Cytisine: verschil tussen versies
k Wijzigingen door 2001:610:478:9001:69A6:FC5D:B1C2:3447 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door PieterJanR |
Labels: Ongedaan gemaakt Visuele tekstverwerker |
||
Regel 73: | Regel 73: | ||
De van cytisine afgeleide stof [[varenicline]] werd in [[2006]] in de [[Verenigde Staten]] en in [[Europa (werelddeel)|Europa]] goedgekeurd als een middel om te helpen stoppen met roken. Het is op de markt onder de merknaam ''Champix''. In een literatuuroverzicht uit 2006 werd geconcludeerd dat hoewel onderzoeken waarin cytisine werd getest merendeels van slechte kwaliteit waren, er enig bewijs is dat cytisine kan helpen bij het stoppen met roken.<ref>{{en}} {{aut|J.F. Etter}} (2006) - ''Cytisine for smoking cessation; a literature review and a meta-analysis'', ''Arch Intern Med'' '''166''', pp. 1553-1559 - {{PMID|16908787}}</ref> Uit onderzoek in 2014 blijkt dat cytisine in een dosering van 1,5mg tot 9mg minstens zo effectief is<ref>[http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1407764 New England Journal of Medicine; Cytisine versus Nicotine for Smoking Cessation]</ref> als de gebruikelijker nicotinevervangers [[varenicline]] en [[bupropion]] maar ook 10 tot 15 keer goedkoper.<ref>[http://www.nrcq.nl/2014/12/19/op-deze-fijne-bulgaarse-website-vind-je-het-middel-om-te-stoppen-met-roken Cytisine 10 tot 15 keer goedkoper en effectief]</ref> |
De van cytisine afgeleide stof [[varenicline]] werd in [[2006]] in de [[Verenigde Staten]] en in [[Europa (werelddeel)|Europa]] goedgekeurd als een middel om te helpen stoppen met roken. Het is op de markt onder de merknaam ''Champix''. In een literatuuroverzicht uit 2006 werd geconcludeerd dat hoewel onderzoeken waarin cytisine werd getest merendeels van slechte kwaliteit waren, er enig bewijs is dat cytisine kan helpen bij het stoppen met roken.<ref>{{en}} {{aut|J.F. Etter}} (2006) - ''Cytisine for smoking cessation; a literature review and a meta-analysis'', ''Arch Intern Med'' '''166''', pp. 1553-1559 - {{PMID|16908787}}</ref> Uit onderzoek in 2014 blijkt dat cytisine in een dosering van 1,5mg tot 9mg minstens zo effectief is<ref>[http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1407764 New England Journal of Medicine; Cytisine versus Nicotine for Smoking Cessation]</ref> als de gebruikelijker nicotinevervangers [[varenicline]] en [[bupropion]] maar ook 10 tot 15 keer goedkoper.<ref>[http://www.nrcq.nl/2014/12/19/op-deze-fijne-bulgaarse-website-vind-je-het-middel-om-te-stoppen-met-roken Cytisine 10 tot 15 keer goedkoper en effectief]</ref> |
||
Cytisine is alleen verkrijgbaar in Nederland via de [https://nationale-apotheek.nl/zo-werkt-het/stoppen-met-roken/decigatan/ Nationale Apotheek]. Nuttige info overzichtelijk op een rij: |
|||
* Alleen op recept verkrijgbaar |
|||
* Behandeling duurt 25 dagen |
|||
* Volledig vergoed door zorgverzekeraars i.c.m. gedragsondersteuning |
|||
* Vermindert het verlangen naar een sigaret en verlicht ontwenningsverschijnselen |
|||
* Kan het genot tijdens het roken van sigaretten verlagen tijdens de behandeling |
|||
* Bevat geen nicotine |
|||
* De werkzame stof cytisine is afkomstig uit de gouden regenplant |
|||
* Exclusief verkrijgbaar via [https://nationale-apotheek.nl/zo-werkt-het/stoppen-met-roken/decigatan/ Nationale Apotheek] |
