Ziekte van Köhler: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Pijn bij palpatie het voornaamste symptoom?? Niet palperen dan. Betekenis van de tekst is tijdens mijn bewerking ook op andere punten veranderd. Deskundige moet hiernaar kijken.
Poetsbeurt, n.a.v. een verzoek op mijn overlegpagina
Regel 1: Regel 1:
{{Disclaimer medisch lemma}}
{{Disclaimer medisch lemma}}
{{Infobox aandoening
{{Infobox aandoening
| naam = Ziekte van Köhler
| naam = Ziekte van Köhler
| latijn =
| latijn =
| Latijn1 = os naviculare pedis retardatum<ref name="Sliosberg1975">Sliosberg, A. (1975). ''Elsevier’s medical dictionary in five languages. English/American / French / Italian / Spanish and German.'' (2nd Edition). Amsterdam/Oxford/New York: Elsevier’s Scientific Publishing Company.</ref>
| Latijn1 = os naviculare pedis retardatum<ref name="Sliosberg1975">Sliosberg, A. (1975). ''Elsevier’s medical dictionary in five languages. English/American / French / Italian / Spanish and German.'' (2nd Edition). Amsterdam/Oxford/New York: Elsevier’s Scientific Publishing Company.</ref>
| Oudgrieks1 =
| Oudgrieks1 =
| Nederlands1 =
| Nederlands1 =
| afbeelding =
| afbeelding = Köhler I.png
| caption = Ziekte van Köhler bij een 8 jaar oud meisje. Bij het pijltje is te zien dat het bot bijna verdwenen is. (Vergelijk de andere, gezonde voet.)
| caption =
| specialisatie = [[orthopedie]], [[kindergeneeskunde]]
| DiseasesDB =
| lichaamsdeel = [[voet]]
| DiseaseOntology =
| ICD10 =
| gerelateerd = [[avasculaire necrose]]
| ICD9 =
| DiseasesDB = 7204
| DiseaseOntology = {{DiseaseOntology|xxx}}
| ICDO =
| DSMIV =
| ICD10 = {{ICD10|M|92|6}}
| OMIM =
| ICDO =
| MedlinePlus =
| OMIM =
| eMedicineSubj =
| MedlinePlus =
| eMedicineSubj = orthoped
| eMedicineTopic =
| NHG =
| eMedicineTopic = 410
| NHG =
}}
}}
De '''ziekte van Köhler''' is een aandoening aan het ''[[os naviculare]]'', een van de [[voetwortelbeen]]tjes. Het is een [[avasculaire necrose]], een groeistoornis waardoor het [[bot (anatomie)|bot]] afsterft. Het is heel belangrijk dat deze aandoening vroeg herkend en behandeld wordt; dat kan klachten op latere leeftijd voorkomen. De ziekte komt vrijwel alleen voor bij kinderen jonger dan zes jaar en de voornaamste klacht is pijn, waardoor de lijder asymmetrisch gaat lopen om de voet te ontlasten. Mogelijk leed [[Toetanchamon]] aan de ziekte van Köhler.<ref>{{en}}[http://news.bbc.co.uk/2/hi/health/8516425.stm '''Malaria and weak bones' may have killed Tutankhamun''], news.bbc.co.uk, 16 februari 2010</ref> De pijn treedt op bij [[palpatie]] van het os naviculare, waarmee een eerste diagnose gesteld kan worden.
De '''ziekte van Köhler''' is een zeldzame aandoening aan het ''[[os naviculare]]'', een van de [[voetwortelbeen]]tjes. Het is een doorgaans eenzijdige [[avasculaire necrose|avasculaire botnecrose]], een groeistoornis waardoor het [[bot (anatomie)|bot]] afsterft. De ziekte komt vrijwel alleen voor bij kinderen jonger dan negen jaar; vijfmaal zoveel bij jongens als bij meisjes.


