Naar inhoud springen

Smart (automerk)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
smart Europe GmbH
Logo
Smart
Eigendom Mercedes-Benz AG (50 %),Geely (50 %)
Rechtsvorm Vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (Duitsland)
Oprichting 1994
Voorganger(s) Mercedes Car Group (MCG), Micro Compact Car Smart GmbH
Oprichter(s) Nicolas G. Hayek
Eigenaar Mercedes-Benz AG (50 %), Geely (50 %)
Sleutelfiguren Dirk Adelmann - CEO

Martin Günther - CFO Wolfgang Würth - Dir. MarCom

Hoofdkantoor Leinfelden-Echterdingen
Aantal werknemers 227 (2023), 151 (2022)
Dochter­onderneming smart Nederland B.V, smart Belgium BVBA, smart Sweden AB, smart Austria Automotive GmbH, smart Schweiz GmbH, smart Italia S.r.l, smart Espana AE, S.L, smart Automobile France SAS, smart UK Automotive Ltd, smart Portugal Unipessoal Lda.
Beheerd vermogen 988.219.473,14 €
Producten automobielen
Industrie auto-industrie
Omzet/jaar 536.227.617,34 € (2023)
Markt­kapitalisatie 10.000.000,00 maatschappelijk kapitaal
Website nl.smart.com/nl/
Portaal  Portaalicoon   Economie
Voormalig Smart Center in Den Haag

Smart (Swatch Mercedes Art) is een automerk dat in 1994 is opgericht door Mercedes-Benz AG. Sinds 2020 behoort het merk tot een 50-50 joint venture tussen Mercedes-Benz en de Chinese Geely Automobile Group. Van 1998 tot 2018 werden voornamelijk verbrandingsmotoren gebruikt in de tweezitter ForTwo. Vanaf 2018 werd de eerste stap gezet naar het volledig elektrische merk Smart EQ.

Sinds 2009 is het merk een samenwerking tussen Mercedes-Benz en Geely.

Het idee van een voertuig onder de VW-Polo-klasse heeft in de jaren tachtig veel autofabrikanten beziggehouden.[1] In 1981 presenteerde Daimler-Benz de projectie van een Mercedes-stadsauto (NAFA, Auto Bild nr. 33/1986 en auto motor und sport nr. 7/1986), met voorwielaandrijving en een dwars geplaatste motor (van Daihatsu); in dit ontwerp kan men een voorbode van de Smart zien.

Oprichting van het bedrijf

[bewerken | brontekst bewerken]

De consequente marketing van het idee om een kleine, trendy auto op de markt te brengen, werd gestart door Nicolas Hayek, de oprichter van de Swatch-groep. Zijn visie op een Swatch-mobiel, dat klein en vooral goedkoop moest zijn, bracht hem bij de Volkswagen-groep. Het concept voorzag onder andere in een (vergelijkbaar met de Swatch-horloges) verwisselbare carrosserie en in samenwerking met de spoorwegen, in de vorm van de mogelijkheid om de auto mee te nemen op lange reizen. Toen VW uit het project stapte, nam Mercedes-Benz het over. Tot begin 1994 bestonden er slechts twee designstudies. Naast het innovatieve ontwerp hechtte Nicolas Hayek vooral veel waarde aan een milieuvriendelijke elektrische of hybride aandrijving. Het bedrijf Smart werd in 1994 door Hayek in Biel opgericht als gezamenlijke dochteronderneming van Daimler-Benz en de Société Suisse de Microélectronique et d’Horlogerie onder de naam Micro Compact Car AG. Bij het productierijp maken van de auto liepen de kosten op waardoor op een gegeven moment Mercedes-Benz twee auto's in het kleine segment had. In het kader van de ontwikkeling van de Fortwo (destijds nog ‘Smart CityCoupé’ genoemd) stapte Hayek uit het project, omdat hij zich niet langer wilde deelnemen aan de stijgende ontwikkelingskosten en omdat Daimler-Benz weigerde technieken (zoals elektromotoren direct in de wielen) in te bouwen voor een zuinigere auto, die juist het doel van deze auto moesten uitmaken. Daimler-Benz zag destijds geen toekomst in elektrische of hybride aandrijvingen. Daarop verkocht Hayek op 1 november 1998 zijn aandelen aan Daimler-Benz met de woorden: ‘De huidige benzine-aangedreven Smart is een product van Daimler-Benz en heeft niets gemeen met de plannen van het vroegere Swatch-team. In september 2002 werd de Micro Compact Car Smart GmbH omgedoopt tot Smart GmbH.

