Jian wu zhu ji (建武注記, Optekening in hoofdlijnen van de krijgshaftige vestiging) Hanji (漢記, Optekeningen van de Han)
Dongguan Hanji (Optekeningen van de Han uit de Oostelijke Toren) is een Chinees historisch werk waar in de eerste eeuw na Chr de historicus Ban Gu (32-92) mee is begonnen en vervolgens door een groot aantal geleerden werd aangevuld. Tot in de Tang-tijd gold het boek als de officiële geschiedenis van de Oostelijke Han-dynastie. Toen werd het allengs vervangen door het Boek van de Late Han. Sindsdien zijn grote delen van het oorspronkelijke werk verloren geraakt. Aan het eind van de 18e eeuw werd uit bewaard gebleven fragmenten de huidige versie gereconstrueerd. Gevolg is dat de overgeleverde annalen, tabellen, verhandelingen en biografieën zeer onvolledig zijn.
Het werk is genoemd naar de 'Oostelijke Toren' (dongguan, 東觀), een van de gebouwen waar de keizerlijke bibliotheek en het archief van het Zuidelijk Paleis van Luoyang was gevestigd. Daar zijn echter alleen de latere delen van het werk samengesteld. Het eerste gedeelte kwam tot stand op het 'Terras van de orchideeën' (Lantai, 蘭臺), de benaming van een ander gebouw van het Zuidelijk Paleis. Ook daar bevond zich een keizerlijke bibliotheek met archieven.
In 72 (na Chr.) gaf keizer Ming opdracht tot het samenstellen van een geschiedenis van de regering van zijn vader Guangwu, de stichter van de Oostelijke Han-dynastie. De taak werd opgedragen aan Ban Gu (32-92), die op dat moment bezig was met de redactie van het Boek van de Han. Ban Gu werd ondersteund door Chen Zong (陳宗, 1e eeuw), Yin Min (尹敏, fl. 30-60), Meng Ji (孟冀, fl. 44), Ma Yan (馬嚴, †98) en Du Fu (杜撫, fl. 30). Zij werkten vanuit het 'Terras van de orchideeën'. Hun werk omvatte 28 pian en bestond uit één diji (namelijk de annalen van keizer Guangwu), een aantal biografieën en verder zaiji voor Gongsun Shu (公孫述, †30) en de beide rebellengroepen uit Pinglin (平林) en Xinshi (新市) in het huidige Hubei. Het werk kreeg de titel Jian wu zhu ji (建武注記, 'Optekening in hoofdlijnen van de krijgshaftige vestiging') en besloeg de periode 22-57.
Vervolgens werd het werk viermaal aangevuld, driemaal als regeringsopdracht en eenmaal op particulier initiatief.
In 120 gaf keizerin-weduwe Deng Sui (鄧綏, 81-121) opdracht aan Liu Zhen (劉珍, †na 126), Liu Taotu (劉騊駼, fl. 110), Liu Yi (劉毅, ca.58-125) en Li You (李友, †na 135) om de Jian wu zhu ji uit te breiden voor de periode 58-106. Zij schreven nieuwe annalen, tabellen en biografieën vanuit de 'Oostelijke Toren'. Het werk kreeg nu de titel Hanji (漢記, 'Optekeningen van de Han').
In 151 (of 152) gaf keizer Huan opdracht aan Fu Wuji (伏無忌, fl. 130-150), Huang Jing (黃景, fl.130-150), Bian Shao (邊韶, fl.155), Cui Shi (崔寔, ca.110-170), Zhu Mu (朱穆, 100-163), Cao Shou (曹壽) en Yan Du (延篤, †167) om het werk uit te breiden voor de periode 107-146. Ook deze historici werkten vanuit de 'Oostelijke Toren'. Het nieuwe werk omvatte nu 114 pian.
Tussen 172 en 177 gaf keizer Ling opdracht aan Ma Midi (馬日磾, †194), Han Yue (韓說, f.180), Cai Yong (蔡邕, 133-192), Lu Zhi (盧植, †192) en Yang Biao (楊彪, 142-225) om het werk uit te breiden voor de periode 147-167. Zij voegden behalve annalen en biografieën ook verhandelingen toe aan het werk. Het boek kreeg nu de huidige naam als titel.
De laatste aanvulling, voor de periode 168-220, werd na de val van de Han-dynastie in 220 samengesteld door Yang Biao (楊彪, 142-225). Hij deed dit uit eigen initiatief. Uiteindelijk omvatte het werk in totaal 143 juan.