De ziekte is in 1908 voor het eerst wetenschappelijk beschreven door de [[Duitsland|Duitse]] [[Radiologie|radioloog]] [[Alban Köhler]] (1874–1947).<ref>{{de}}Köhler A (1908). "Über eine häufige, bisher anscheinend unbekannte Erkrankung einzelner kindlicher Knochen". Münchener medizinische Wochenschrift. 55: 1923–5.</ref>
==Oorzaak==
De ziekte van Köhler behoort tot een groep aandoeningen die bekendstaat als avasculaire botnecrose (AVN). Deze groep heeft een scala van oorzaken die meestal onbekend blijven, maar altijd obstructie van de bloedtoevoer naar de [[Epifyse (bot)|epifyse]] van het bot tot gevolg hebben. Het bot sterft lokaal af. In de vroege fase zijn de [[Röntgenfoto|röntgenfoto's]] nog normaal. Afwijkingen ([[Sclerose|botsclerose]]) zijn röntgenologisch pas zichtbaar tijdens de reparatiefase.


==Behandeling==
== Oorzaak ==
De aandoening wordt veroorzaakt doordat de bloedtoevoer van het os naviculare onderbroken wordt. Het bot sterft daardoor lokaal af. De onderliggende oorzaak kan uiteenlopend zijn maar blijft meestal onbekend.
Ontlasten door tapebandage of goed ondersteunende en corrigerende zolen. Als er geen verbetering optreedt, zal de voet vier tot zes weken in het gips moeten, om het bot de kans te geven zich te herstellen.


[[Bestand:Navicular bone - animation03.gif|miniatuur|Het aangedane botje, het os naviculare, is groen aangegeven.]]
==Prognose==
== Symptomen en diagnostiek ==
De patiënt zal weer pijnvrij kunnen lopen, er zal met behulp van röntgendiagnostiek gekeken moeten worden of het bot werkelijk aan het genezen is. Pas na negen tot twaalf maanden is geheel herstel te verwachten. Waarschijnlijk zal de podotherapeutische zool blijvend moeten worden toegepast, omdat de klachten anders weer terug kunnen komen.
Het is belangrijk dat deze aandoening vroeg herkend en behandeld wordt; dat kan klachten op latere leeftijd voorkomen. De voornaamste klacht is pijn ter plaatse van het kopje van het os naviculare, waardoor de lijder asymmetrisch gaat lopen om de aangedane voet te ontlasten. Doorgaans wordt de diagnose gesteld door [[palpatie]] van het os naviculare. Een eventuele zwelling ter plaatse is vaak zeer beperkt.

In de vroege fase zijn de [[röntgenfoto]]'s nog normaal. Afwijkingen ([[Sclerose|botsclerose]]) zijn röntgenologisch pas zichtbaar tijdens de fase waarin het bot zich alweer aan het herstellen is, de 'reparatiefase'.

== Behandeling ==
De behandeling bestaat uit ontlasten door tapebandage of goed ondersteunende en corrigerende [[steunzool|steunzolen]]. Lichte oefening wordt geadviseerd, al dan niet onder begeleiding van een [[fysiotherapeut]]. Als er geen verbetering optreedt, zal de voet vier tot zes weken in het gips moeten, om het bot de kans te geven zich te herstellen.

== Prognose ==
De patiënt zal na enkele maanden weer pijnvrij kunnen lopen, en de prognose op de lange termijn is goed. Er zal met behulp van röntgendiagnostiek gekeken moeten worden of het bot werkelijk aan het genezen is. Pas na negen tot twaalf maanden is geheel herstel te verwachten. Waarschijnlijk zal een podotherapeutische zool blijvend moeten worden toegepast, omdat de klachten anders weer terug kunnen komen.{{Bron?}}

== Trivia ==
* In zeer zeldzame gevallen komt de aandoening voor bij volwassenen. Dan wordt hij ''Müller-Weiss-syndroom'' genoemd.
* Mogelijk leed [[Toetanchamon]] aan de ziekte van Köhler.<ref>{{en}}[http://news.bbc.co.uk/2/hi/health/8516425.stm '''Malaria and weak bones' may have killed Tutankhamun''], news.bbc.co.uk, 16 februari 2010</ref>

== Zie ook ==
* [[Ziekte van Freiberg]], ook wel ziekte van Köhler 2 genoemd, omdat Köhler ook bij de ontdekking van deze ziekte een rol heeft gespeeld.


