Irene der Nederlanden
| Irene | ||
|---|---|---|
| 1939 | ||
| ||
| Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau | ||
| Periode | 1939-heden | |
| Vader | Bernhard van Lippe-Biesterfeld | |
| Moeder | Juliana | |
| Dynastie | Oranje-Nassau | |
| Broers/zussen | Beatrix (1938), Margriet (1943) en Christina (1947) | |
| Kinderen | Carlos (1970), Margarita (1972), Jaime (1972) en Carolina (1974) | |
Irene Emma Elisabeth (Soestdijk, 5 augustus 1939), Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, Prinses van Lippe-Biesterfeld, is de tweede dochter van koningin Juliana der Nederlanden en prins Bernhard. Ze is officieel Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Irene der Nederlanden, maar in het dagelijks leven wordt ze kortweg prinses Irene of Irene van Lippe-Biesterfeld genoemd.
Jeugd
Prinses Irene werd geboren op Paleis Soestdijk in Baarn. Haar naam betekent "vrede", en werd gekozen in verband met de gespannen toestand in Europa ten tijde van haar geboorte. Nog geen maand later brak de Tweede Wereldoorlog uit. Als baby vluchtte prinses Irene met haar ouders, haar oudere zus Beatrix en haar grootmoeder koningin Wilhelmina voor de Duitse bezetting. Zij werd gedoopt in de kapel van Buckingham Palace; de echtgenoot van koning George VI, koningin Elisabeth was hierbij één van haar peten. Haar vader en grootmoeder bleven in Engeland en Irene ging met haar moeder en zus naar Canada waar haar zusje Margriet geboren werd. Tijdens de oorlogsjaren vernoemt koningin Wilhelmina een brigade naar haar kleindochter, de zogenoemde Prinses Irene Brigade. Op 2 augustus 1945 kwamen Irene en haar familie aan in Nederland en namen ze weer hun intrek in Paleis Soestdijk. Hier werd in 1947 haar jongste zusje prinses Christina geboren. Het leven van dit jonge gezin veranderde drastisch toen haar moeder in 1948 koningin van Nederland werd. Irene bezocht samen met haar zussen de school (Werkplaats Kindergemeenschap) van onderwijsvernieuwer Kees Boeke op aandringen van Juliana. Dit bleek geen succes te zijn en daarom ging Irene later op verzoek van Bernhard naar een reguliere school: een MMS-opleiding op het Baarns Lyceum, waarvoor ze in 1957 slaagt.
Irene is net als haar zussen scout geweest. Zij was kabouter met de naam "Kabouter Snelvoet" en later was zij zeeverkenner.
Op 5 augustus 1957 wordt prinses Irene staatsrechtelijk meerderjarig en mag voor het eerst officieel de opening van de Staten-Generaal meemaken. Tot en met 1963 vergezelt Irene trouw haar ouders op de derde dinsdag van september in de Ridderzaal. In 1962 is Irene een van de bruidsmeisjes van de Griekse prinses en latere koningin Sophia als zij in het huwelijk treedt met de latere koning van Spanje Juan Carlos.
Studie
Na de MMS volgt Irene diverse curussen aan de Universiteit van Lausanne. Vervolgens studeerde ze aan de Rijksuniversiteit Utrecht vier jaar Spaanse taal- en letterkunde. In 1963 slaagt Irene voor haar examen tolk-vertaler Spaans.
Overgang tot de Rooms-katholieke kerk
Op donderdag 30 januari 1964, liet Irene zich in Rome (in de Sint-Paulus buiten de Muren) dopen door de Utrechtse kardinaal Alfrink, echter zonder daar enige ruchtbaarheid aan te geven. Toen in januari 1964 bekend werd dat de prinses katholiek was geworden, verklaarde het hof dat dit strikt met het persoonlijke karakter van de prinses heeft te maken en niet politiek gezien moet worden. Er kwam echter wel kritiek uit de protestantse hoek, die zich bij orthodoxe protestanten concentreerde op de overgang überhaupt, terwijl gematigder, en oecumenisch ingestelde hervormden vooral kritiek hadden op de herdoop van de prinses.
