Kerem Shalom
De grensovergang Kerem Shalom, ook gespeld als Karem Shalom (Hebreeuws: מעבר כרם שלום, "Vineyard of Peace"; Arabisch: معبر كرم أبو سالم, Karem Abu Salem) is de enige overgang voor goederenverkeer tussen Israël en de Gazastrook. De grensovergang ligt in het uiterste zuiden van Gaza, nabij het drielandenpunt van Israël, Gaza en Egypte.
De grensovergang is overdag geopend van zondag tot en met donderdag, en af en toe ook op vrijdag (2020). De maximale verwerkingscapaciteit is 1.000 vrachtwagens per dag.[1]
Procedure[bewerken | brontekst bewerken]
De Israëlische kant van de grensovergang is ingedeeld in elf compartimenten ("cellen") met verschillende functies. Elk compartiment kan tussen de 17 en 25 vrachtwagens bevatten, waarbij parallel gewerkt kan worden. Contact tussen Israëlische en Palestijnse vrachtwagens wordt vermeden. Israëlische vrachtwagens lossen hun goederen in een van de compartimenten, waarna ‘steriele’ vrachtwagens de goederen naar de Palestijnse kant overbrengen. De 'steriele' vrachtwagens blijven in de grensovergang en worden alleen voor dit doel gebruikt.
De lading gaat inclusief de vrachtwagen door de portaalscanner en ondergaat andere controles. Zodra de 'steriele' vrachtwagens de goederen aan de Palestijnse kant hebben gelost en deze zone hebben verlaten, komen Gazaanse vrachtwagens hun zone binnen om de goederen op te halen en vertrekken ze naar hun bestemming in Gaza. Het proces van het doorgeven van goederen van een Israëlische vrachtwagen naar een Gazaanse vrachtwagen duurt ongeveer 45 minuten. Ongeveer 15 procent van de vrachtwagenladingen die Gaza binnenkomen wordt gescand, terwijl alle goederen die de Gazastrook verlaten worden gescand.[1]
Nederlandse goederenscanners[bewerken | brontekst bewerken]
Op initiatief van Nederland sloten Nederland en Israël in februari 2012 een overeenkomst voor de plaatsing van moderne portaalscanners bij de grensposten Kerem Shalom (Gazastrook-Israël) en Allenby Bridge (Westelijke Jordaanoever-Jordanië) om de economische ontwikkeling van de Palestijnse gebieden te bevorderen.[2][3][4] De scanners van ongeveer 2,5 miljoen euro per stuk werden door Nederland geschonken aan de Palestijnse Autoriteit,[5] terwijl Israël de bediening en benodigde infrastructuur zou verzorgen. De Palestijnen hadden al lang gepleit voor een scanner waarmee volledige vrachtwagens kunnen worden doorgelicht.[6]
De scanners, die de inhoud van containers kunnen controleren zonder ze leeg te halen, zouden de handelsstroom tussen Gaza, de Westelijke Jordaanoever, Jordanië en de rest van de wereld moeten verbeteren door een efficiëntere goederenafhandeling. Voorheen werden al de goederen uit de vrachtwagen geladen en via een kleine scanner gecontroleerd. De export van bederfelijke waar zoals groente, vis en fruit vanuit Gaza was daardoor niet goed mogelijk, omdat ze tijdens het doorzoeken van de vracht lang in de zon moesten staan.[6]
De scanner heeft een capaciteit van 130-140 vrachtwagens per acht uur. De export via de grensovergang steeg van 14 vrachtwagens per maand in de periode 2007-september 2013 naar 87-108 per maand in de periode november 2014 tot augustus 2015.[7]
Ingebruikname en uitbreiding[bewerken | brontekst bewerken]
Diplomatieke rel[bewerken | brontekst bewerken]
Premier Mark Rutte zou oorspronkelijk op 8 december 2013 de officiële inhuldiging van de scanner bijwonen,[8] maar zag daar op het laatste moment vanaf. Israël weigerde namelijk, naar eigen zeggen om veiligheidsredenen, de scanner te gebruiken voor de export van goederen van Gaza naar de Westelijke Jordaanoever. Dit ging tegen de schriftelijke afspraken tussen Nederland en Israël in.[5] De Israëlische regering zei de Westoever te willen isoleren van Gaza en export naar de Westoever zou in tegenspraak met dit beleid zijn.[8] Volgens de Nederlandse regering was de scanner juist bedoeld om veiligheidszorgen weg te nemen en had ze Israël expliciet verzocht de scanner te gebruiken voor de export van Gaza naar de Westelijke Jordaanoever.[9] In Nederland leidde de onenigheid tot kritiek in de Tweede Kamer.[10] Volgens een aantal linkse partijen was de Israëlische weigering om het apparaat voor de export in gebruik te nemen een bewijs dat Israël niet wil dat van Gaza een levensvatbare economie wordt gemaakt. Rechtse partijen hadden begrip voor Israëls zorgen over 'wapensmokkel en de eigen veiligheid'.[6]
Uitbreiding[bewerken | brontekst bewerken]
Pas vanaf november 2014, na de Gaza-oorlog van 2014, gaf Israël toestemming voor de export van een beperkte hoeveelheid agrarische producten naar de Westoever, om een humanitaire crisis te voorkomen. Later werd het aantal artikelen wat uitgebreid en mochten deze ook naar Israël worden geëxporteerd.[1]
In juli 2015, werd de scanner alsnog ingewijd door minister Bert Koenders.[11] Hij maakte toen ook bekend dat Nederland een tweede goederenscanner voor Kerem Shalom ter waarde van 3,2 miljoen euro zou doneren om de scancapaciteit bij de grensovergang te verhogen.[12] Deze werd op 23 juni 2016 geïnstalleerd en kon vervolgens worden uitgetest.[13] In april 2018 maakte minister Stef Blok bekend dat de tweede scanner niet in gebruik was genomen, omdat Israël geen containers als transportmiddel toestaat.[14]