|||
== Voorkomen == |
== Voorkomen == |
Versie van 20 sep 2022 09:20
Cytisine | ||||
---|---|---|---|---|
Structuurformule en molecuulmodel | ||||
![]() | ||||
Structuurformule van (-)-cytisine
| ||||
Algemeen | ||||
Molecuulformule | C11H14N2O | |||
IUPAC-naam | (1R,5S)-1,2,3,4,5,6-hexahydro-1,5-methano-8H-pyrido[1,2a][1,5]diazocin-8-on | |||
Andere namen | baptitoxine, sophorine | |||
Molmassa | 190,24 g/mol | |||
SMILES | O=c1cccc2C3CNCC(C3)Cn21
| |||
CAS-nummer | 485-35-8 | |||
PubChem | 22407 | |||
Wikidata | Q417343 | |||
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen | ||||
| ||||
H-zinnen | H301 - H315 - H319 - H335 | |||
EUH-zinnen | geen | |||
P-zinnen | P261 - P301+P310 - P305+P351+P338 | |||
Fysische eigenschappen | ||||
Smeltpunt | 152-153 °C | |||
Kookpunt | (bij 2 mmHg) 218 °C | |||
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar). | ||||
|
Cytisine is een toxisch chinolizidine-alkaloïde, dat voorkomt bij planten uit de vlinderbloemenfamilie, zoals in de zaden van de goudenregen. De zaden van de goudenregen bevatten maximaal 3% cytisine, de bloemen 0,2% en de bladeren 0,5%. Het is een agonist van de nicotinische acetylcholinereceptor. De stof wordt in 1897 reeds als geneesmiddel beschreven in het NTvG.[1]
Werking
Cytisine en nicotine beïnvloeden dezelfde plek in de hersenen, doordat ze op dezelfde receptor aangrijpen. Ze worden daarom kruistolerant genoemd. Inname van 50 mg cytisine kan dodelijk zijn door ademstilstand.
De van cytisine afgeleide stof varenicline werd in 2006 in de Verenigde Staten en in Europa goedgekeurd als een middel om te helpen stoppen met roken. Het is op de markt onder de merknaam Champix. In een literatuuroverzicht uit 2006 werd geconcludeerd dat hoewel onderzoeken waarin cytisine werd getest merendeels van slechte kwaliteit waren, er enig bewijs is dat cytisine kan helpen bij het stoppen met roken.[2] Uit onderzoek in 2014 blijkt dat cytisine in een dosering van 1,5mg tot 9mg minstens zo effectief is[3] als de gebruikelijker nicotinevervangers varenicline en bupropion maar ook 10 tot 15 keer goedkoper.[4]
Cytisine is alleen verkrijgbaar in Nederland via de Nationale Apotheek. Nuttige info overzichtelijk op een rij:
- Alleen op recept verkrijgbaar
- Behandeling duurt 25 dagen
- Volledig vergoed door zorgverzekeraars i.c.m. gedragsondersteuning
- Vermindert het verlangen naar een sigaret en verlicht ontwenningsverschijnselen
- Kan het genot tijdens het roken van sigaretten verlagen tijdens de behandeling
- Bevat geen nicotine
- De werkzame stof cytisine is afkomstig uit de gouden regenplant
- Exclusief verkrijgbaar via Nationale Apotheek
Voorkomen
Cytisine komt voor in de planten:
- Baptisia tinctoria
- Bezemstruik
- Brem
- Calia secundiflora
- Cytisus canariensis
- Duitse brem
- Erythrina herbacea
- Gaspeldoorn
- Goudenregen
- Honingboom
- Sophora angustifolia
- Sophora secundiflora
- Verfbrem
- ↑ P.C. Plugge (1897). Cytisine als geneesmiddel. Ned Tijdschr Geneeskd. 41: 540-2.
- ↑ (en) J.F. Etter (2006) - Cytisine for smoking cessation; a literature review and a meta-analysis, Arch Intern Med 166, pp. 1553-1559 - PMID 16908787
- ↑ New England Journal of Medicine; Cytisine versus Nicotine for Smoking Cessation
- ↑ Cytisine 10 tot 15 keer goedkoper en effectief