{{Appendix|Literatuurverwijzingen}}
{{Appendix|Literatuurverwijzingen}}


{{DEFAULTSORT:Kohler}}
[[Categorie:Bot- of gewrichtsaandoening|Kohler]]
[[Categorie:Bot- of gewrichtsaandoening]]

Versie van 31 okt 2018 20:51

Esculaap Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.
Ziekte van Köhler
Ziekte van Köhler bij een 8 jaar oud meisje. Bij het pijltje is te zien dat het bot bijna verdwenen is. (Vergelijk de andere, gezonde voet.)
Synoniemen
Latijn os naviculare pedis retardatum[1]
Classificatie
Specialisatie orthopedie, kindergeneeskunde
Lichaamsdeel voet
Gerelateerde aandoeningen avasculaire necrose
Coderingen
ICD-10 M92.6
DiseasesDB 7204
eMedicine orthoped/410
Portaal  Portaalicoon   Geneeskunde

De ziekte van Köhler is een zeldzame aandoening aan het os naviculare, een van de voetwortelbeentjes. Het is een doorgaans eenzijdige avasculaire botnecrose, een groeistoornis waardoor het bot afsterft. De ziekte komt vrijwel alleen voor bij kinderen jonger dan negen jaar; vijfmaal zoveel bij jongens als bij meisjes.

De ziekte is in 1908 voor het eerst wetenschappelijk beschreven door de Duitse radioloog Alban Köhler (1874–1947).[2]

Oorzaak

De aandoening wordt veroorzaakt doordat de bloedtoevoer van het os naviculare onderbroken wordt. Het bot sterft daardoor lokaal af. De onderliggende oorzaak kan uiteenlopend zijn maar blijft meestal onbekend.

Het aangedane botje, het os naviculare, is groen aangegeven.

Symptomen en diagnostiek

Het is belangrijk dat deze aandoening vroeg herkend en behandeld wordt; dat kan klachten op latere leeftijd voorkomen. De voornaamste klacht is pijn ter plaatse van het kopje van het os naviculare, waardoor de lijder asymmetrisch gaat lopen om de aangedane voet te ontlasten. Doorgaans wordt de diagnose gesteld door palpatie van het os naviculare. Een eventuele zwelling ter plaatse is vaak zeer beperkt.

In de vroege fase zijn de röntgenfoto's nog normaal. Afwijkingen (botsclerose) zijn röntgenologisch pas zichtbaar tijdens de fase waarin het bot zich alweer aan het herstellen is, de 'reparatiefase'.

Behandeling

De behandeling bestaat uit ontlasten door tapebandage of goed ondersteunende en corrigerende steunzolen. Lichte oefening wordt geadviseerd, al dan niet onder begeleiding van een fysiotherapeut. Als er geen verbetering optreedt, zal de voet vier tot zes weken in het gips moeten, om het bot de kans te geven zich te herstellen.

Prognose

De patiënt zal na enkele maanden weer pijnvrij kunnen lopen, en de prognose op de lange termijn is goed. Er zal met behulp van röntgendiagnostiek gekeken moeten worden of het bot werkelijk aan het genezen is. Pas na negen tot twaalf maanden is geheel herstel te verwachten. Waarschijnlijk zal een podotherapeutische zool blijvend moeten worden toegepast, omdat de klachten anders weer terug kunnen komen.[bron?]

Trivia

  • In zeer zeldzame gevallen komt de aandoening voor bij volwassenen. Dan wordt hij Müller-Weiss-syndroom genoemd.
  • Mogelijk leed Toetanchamon aan de ziekte van Köhler.[3]

Zie ook

  • Ziekte van Freiberg, ook wel ziekte van Köhler 2 genoemd, omdat Köhler ook bij de ontdekking van deze ziekte een rol heeft gespeeld.