Huwelijk en gezin
In 1964 zag prinses Irene af van eventuele troonopvolging, toen zij 29 april te Rome (Italië) zonder toestemming van de Staten-Generaal trouwde met de rooms-katholieke Carlos Hugo van Bourbon-Parma. Carlos Hugo was een destijds omstreden troonpretendent voor de Spaanse troon en de leider van de Carlisten. Irene wilde haar verloofde actief helpen bij deze politieke doelstellingen. Hiernaast vormde het feit dat prinses Irene zich in het geheim tot het katholicisme had bekeerd een probleem. Het huwelijk vond uiteindelijk buiten Nederland plaats, in de beroemde basiliek van Santa Maria Maggiore in Rome, buiten aanwezigheid van de Nederlandse regering en leden van het Koninklijk Huis. Bij dit huwelijk was onder meer wel Zita, de laatste keizerin van Oostenrijk, aanwezig. Deze gebeurtenissen zorgden wereldwijd voor grote opschudding.
Irene en Carlos Hugo kregen 4 kinderen:
- Carlos Xavier Bernardo Sixto Marie (Carlos), prins van Piacenza (27 januari 1970)
- Margarita Maria Beatriz (Margarita) (13 oktober 1972)
- Jaime Bernardo (Jaime) (13 oktober 1972)
- Maria Carolina Christina (Carolina) (23 juni 1974)
Prinses Irene woonde jaarlijks op 30 april met haar man en kinderen het bloemendefilé bij ter gelegenheid van de verjaardag van haar moeder.
Carlistische beweging
Irene en haar man maakten stormachtige jaren door. Carlos Hugo mag Spanje niet in van Franco omdat hij aanspraak wil maken op de Spaanse troon. Als het volk voorkeur geeft aan een monarchie benoemt Franco Juan Carlos tot koning en niet Carlos Hugo. Aangezien Carlos Hugo nog steeds niet het Spaanse burgerschap krijgt en zich in Spanje mag begeven is Irene lange tijd het gezicht van de Carlistische beweging. Vanaf 1973 loopt Irene voortaan mee in de stoet van de Carlisten die de Montejurra bestijgen. In 1976 wordt er tijdens deze stoet een aanslag gepleegd op zowel Irene als Carlos Hugo door aanhangers van zijn jongere broer Sixto met wie hij al heel lang onenigheid heeft over de politieke richting van de Carlistische beweging.
Scheiding
Irene en Carlos Hugo scheidden in 1981. Irene verliest hierbij de titels Prinses de Bourbon de Parme en Prinses van Piacenza. Het huwelijk werd ook ter nietigverklaring bij de kerkelijke rechtbank van het aartsbisdom Utrecht voorgelegd maar er is geen publieke uitspraak geweest. Prinses Irene gaf vervolgens jarenlang de voorkeur om de achternaam Van Lippe-Biesterfeld zonder "Koninklijke Hoogheid" te gebruiken, om de kloof te dichten tussen haar en de gewone burger. In 2009 vertelde ze in NOVA college on Tour dat ze haar prinsessentitel weer gebruikt, aangezien mensen dat toch prettiger vinden, en ze als prinses soms net iets meer kan bereiken in haar werk voor de natuur.
Na de echtscheiding verbraken Irene en haar familie het contact met Irenes voormalige echtgenoot niet. Zij ontmoetten elkaar nog regelmatig, ook in het openbaar. Prins Carlos Hugo was tot zijn dood in 2010 vaak aanwezig bij belangrijke gebeurtenissen in de koninklijke familie. Irene woonde in 2010 de begrafenis en bijzetting bij van haar voormalig echtgenoot in het Italiaanse Parma.
