Melocactus (wat zoveel betekent als meloencactus) is een geslacht van traaggroeiende cactussen uit de cactusfamilie en telt ongeveer 30 tot 40 soorten. Deze soorten zijn inheems in de Caraïben. Het verspreidingsgebied loopt van West-Mexico tot het noorden van Zuid-Amerika; van enkele soorten reikt het verspreidingsgebied wel tot het zuiden van Peru.
De eerste soort werd door Carl Linnaeus beschreven in 1753 als Cactus melocactus (Turkse muts). Volwassen exemplaren kunnen herkend worden aan hun cephalium. Diverse soorten zijn bedreigd.