De herstructureringen

[bewerken | brontekst bewerken]

De Smart is vanaf de introductie in 1998 een populaire reclameauto. Nadat gebleken was dat er een markt was voor de auto, volgden er diverse andere modellen. Naast de Smart ForTwo kwamen er de ForTwo cabrio, de ForTwo coupé, ForTwo crossblade, roadster, roadster coupé, en de vierdeurs ForFour.

De eerste generatie Smart werd van 1998 tot aan de omzetting van de distributiestructuur in maart 2005 niet via de traditionele autodealers verkocht, maar in 106 zelfstandige zogenaamde Smart Centers[2], garages in de grote steden langs drukke wegen, waar de modellen in een glazen etalage boven elkaar te zien waren. Door deze etalage viel een Smart Center al vanaf de weg op. De latere Smart-modellen zijn verkrijgbaar bij de Mercedes-Benz-dealers. Met de jaarwisseling 2005/2006 werden de meeste Smart Centers gesloten. Verkoop en service werden daarna vooral uitgevoerd via bestaande vestigingen van Daimler in een shop-in-shop-concept. Daarnaast waren er talrijke erkende autodealers die de Smart verkochten en onderhoudden. De economische situatie bleef echter gespannen. Om deze reden werd het distributieconcept aangepast, het productgamma verkleind en werden nieuwe ontwikkelingen stopgezet. De productie van de Roadster en de Forfour werd stopgezet, en de kleine terreinwagen Formore werd helemaal niet geïntroduceerd. Voor het stopzetten van de productie van de Forfour moest Mercedes-Benz ongeveer 1 miljard euro aan Mitsubishi en enkele leveranciers betalen als compensatie[3]

De Smart GmbH werd – na twee ontslagrondes in 2005 en 2006 – opgeheven en de overgebleven afdelingen (ontwikkeling, verkoop, marketing, HR) werden volledig geïntegreerd in de bestaande Daimler-organisatie. Het bedrijf concentreerde zich sindsdien op de Fortwo. De tweede modelgeneratie (C 451) werd vanaf het voorjaar van 2007 geproduceerd als coupé en cabrio. De Brabus-variant was vanaf het najaar van 2007 verkrijgbaar. De C 451 werd met het oog op de geplande marktintroductie in Noord-Amerika met bijna 20 centimeter verlengd om te voldoen aan de daar geldende crashnormen (grotere ‘crashboxen’ voor en achter). Na een succesvolle marketingcampagne en registratieperiode voor potentiële kopers in 2007, werd de Smart ForTwo vanaf februari 2008 aan klanten in de VS geleverd. De marktintroductie werd ondersteund door de bijzonder hoge benzineprijzen in 2008. In Londen werden in een groot experiment 100 Smart Fortwo met elektrische aandrijving getest, deze waren echter nog gebaseerd op het vorige model. Mercedes-milieudirecteur Herbert Kohler kondigde in juni 2008 aan dat er ook een ‘E-Smart’ met lithium-ion-accu’s zou komen. De Smart ForTwo wordt gemaakt in Hambach (Frankrijk). De eerste generatie van de ForFour, werd tussen 2004 en 2006 in Born (Nederland) gemaakt door NedCar. Het wereldwijde hoofdkantoor van smart is in Duitsland.[4]