Leven na de scheiding
De prinses woonde na haar scheiding met haar 4 kinderen eerst bij haar ouders op Paleis Soestdijk. Vervolgens ging ze in de witte villa wonen die er naast staat. Tegenwoordig woont ze afwisselend in het jaar in de villa Mariënhove in Wijk bij Duurstede, in haar huis in Zwitserland en op een groot natuurreservaat in Zuid-Afrika.
In 2001 trouwde haar oudste dochter prinses Margarita met Edwin de Roy van Zuydewijn, op 19 juni voor de wet in Amsterdam en op 22 september in het Franse Auch voor de katholieke kerk. Veel familieleden lieten verstek gaan, maar prinses Irene was er wel bij, omwille van haar dochter. Dit huwelijk eindigde in echtscheiding in 2006. Met haar tweede echtgenoot, Tjalling ten Cate, zorgde Margarita in 2008 voor Irenes eerste wettige kleinkind, Julia ten Cate. In 2011 werd haar tweede wettige kleinkind geboren, Paola ten Cate. Eerder al had prinses Irenes oudste zoon, prins Carlos, een zoon gekregen (Carlos Klynstra), maar deze werd door hem niet erkend. In 2012 volgt Irenes derde kleinkind Luisa de Bourbon de Parme waarvan ze tevens één van de peetouders is.
Activiteiten en werk
Prinses Irene heeft een grote belangstelling voor de natuur en spiritualiteit. In 2000 was zij betrokken bij de oprichting van de Stichting Lippe-Biesterfeld NatuurCollege. Deze stichting houdt zich bezig met cursussen en projecten op dat gebied. Prinses Irene is hier zelf voorzitter van. Irene heeft diverse boeken geschreven en geeft regelmatig lezingen in het land. Op 28 juni 2006 sprak de prinses met minister van verkeer en waterstaat Karla Peijs. Ze vroeg haar af te zien van haar voornemen om een snelweg aan te leggen door de omgeving van Nederlands oudste natuurgebied, het Naardermeer.
Prinses Irene vervult regelmatig representatieve verplichtingen, voor de stichting maar ook voor de vrede in de wereld. Zij baarde groot opzien door als spreker op te treden bij de grote vredesdemonstratie van 1983 in Den Haag. Niet minder opzien baarde een interview met de Volkskrant in oktober 2005. Irene stelde daarin dat het westerse wereld vredesonderhandelingen moet beginnen met al Qaida van Osama bin Laden. Over de Amerikaanse president George W. Bush zei zij: '[Hij is] de verpersoonlijking van het oude leiderschap: ik weet het beter dan jullie, ik ga jullie overheersen. Punt uit!'.
In 2005 is Irene benoemd tot 'honary member' van de Club van Boedapest.
Sinds 2009 is prinses Irene beschermvrouwe van de Stichting Erik Hazelhoff Roelfzema Prijs. Met Erik Hazelhoff Roelfzema, de Soldaat van Oranje, had haar familie, maar in het bijzonder ook prinses Irene een heel goede en hechte band. Roelfzema schreef het voorwoord in haar boek Terug naar de natuur (1995).
Als er bijzondere gebeurtenissen zijn bij de Prinses Irene Brigade is prinses Irene hierbij aanwezig. Om de vijf jaar neemt ze een bevrijdingsdefilé af.
Voor deze activiteiten ontvangt zij in 2010 de Martin Buberpenning.
Aanspraak op de Britse troon
Door haar afstamming van Sophia Keurvorstin van Hannover, zou door prinses Irene ook aanspraak gemaakt kunnen worden op het Britse staatsburgerschap en zou ze in lijn staan van de Britse troonopvolging. Haar Britse nationaliteit zou dan zijn gebaseerd op 'The Act for the Naturalization of the Most Excellent Princess Sophia, Electress and Duchess Dowager of Hanover, and the Issue of her Body' van 1705. Deze wet werd vervangen in 1948 en is niet langer van kracht. Doordat prinses Irene trouwde met een katholiek (en bovendien zelf katholiek is geworden), is deze aanspraak vervallen.
.svg){kind=small}
