen met een dikke, vlezige en kruipende rizoom met eveneens vlezige wortels. Elke plant bestaat uit één blad met twee componenten, één groot samengesteld onvruchtbaar deel, de trofofoor, en één vruchtbare sporofoor, die ingeplant zijn op een gemeenschappelijke, tot 30 cm lange vlezige steel.
De trofofoor is tot 30 cm lang, handvormig samengesteld, de tot 10 deelblaadjes zittend, ovaal tot lancetvormig, met spitse top, de randen gaaf of licht getand, met een duidelijke middennerf en vertakte zijnerven.
De sporofoor is een lang gesteelde, groene tot bruine lijnvormige sporenaar met korte, dicht met sporendoosjes en fertiele lobjes bezette zijtakjes, en steekt ver boven het blad uit.
Habitat[bewerken | brontekst bewerken]
Helminthostachys zeylanica is een terrestrische varen die vooral groeit in open moerassen en in zandige of modderige rivieroevers, van 200 to 1000 m hoogte.
Voorkomen[bewerken | brontekst bewerken]
De soort komt voor in Zuidoost-Azië (India, Sri-Lanka, China, Japan, de Filipijnen, Maleisië en Indonesië) en in Australië, Nieuw-Guinea, Nieuw-Caledonië en de Salomonseilanden.
Toepassingen[bewerken | brontekst bewerken]
De wortels van Helminthostachys zeylanica bevatten een tiental verschillende flavonoïden, organische en stikstofvrije verbindingen die een belangrijke rol spelen in de plantenstofwisseling. Het zijn krachtige antioxidanten, die bij de mens essentieel zijn voor de stofwisseling van vitamine C en in het handhaven van de integriteit van de capillairwanden, en die tevens kankerremmende eigenschappen bezitten.
In China worden de wortels, die bekendstaan als 'Di wu gong', gebruikt als medicijn. De wortels van wilde varens worden verzameld in het natte seizoen in juli-augustus.
In Maleisië worden de bladen van de plant gedroogd en gerookt als behandeling tegen neusbloedingen.
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Helmintostachys zeylanica op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- (en) Helminthostachys in de USDA Plants Database
- (en) Family Ophioglossaceae, genus Helminthostachys; world species list
- (en) The International Plant Names Index
- (en) G. Pranigrahi, R.D. Dixit, 1967: Studies in Indian Pteridophytes. IV. The Family Ophioglossaceae in India. Botanical Survey of India, Allahabad
- (en) Yaun-Chao Huang, Tsong-Long Hwang, Chih-Shiang Chang, Yu-Liang Yang, Chia-Ning Shen, Wen-Ying Liaon Sheng-Chih Chen, Chih-Chuang Liaw, 2009:Anti-inflammatory Flavonoids from the Rhizomes of Helminthostachys zeylanica. J. Nat. Prod., 2009, 72 (7), pp 1273–1278 (abstract)