Nadat Dongguan Hanji in de Tang-tijd als standaardgeschiedenis was vervangen door het Boek van de Late Han, raakten grote delen verloren. Volgens juan 33 van het Boek van de Sui bestond het werk nog steeds uit de oorspronkelijke 143 juan. Volgens juan 46 van het Oud Boek van de Tang was de omvang geslonken tot 127 en volgens juan 58 van het Nieuw Boek van de Tang tot 126 juan. Tijdens de Song-dynastie waren daarvan nog slechts acht juan over, zoals blijkt uit juan 203 van de Geschiedenis van de Song.
In de 18e eeuw werden de overgebleven fragmenten verzameld. Zij waren vooral afkomstig uit oude encyclopedieën, met name de Grote canon van de Yongle periode. Het voorwoord van dit gereconstrueerde werk stamt uit 1774-1777 en is geschreven door Lu Xixiong (陸錫熊, 1734-1792) en Ji Yun (紀昀, 1724-1805). Zij waren ook betrokken bij de samenstelling van Siku quanshu.
De gereconstrueerde versie vormt de basis voor de huidige Dongguan Hanji en bestaat uit 24 juan, inclusief een juan fragmenten (sanju, 散句), een juan aanvullingen (buyi, 補遺) en een juan bijlagen (fulu, 附錄). Het werk omvat dezelfde vier onderdelen als het Boek van de Han, namelijk keizerlijke annalen (diji, 帝紀), tabellen (biao, 表), verhandelingen (zhu, 志) en biografieën
(liezhuan, 列傳).
Diji (帝紀, annalen), 3 juan. Keizerlijke biografieën in strikt annalistische vorm die een chronologisch overzicht bieden van de belangrijkste gebeurtenissen, bezien vanuit het keizerlijke hof. Van de laatste keizer, Xian (r.189-220), ontbreken de annalen.
Liezhuan (列傳, exemplarische overleveringen, vaak aangeduid als biografieën) 16 juan, gevolgd door een juan fragmenten (sanju, 散句), een juan aanvullingen (buyi, 補遺) en een juan bijlagen (fulu, 附錄). Biografieën van belangrijke personen. De biografie beperkte zich tot het beschrijven van gebeurtenissen die het exemplarische karakter van de betreffende persoon duidelijk moesten maken. In een hoofdstuk kunnen ook twee of meer personen worden behandeld, als zij tot hetzelfde type persoon behoren. De laatste hoofdstukken beschrijven de betrekkingen tussen China en de verschillende buurvolkeren. Zij werden geplaatst onder liezhuan omdat het memoranda betrof die op persoonlijke titel waren geschreven.
Juan 6-21 gevolgd door 3 juan aan fragmenten, aanvullingen en bijlagen:
Qi Wuwang Yan (齊武王縯), Liu Yan (劉縯, †23 na Chr. ook Liu Yin, omgangsnaam: Liu Bosheng (劉伯升). Oudere broer van keizer Guangwu, werd door hem in 39 postuum benoemd tot Wu prins van Qi
Beihai Jingwang Xing (北海靖王興), Liu Xing (劉興, †64), jongere zoon van Liu Yan (Liu Bosheng), werd in 52 prins van Beihai
Beihai Jingwang Mu (北海敬王睦), Liu Mu (劉睦, †74), zoon van Liu Xing, volgde hem op als prins van Beihai
Zhao Xiaowang Liang (趙孝王良), Liu Liang (劉良, †41), oom van keizer Guangwu (en van Liu Bosheng), werd in 29 prins van Zhao
Liu Hong (劉弘, †23), verwant aan keizer Guangwu
Liu Liang (劉梁), ?
Chengyang Gongwang Zhi (城陽恭王祉), Liu Zhi (劉祉, 9 v.Chr. - 35 n.Chr), verre verwant van keizer Guangwu, erkende hem in een vroeg stadium als keizer en werd daarvoor in 26 benoemd tot prins van Chengyang
Donghai Gongwang Qiang (東海恭王彊), Liu Qiang (劉彊, 25-58), oudste zoon van keizer Guangwu, gaf zijn positie als kroonprins op en werd prins Gong van Donghai
Peixian Wang Fu (沛獻王輔), Liu Fu (劉輔, †84), tweede zoon van keizer Guangwu, prins Xian van Pei
Chu wang Ying (楚王英), Liu Ying (劉英, †71), derde zoon van keizer Guangwu, prins van Chu
Jinan Anwang Kang (濟南安王康), Liu Kang (劉康, †97), vijfde zoon van keizer Guangwu, prins An van Jinan
Dongping Xianwang Cang (東平憲王蒼), Liu Cang (劉蒼, †83), zesde zoon van keizer Guangwu, prins Xian van Dongping
Fuling Zhiwang Yan (阜陵質王延), Liu Yan (劉延, †89), zevende zoon van keizer Guangwu, prins Zhi van Fuling
Guangling Siwang Jing (廣陵思王荊), Liu Jing (劉荊, †67). achtste zoon van keizer Guangwu, prins Si van Guangling
Zhongshan Jianwang Yan (中山簡王焉), Liu Yan (劉焉, 39–90), tiende zoon van keizer Guangwu, prins Jian van Zhongshan
Langxie Xiao wang Jing (琅邪孝王京), Liu Jing (劉京, †81), elfde zoon van keizer Guangwu, prins Xiao van Langxie
Pengcheng Jing wang Gong (彭城靖王恭), Liu Gong (劉恭, †117), derde zoon van keizer Ming, prins Jing van Pengcheng
Lecheng Jing wang Dang (樂成靖王黨), Liu Dang (劉黨, 58–96), vierde zoon van keizer Ming, prins Jing van Lecheng
Lecheng wang Chang (樂成王萇) ?
