Itterbeek (Vlaams-Brabant)

**Itterbeek**
Deelgemeente in België
	;
Situering
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Vlaams-Brabant
Gemeente	Dilbeek
Fusie	1977
Coördinaten	50° 50′ NB, 4° 15′ OL
Algemeen
Oppervlakte	5,42 km²
Inwoners ; (1/1/2020)	4.841 ; (893 inw./km²)
Hoogte	79 m
Overig
Postcode	1701
NIS-code	23016(D)
Detailkaart
	; Locatie in Vlaams-Brabant
Portaal	België

Itterbeek is een deelgemeente van de fusiegemeente Dilbeek gelegen in het Pajottenland in de provincie Vlaams-Brabant. Het dorp ligt ten zuiden van de Ninoofsesteenweg en ten westen van de Grote Ring rond Brussel, is vergroeid met de Brusselse agglomeratie en bijgevolg ook verstedelijkt. Itterbeek was een zelfstandige gemeente tot aan de gemeentelijke herindeling van 1977.

Toponymie[bewerken | brontekst bewerken]

De gemeente ontleent haar naam aan de Indo-Europese woordstammen 'eud-' (water) en 'baki' (beek). Een van de eerste vermeldingen stamt uit de 12e eeuw, onder de vorm Itrebecche. In 1176 werd het dorp vermeld als Itterbecca.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Vroeger hoorde het gebied bij het allodium van Sint-Pieters-Leeuw. Gedurende de negende eeuw behoorde het aan het kapittel van Keulen. Itterbeek kreeg pas enige betekenis in de 13de eeuw toen het gebied, ondanks de aanwezigheid van vazallen van de Anderlechtse familie van der Aa, onder Gaasbeek kwam en met Dilbeek en Sint-Martens-Bodegem het zogenoemde Nieuw Land van Gaasbeek vormde. De hogere rechtsmacht werd uitgeoefend door een afzonderlijke schepenbank. Omstreeks 1244 werd Itterbeek een zelfstandige parochie dat behoorde tot het bisdom Kamerijk. Het oudste zegel van Itterbeek, dat gebruikt werd in 1309, droeg een ster en als legende de woorden “S. Scabinorum de Itterbeka”. Op een tweede zegel, waarvan men zich reeds in 1380 bediende, was er een gekroonde leeuw die een dubbele schaaktoren op zijn rug draagt, te zien. Het wapenschild van Itterbeek is ontleend aan dit zegel.^[1]

In 1690 werd Itterbeek door Karel II, Koning van Spanje, tot heerlijkheid verheven, ten gunste van Lodewijk-Alexander Scockart. Itterbeek vormde van 1690 tot 1792, samen met Dilbeek en Sint-Martens-Bodegem, het graafschap Tirimont.

In 1977 werd Itterbeek een deel van de fusiegemeente Dilbeek.

Geografie[bewerken | brontekst bewerken]

Met haar 4.841 inwoners (1 januari 2020) en haar 542 hectare is het de op drie na grootste deelgemeente naar inwoneraantal (na Dilbeek zelf, Groot-Bijgaarden en Schepdaal) en de op vier na grootste naar oppervlakte. Het dorp Sint-Anna-Pede (en een klein deel van het dorp Sint-Gertrudis-Pede) valt ook binnen de Itterbeekse grenzen.

Itterbeek grenst aan de Dilbeekse deelgemeenten Dilbeek, Schepdaal en Sint-Martens-Bodegem, aan Vlezenbeek en aan de Brusselse gemeente Anderlecht.

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

De Sint-Pieterskerk: 13e-eeuwse kalkzandstenen kerk, gotisch. De kerk ondergaat in de loop der tijden tal van verbouwingen. De toren wordt verhoogd in 1666 en in 1893 wordt een hoog ingesnoerde naaldspits toegevoegd. In de 20ste eeuw krijgen de dwarskapellen een puntgevel. De kerk is beschermd monument sinds 1938, de kerkhofmuur sinds 1975.
Het Sint-Annakasteel
het Bruegelmuseum: 12 grote, kleurechte en weerbestendige reproducties van landschappen van Pieter Brueghel de Oude, die in de streek inspiratie kwam zoeken. In 2007 werden er nog 7 extra reproducties geplaatst.
Brouwerij Timmermans: lambiekbrouwerij die werd gesticht in 1781.

Natuur en landschap[bewerken | brontekst bewerken]

Itterbeek ligt aan de rand van de Brusselse agglomeratie op een hoogte van 33-77 meter. In het zuiden stroomt de Neerpedebeek in oostelijke richting. Een belangrijk natuurgebied is het Begijnenborrebos.