Sinds oktober 2007 werd de Smart Fortwo micro hybrid drive geproduceerd, waarin een riemaangedreven start-generator (rSG) fungeert als start-stop-systeem. Het normverbruik daalt daarbij met ongeveer 0,4 liter per 100 kilometer.[5] De naamgeving kreeg kritiek, omdat de term een hybride aandrijving suggereert. Verschillende fabrikanten proberen echter om om imago-redenen de term ‘micro hybrid’ te gebruiken als aanduiding voor een start-stop-automatiek. In 2009 daalden de wereldwijde Smart-verkopen met 18 procent tot 113.900 eenheden – ondanks de milieupremie. Naar aanleiding van de kruiselingse participatie van Renault en Mercedes kwam in 2010 het segment van kleine auto’s meer in de belangstelling – en daarmee de Smart. Bovendien werd door het EU-beleid inzake CO2 (Europees programma voor klimaatbescherming) de verlaging van de CO2-uitstoot van de vloot een belangrijk doel voor autotechnici.[6]

De Smart is "eigelijk het perfecte model voor een elektrische auto, alleen zijn de kosten veel te hoog"[7] De nieuwe Smart-tweezitter en Smart-vierzitter – vanaf 2014 in Slovenië gebouwd – werden samen met de Renault Twingo III ontwikkeld.[8] De distributiepartner van Daimler in Amerika, Smart USA, een bedrijf van de Penske Automotive Group, kondigde begin 2012 een vijfdeursmodel op basis van een Nissan-voertuigarchitectuur aan. In februari 2011 maakte Daimler bekend dat vanaf de zomer van 2011, vanwege de sterk afgenomen belangstelling voor Smart-voertuigen in de VS, de distributie en de management- en marketingactiviteiten van de Penske Automotive Group zouden worden overgedragen aan Mercedes-Benz USA.[9]

Na een onderbreking van acht jaar debuteerde de tweede generatie ForFour in juli 2014. Dit model, met de motor achterin, is ontwikkeld in samenwerking met Renault en wordt geproduceerd door Renault-dochter Revoz in Novo mesto (Slovenië). In 2019 markeert Smart een beslissend moment door als eerste autobedrijf volledig van verbrandingsmotoren over te stappen op een volledig elektrisch productgamma.

In 2019 richtten Daimler en de Chinese autofabrikant Geely, de grootste individuele aandeelhouder van Daimler, een joint venture op waarin beide bedrijven elk voor 50% deelnemen. Smart-modellen worden sinds 2022 in China geproduceerd.[10] De productie in Europa werd in 2024 beëindigd.

De Smart City CityCoupé is een succesnummer in Europa. Dit model haalde als een van de eerste in zijn soort een 3 sterren nominatie bij botsproeven wat in 1999 een unieke prestatie was. Ondanks groot succes blijft introductie in andere werelddelen (zoals Noord-Amerika en Azië) lange tijd uit. In 2003 werd de Smart geïntroduceerd in Australië. Pas in 2004 komt Smart in Canada uit. In 2008 is Smart in de Verenigde Staten geïntroduceerd.

De zogenaamde 'First Generation' auto's kenden flink wat mankementen. De motor van CityCoupé's tussen 1998 en 2001 is van mindere kwaliteit en Smart krijgt een slechte reputatie, doordat er regelmatig auto's al vanaf 40.000 kilometer spontaan een nieuwe motor nodig hebben. Smart geeft klanten hierin coulance en zorgt voor een nieuwe motor tegen fors gereduceerde prijzen, nadat consumentenprogramma's druk hebben uitgeoefend.

In 2001 verbetert Smart de CityCoupé en de CityCoupé Cabrio. De auto krijgt een iets betere versnellingsbak met kortere schakeltijden, betere vering waardoor de wegligging verbetert en ruitenwissersproeiers, die niet langer geïntegreerd in de ruitenwissers zijn, maar gemonteerd op de voorkap. Verder wordt het ontwerp van de voorlichten speelser gemaakt en gaat de elektronische begrenzing van 135 naar 140 kilometer per uur. Het storingsgevoelige spruitstuk van de (standaard in de Smart aanwezige) turbo blijft en de cilinderinhoud van 600 cc wordt pas verhoogd naar 700cc in de 'Second Generation', die in 2004 op de markt komt en de naam ForTwo meekrijgt. De verbeterde versie van de Smart CityCoupe wordt leverbaar met sterkere motoren, zodat ook de zwakst gemotoriseerde versies met tegenwind nog goede prestaties leveren.