Xiapi Hui wang Yan (下邳惠王衍), Liu Yan (劉衍, †125), zesde zoon van keizer Ming, prins Hui van Xiapi
Liang Jie wang Chang (梁節王暢), Liu Chang (劉暢, †98), zevende zoon van keizer Ming, prins Jie van Liang
Qinghe Xiao wang Qing (清河孝王慶), Liu Qing (劉慶, 78-107), derde zoon van keizer Zhang, prins Xiao van Qinghe
Pingyuan wang Sheng (平原王勝), Liu Sheng (劉勝, †114), oudste zoon van keizer He, prins Huai van Pingyuan
Xiaomu huang (孝穆皇), Liu Kai (劉開, †131), zesde zoon van keizer Zhang, ontving postuum de eretitel keizer Xiaomu van zijn kleinzoon keizer Huan
Xiao Chong huang (孝崇皇), Liu Yi (劉翼 †145), oudste zoon van Liu Kai en vader van keizer Huan, ontving postuum de eretitel keizer Xiaochong van zijn zoon.
Zuodu Yi (莋都夷), de Zuodu behoorden tot de Qiang en bewoonden het zuiden van de huidige provincie Gansu en het oostelijk deel van de huidige provincie Qinghai
De volgende negen regionale machthebbers worden genoemd:
Wang Chang (王常, †36), leider van de Lülin boerenopstand, sloot zich in het jaar 26 aan bij keizer Guangwu
Liu Penzi (劉盆子, 10 na Chr. -†na 27), was 25-27 keizer namens de opstandelingen van de Rode Wenkbrauwen. Hij werd door keizer Guangwu na hun overgave wegens zijn jonge leeftijd gespaard.
Fan Chong (樊崇, †27), opstandelingenleider van de Rode Wenkbrauwen, werd in 27 geëxecuteerd door keizer Guangwu.
Lü Mu (呂母, †18), moeder Lü leidde een boerenopstand tegen Wang Mang
Wei Ao (隗囂, †33), regionale legerleider, steunde aanvankelijk Liu Xuan, de Gengshi-keizer en gaf zijn steun aan keizer Guangwu in zijn strijd tegen de Rode Wenkbrauwen. Toen Guangwudi de overgebleven krijgsheren ging bestrijden sloot Wei Ao zich in 31 aan bij Gongsun Shu tegen keizer Guangwu.
Wang Yuan (王元, †?), legerleider, sloot zich in 34 aan bij Gongsun Shu en gaf zich in 35 over aan keizer Huangwu
Gongsun Shu (公孫述, †36), benoemde zichzelf in 25 tot keizer van Shu (Chengjia, 成家, in het huidige Sichuan) en bleef dat tot zijn dood in 36.
Yan Cen (延岑, †36), generaal, verzette zich tegen keizer Guangwu, verbond zich met Gongsun Shu en werd na zijn dood in 36 geëxecuteerd
Tian Rong (田戎, †36), opstandelingenleider, sloot zich in 29 na een nederlaag tegen de Han aan bij Gongsun Shu. In 36 werd hij gevangengenomen en gedood door het Han-leger.
Bielenstein, Hans en Michael Loewe, 'Tung kuan Han chi' in: Early Chinese Texts. A Bibliographical Guide (Loewe, Michael, ed.), pp. 471–472, Berkeley: Society for the Study of Early China, 1993, (Early China Special Monograph Series No. 2), ISBN 1-557-29043-1.
Bielenstein, Hans, 'The Restoration of the Han Dynasty, with Prolegomena on the Historiography of the "Hou Han Shu", vol. 1, in: Bulletin of the Museum of Far Eastern Antiquities, 26 (1954), p. 1-209.
· 
· 