Methylprednisolon
| Methylprednisolon | ||||
|---|---|---|---|---|
| Databanken | ||||
| ATC-code | D07AA01 D07AC14, D10AA02, H02AB04, D07CA02, S01CA08, H02BX01, S03CA07 | |||
| PubChem | 6741 | |||
| DrugBank | DB00959 | |||
| Chemische gegevens | ||||
| SMILES | O=C\1\C=C/[C@]4(/C(=C/1)[C@@H](C)C[C@@H]2[C@@H]4[C@@H](O)C[C@@]3([C@@](O)(C(=O)CO)CC[C@@H]23)C)C | |||
| ||||
Methylprednisolon is een synthetische glucocorticoïde dat voornamelijk voorgeschreven wordt vanwege zijn immunosuppressieve en ontstekingsremmende effecten.[1][2][3]
In lage doses wordt het medicijn vaak gebruikt ter behandeling van chronische ziekten. Hogere dosissen worden gebruikt tijdens acute opflakkeringen van een aandoening.
Methylprednisolon kan oraal of parenteraal worden toegediend.[4]
Gelabelde indicaties[bewerken | brontekst bewerken]
Onderstaande indicaties zijn gecategoriseerd op manier van toedienen en op medische discipline.
Orale toediening[bewerken | brontekst bewerken]
- Allergie en immunologie: angioneurotisch oedeem,[5] astma, urticaria, seizoensgebonden of niet-seizoensgebonden allergische rhinitis, overgevoeligheidsreacties op geneesmiddelen en serumziekte.[6]
- Dermatologie: toxische epidermale necrolyse,[5] atopische dermatitis, contactdermatitis, pemphigus, erythema multiforme, Steven-Johnson-syndroom, bulleuze dermatitis herpetiformis, ernstige seborrheic dermatitis, exfoliatieve dermatitis, mycosis fungoides en ernstige psoriasis.[6]
- Endocrinologie: congenitale bijnierhyperplasie, hypercalciëmie geassocieerd met kanker, niet-ondersteunende thyroïditis en primaire of secundaire bijnierschorsinsufficiëntie.[6]
- Gastro-enterologie: inflammatoire darmziekte en colitis ulcerosa.[6]
- Hematologie: verworven (auto-immuun) hemolytische anemie, idiopathische trombocytopenische purpura, secundaire trombocytopenie, erytroblastopenie, leukemie, lymfoom en congenitale (erytroïde) hypoplastische anemie.[6]
- Pulmonaal: aspiratiepneumonitis, chronische berylliumziekte, eosinofiele pneumonie, symptomatische sarcoïdose en longtuberculose in combinatie met chemotherapie tegen tuberculose.[6]
- Nefrologie: nefrotisch syndroom, idiopathisch type of secundair aan lupus-nefritis.[6]
- Neurologie: multiple sclerose.[6]
- Oogheelkunde: scleritis, retinale vasculitis,[5] uveïtis, choroiditis, iritis, iridocyclitis, keratitis, optische neuritis, allergische conjunctivitis, allergische corneale marginale zweren, herpes zoster oftalmicus, sympathische oftalmie en chorioretinitis.[6]
- Reumatologie: reumatoïde artritis, reumatische carditis, acute jichtartritis, spondylitis ankylopoetica, dermatomyositis en polymyositis, artritis psoriatica, systemische lupus erythematosus, acute en subacute bursitis, synovitis van artrose, posttraumatische artrose en epicondylitis.[6]
- Diversen: trichinose met neurologische of myocardiale betrokkenheid.[6]
Parenterale toediening[bewerken | brontekst bewerken]
- Intra-articulaire injecties of injecties in zacht weefsel: acute jichtartritis, acute en subacute bursitis, acute tenosynovitis, epicondylitis en synovitis van osteoartritis.[7]
- Intralesionale injecties: alopecia areata, discoïde lupus erythematosus, keloïden, granuloma annulare, lichen planus, lichen simplex chronicus, psoriatische plaques, necrobiosis lipoidica diabeticorum.[7]
- Intramusculaire injecties worden voorgeschreven om veel van dezelfde aandoeningen te behandelen die zijn geïndiceerd voor orale toediening. Intramusculaire injecties worden toegediend als alternatief voor orale therapie.[7]
Off-label indicaties[bewerken | brontekst bewerken]
Soms wordt methylprednisolon ook gebruikt ter behandeling van een acuut ruggenmergletsel, alcoholische hepatitis en COPD.[5]
Beschikbare formulieren[bewerken | brontekst bewerken]
| Actief ingrediënt | Merknaam | ROA | Formulier | Sterkte dosis 1 | inactieve ingredienten |