Ook het hoge olieverbruik en de benodigde soort olie blijven een punt van zorg. De benodigde volsynthetische olie, die niet boven de maximum indicatie (warme motor) mag komen blijkt meer dan incidenteel reden voor vervanging van de gehele motor. Dit is ook een punt van kritiek op Smart Centers, die meestal vervangen in plaats van repareren. Hoog olieverbruik is meestal een goede indicatie om te zien dat de motor forse slijtage heeft ondergaan. Meer dan 1 liter olieverbruik op 1000 kilometer is meestal reden voor een nieuwe motor.

Veel verschillende uitvoeringen

[bewerken | brontekst bewerken]

Smarts komen er in veel verschillende uitvoeringen. Naast de standaard Pure, de uitgebreidere Pulse en de meest uitgebreide Passion zijn er vele beperkt verkochte unieke uitvoeringen waarbij extra luxe, speciaal design en mooiere bekleding vaak een rol spelen. Daarnaast is er een sportief model gefabriceerd, de Smart Brabus, met een snellere motor en verschillende sportieve tinten zowel op het interieur als exterieur gebied. Herkenbaar door de dubbele uitlaat in het midden van de achterkant van de auto.

Smart New Generation

[bewerken | brontekst bewerken]

In 2007 komt Smart met een new generation Smart. Deze auto is standaard 20 centimeter langer dan de 2,5 meter waardoor de wegligging vooral op slechter wegdek en klinkerwegen verbetert. Het interieur heeft een flinke facelift ondergaan en oogt meer zakelijk. De kofferbak is ongeveer 50% groter, de maximumsnelheid is met 5 kilometer per uur verhoogd tot 145. Ook heeft de nieuwe generatie Smart een aantal verbeteringen gekregen die de veiligheid verder verbeteren, waarvan veel als extra opties. Onder andere licht- en regensensoren en zij-airbags. Smart heeft in november 2007 bij de Euro NCAP 4 sterren behaald.

Smart Electric Drive

[bewerken | brontekst bewerken]

In 2009 introduceerde Smart de Smart Electric Drive (ED). De actieradius is 145 km. In 2017 was de actieradius 160 km. Uitvoeringen zijn Smart ForTwo en Smart ForFour.

Sinds 2020 biedt Smart alleen nog elektrische versies aan van zijn ForTwo en ForFour modellen. In Nederland was dat al sinds 2019 het geval.[11]

Recente ontwikkelingen

[bewerken | brontekst bewerken]

Bedrijfsstructuur

[bewerken | brontekst bewerken]

Sinds 2019 is Smart een joint venture tussen Mercedes-Benz Group (destijds Daimler) en het Chinese Geely Holding [12]. Deze samenwerking richt zich volledig op de ontwikkeling van elektrische voertuigen. De productie vindt plaats in China, terwijl het ontwerp en de technologische ontwikkeling grotendeels in Duitsland worden uitgevoerd. Smart heeft aangekondigd zijn wereldwijde aanwezigheid uit te breiden naar meer dan tien nieuwe markten vanaf 2025.[13]

Onder de nieuwe samenwerking heeft Smart een reeks elektrische modellen geïntroduceerd:

  • Smart #1: een compacte SUV met een lengte vergelijkbaar met de Peugeot 2008. Het model is ontworpen in Duitsland en geproduceerd in China. De basisversie heeft een achterwielaandrijving met een motor van 272 pk en een keuze uit een 49 kWh- of 66 kWh-batterij, met een bereik tot 440 km.[14]
    Smart #1 — zijkant
  • Smart #3: een elektrische SUV-coupé die in 2023 werd geïntroduceerd. Het model biedt een sportiever ontwerp en is beschikbaar met zowel achterwielaandrijving als vierwielaandrijving in de Brabus-variant.[15]
    Smart #3 – driekwartaanzicht (schuin van voren)
  • Smart #5: het grootste model van Smart tot nu toe, een middelgrote SUV met een lengte van 4,71 meter. Het voertuig is uitgerust met een 100 kWh-batterij en een 800-volt elektrische architectuur, wat een snellaadtijd van 10 tot 80 procent in ongeveer 15 minuten mogelijk maakt. De actieradius bedraagt tot 590 km volgens de WLTP norm. De #5 is beschikbaar in verschillende uitvoeringen, waaronder de Brabus-variant met een vermogen tot 646 pk.[16][17]
    Smart #5 Brabus (2025) – driekwartaanzicht van voren
  • Toekomstige modellen: Smart werkt aan een opvolger voor de Fortwo, mogelijk aangeduid als #2, die eind 2025 wordt verwacht. Daarnaast is de introductie van de Smart #6 gepland voor de tweede helft van 2025, een hatchback in het C-segment die de concurrentie aangaat met modellen zoals de Volkswagen ID.3.[18]