Na de Hamas-aanval in Israël van 7 oktober 2023, speelden de scanners een rol bij het besluit tot heropening van de grenspost voor doorvoer van humanitaire hulpgoederen.[15] Goederen gingen door de scanner, alvorens door te gaan naar de grensovergang met Egypte.[16] Later werd bekend gemaakt dat Nederland nog meer scanners naar Gaza wilde sturen. Het zou gaan om een grote scanner voor hele containers en een aantal kleinere om goederen op vrachtwagens te controleren. Ditmaal zouden ze moeten gaan naar de grens met Egypte, maar eventueel ook naar de grens met Israël.[17]
Beperkingen in 2018[bewerken | brontekst bewerken]
In juli 2018 kondigde Israël beperkingen aan voor goederenverkeer naar Gaza. Israël wilde alleen nog humanitaire goederen toelaten, zoals brandstof, voedsel, medische apparatuur, medicijnen, vee en diervoeder. Andere goederen, waaronder constructiemateriaal, kleding, dekens, matrassen, waterpompen, reserve-onderdelen en generators werden verboden. De Palestijnse Autoriteit kreeg van Israël een uitputtende lijst met goederen die nog tot Gaza werden toegelaten. Gisha constateerde dat meer dan de helft van de goederen op de lijst noodzakelijke artikelen voor het dagelijks leven waren. Zij kritiseerde de maatregel als een collectieve straf.[18]
Referenties[bewerken | brontekst bewerken]
- ↑ a b c (en) Kerem Shalom Crossing - Crossing infrastructure and capacity. Gisha (3 maart 2020). Geraadpleegd op 8 januari 2024. Gearchiveerd. Zie ook de grafiek in Part 2.
- ↑ (en) Joint Declaration (pdf). Gezamenlijke verklaring Israël - Nederland (26 februari 2012). Gearchiveerd op 3 april 2022. Geraadpleegd op 8 januari 2024.
- ↑ (en) Following Gisha’s Freedom of Information application: The Israeli Ministry of Foreign Affairs provides a copy of the Israeli-Dutch agreement concerning placement of merchandise scanners at Gaza and West Bank crossings. Gisha (9 september 2014). Geraadpleegd op 6 januari 2024.
- ↑ (en) The Netherlands and Israel sign agreement for new gantry scanners that will contribute to a significant increase in exports from the Palestinian Territories. Coordination of Government Activities in the Territories (28 februari 2012). Gearchiveerd op 13 oktober 2013. Geraadpleegd op 6 januari 2024.
- ↑ a b Voor beide aardig zijn, werkt hier niet. NRC (9 december 2013). Gearchiveerd op 6 januari 2024. Geraadpleegd op 6 januari 2024.
- ↑ a b c Scanner-rel tussen Nederland en Israël: Wat ging er mis? de Volkskrant, 9 dec 2013. Gearchiveerd
- ↑ Vragen van het lid Van Bommel (SP) aan de Minister van Buitenlandse Zaken over de door Nederland gedoneerde scanner op de grens tussen Gaza en Israël (ingezonden 1 oktober 2015). Officiële bekendmakingen (2 januari 2015). Geraadpleegd op 6 januari 2024.
- ↑ a b (en) Israel Tells Holland: Security Trumps Prosperity When It Comes to Gaza Scanner. Haaretz (10 december 2013). Gearchiveerd op 7 juni 2023. Geraadpleegd op 6 januari 2024. "Netanyahu: “Our concern is security. It is not to prevent prosperity. It’s to enable prosperity without undertaking impossible security challenges. The Dutch scanner I think is an important contribution to that. It’s already there. It can facilitate right now the screening of goods that go out to the European markets. We want to make sure that goods that go from there, from Gaza, do not contain weapons or explosives that can reach the Palestinian Authority areas.""
- ↑ (en) Report: Dutch PM cancels scanner inauguration at Gaza border. Ma'an News Agency (9 december 2013). Gearchiveerd op 29 juli 2015. Geraadpleegd op 6 januari 2024.
- ↑ SP: bezoek Rutte aan Israël fiasco. NOS (8 december 2013). Gearchiveerd op 14 december 2023. Geraadpleegd op 6 januari 2024.
- ↑ New scanner set to increase reconstruction supplies to Gaza. The Associated Press, 15 juli 2015. Gearchiveerd
- ↑ Scanner kost miljoenen, maar de waarde voor Gaza is betrekkelijk. NRC (16 juli 2015). Gearchiveerd op 6 januari 2024. Geraadpleegd op 6 januari 2024.
- ↑ Netherlands Installs Second Security Inspection Machine at Gaza Crossing. The Palestine Chronicle, 25 juni 2016. Gearchiveerd
- ↑ Minister Blok gaat met Israël en de Palestijnse Autoriteit praten over corridor. NOS, 19 apr 2018
- ↑ (en) Minister Geoffrey van Leeuwen announces extra €25 million in emergency aid for Gaza during visit to Rafah border crossing. Government of the Netherlands (20 december 2023). Geraadpleegd op 6 januari 2024.
- ↑ Israël opent grenspost voor inspectie hulpgoederen. BNR (8 december 2023). Geraadpleegd op 6 januari 2024.
- ↑ Schreinemacher: scanners naar grens Gaza voor versnellen hulp. ANP/Noordhollands Dagblad, 9 nov 2023. Gearchiveerd
- ↑ Decision to close Kerem Shalom Crossing: Blatant collective punishment. Gisha, 12 juli 2018 (via reliefweb)