|---|---|---|---|---|---|
| methylprednisolon | Medrol | Oraal | tablet | 2, 4, 8, 16, 32 mg | calciumstearaat, maïszetmeel, lactose, minerale olie, sorbinezuur, sucrose en erythrosine-natrium (2 alleen mg), FD&C geel nr. 6 (8 en 32 alleen mg) |
| methylprednisolon | Medrol | Oraal | tablet | 4 mg; 21 pillen (dosisverpakking) | calciumstearaat, maïszetmeel, lactose, sucrose |
| methylprednisolonacetaat | Depo-Medrol | parenteraal:
intra-articulair of zacht weefsel, intralesionaal of intramusculair |
oponthoud | 20, 40, 80 mg/ml | Polyethyleenglycol 3350, Polysorbaat 80, Monobasisch natriumfosfaat, Dibasisch natriumfosfaat USP, Benzylalcohol 2 toegevoegd als conserveermiddel |
| methylprednisolonacetaat 3 | Depo-Medrol | parenteraal:
intra-articulair of zacht weefsel, intralesionaal of intramusculair |
oponthoud | 40 of 80 mg/ml (injectieflacon met enkele dosis) | Polyethyleenglycol 3350
Myristyl-gamma-picoliniumchloride |
| methylprednisolonsuccinaat | Solu-Medrol | parenteraal:
intraveneus of intramusculair |
oplossing, gereconstitueerd | 500, 1000, 2000 mg/flesje, 2000 mg met verdunningsmiddel (injectieflacon met meerdere doses) | monobasisch natriumfosfaat watervrij, dibasisch natriumfosfaat gedroogd en lactose watervrij. Bacteriostatisch water toegevoegd als verdunningsmiddel met benzylalcohol 2 toegevoegd als conserveermiddel |
| methylprednisolonsuccinaat 3 | Solu-Medrol | parenteraal: | oplossing, gereconstitueerd | 40, 125, 500, 1000 mg/flacon (flacon met enkele dosis) | monobasisch natriumfosfaat watervrij, dibasisch natriumfosfaat gedroogd en lactose watervrij. |
Contra-indicaties[bewerken | brontekst bewerken]
Methylprednisolon mag niet oraal worden ingenomen door mensen met langdurige schimmelinfecties, met uitzondering van Depo-Medrol wanneer het wordt toegediend als een intra-articulaire injectie voor gelokaliseerde gewrichtsaandoeningen.[8] Ook mensen met een overgevoeligheid voor methylprednisolon worden sterk afgeraden om het middel te gebruiken.[6]
Steroïden moeten met voorzichtigheid worden gebruikt bij patiënten met colitis ulcerosa, hartaandoeningen of hypertensie, maagzweren, nierinsufficiëntie, osteoporose, myasthenia gravis, glaucoom en diabetes.[1][6] Psychische stoornissen kunnen optreden tijdens het gebruik van methylprednisolon, gaande van euforie, slapeloosheid, persoonlijkheidsveranderingen tot depressie. Ook bestaande psychosen kunnen verergeren tijdens het gebruik van corticosteroïden.[6]
Interacties met andere geneesmiddelen[bewerken | brontekst bewerken]
Voorzichtigheid is geboden bij gelijktijdig gebruik van methylprednisolon en de hieronder beschreven medicijnen. Opgelet, deze lijst is nog niet volledig. Raadpleeg uw bijsluiter alvorens medicatie in te nemen.
Enzym-inductoren[bewerken | brontekst bewerken]
Alle geneesmiddelen die binnen de klasse van enzyminductoren vallen verkorten de halveringstijd van methylprednisolon bij gelijktijdige toediening van beide soorten medicijnen.[9]
Fenobarbital, fenytoïne, rifampicine, carbamazepine en barbituraten verhogen dan weer de hoeveelheid leverenzymen, waardoor het immunosuppressieve effect van methylprednisolon wordt verminderd.[9] In dat geval kunnen verhoogde doseringen nodig zijn om alsnog het gewenste effect van de behandeling te bereiken.[9]
Orale anticonceptie[bewerken | brontekst bewerken]
Orale anticonceptiva remmen oxidatieve processen in het lichaam. Daardoor kan de verwerkingssnelheid van methylprednisolon verminderen en de ook de doeltreffendheid ervan verlagen.[9]
Onderzoek[bewerken | brontekst bewerken]
Methylprednisolon werd ook gebruikt tijdens de COVID-19-pandemie. Het werd voorgeschreven aan patiënten maar er is geen bewijs dat het voor dit doel veilig of effectief is.[10][11]
Bronnen, noten en/of referenties
|