Historische modellen

[bewerken | brontekst bewerken]

Modelhistorie

[bewerken | brontekst bewerken]
Productie Type Opmerking Afbeelding
sinds 2014 Smart ForTwo III (C453) Derde generatie van de ForTwo, ontwikkeld in samenwerking met Renault op basis van hetzelfde platform dat ook voor de derde generatie van de Renault Twingo wordt gebruikt. Smart ForTwo
sinds 2009 Smart ForTwo ED Elektrisch aangedreven variant van de smart fortwo (intern: BR451). Deze Smart is geheel elektrisch aangedreven met 16kWh-batterij aan boord die een actieradius van ongeveer 145 km mogelijk maakt. Smart electric drive (2014)
2007-2014 Smart ForTwo II (C451) Tweede generatie van de ForTwo (intern: BR451). Dit model is ook bedoeld voor de niet-Europese markt. Smart ForTwo
2004-2006 Smart ForTwo (C450) De naam van de Smart CityCoupé werd in 2004 veranderd naar ForTwo, tezamen met de introductie van de Smart ForFour om duidelijk te maken dat de ForFour voor vier personen is bedoeld. Smart ForTwo
2002-2003 Smart CityCoupé (C450) Facelift van de city-coupé. Smart ForTwo
1998–2002 Smart CityCoupé (C450) Eerste generatie Smart. Smart ForTwo
2002-2005 Smart Crossblade De Crossblade is gebouwd op basis van de Fortwo Cabrio en in beperkte oplage uitgebracht. Smart Crossblade
sinds 2000 Smart ForTwo Cabrio De Cabrio is een uitvoering van de ForTwo/CityCoupé. Het grote verschil is het dak, dat is gemaakt van doek. Smart ForTwo Cabrio

Kleine auto's

[bewerken | brontekst bewerken]
sinds 2014 Smart ForFour (W453) Gebouwd op hetzelfde platform als de Renault Twingo. Smart ForFour
2004-2006 Smart ForFour (W454) Gebouwd op hetzelfde platform als de Mitsubishi Colt. Smart ForFour
2002–2005 Smart Roadster De Roadster heeft een hardtop of een stoffen dak. De hardtop bestaat uit twee helften en kan in de kofferbak opgeborgen worden. De softtop kan tijdens het rijden geopend en gesloten worden. Smart Forfour
2002–2005 Smart Roadster-Coupé De coupé is tot de B-stijl gelijk aan de roadster. Daarachter bevindt zich een glazen koepel, die extra bagageruimte biedt. Smart Forfour
Smart modellen van 1990 tot heden
Type 1990 2000 2010 2020
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5
Miniklasse CityCoupé (C450) ForTwo (C450) ForTwo (C451) ForTwo (C453)
Compacte klasse ForFour (W454) ForFour (W453)
Cabriolet CityCoupé (A450) ForTwo (A450) ForTwo (A451) ForTwo (A453)
Crossblade (R450)
Roadster Roadster (R452)
Coupé Roadster-Coupé (C452)
Mini CUV #1
Compacte CUV #3
Middelgrote CUV #5
Eigenaar Daimler AG
Legende Elektrisch
  • Midden 2009 werd bekend dat er in Amsterdam al meerdere Smarts in de grachten geduwd zijn, het zogenaamde Smart-smijten. De auto's die haaks op de kade parkeren worden door vandalen in het water geduwd, met als gevolg dat de auto total loss is.[19]
[bewerken | brontekst bewerken]
Commons heeft mediabestanden op de pagina Smart (automobile).