Kruising (bouwkunst): verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kl toevoeging
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1: Regel 1:
[[Bestand:Crossing.png|thumb|Plattegrond kerk met situering van de 'viering' (grijs).]]
[[Bestand:Crossing.png|thumb|Plattegrond kerk met situering van de 'viering' (grijs).]]
[[Bestand:Cathedrale tourlanterne.jpg|thumb|De kruising van de Notre-Dame te Rouaan nu [[Rouen]], Frankrijk]]
[[Bestand:Cathedrale tourlanterne.jpg|thumb|De kruising van de Notre-Dame te Rouaan nu [[Rouen]], Frankrijk]]
De plaats in een [[kerk (gebouw)|kerk]] of [[kathedraal]] waar het [[schip (bouwkunst)|schip]] en de dwars[[transept]]en elkaar kruisen of doorsnijden wordt de '''kruising''' of de '''viering''' (ook: vierding) genoemd. Dit deel van de kerk wordt viering genoemd omdat deze ruimte in plattegrond een vierkant is.<ref>''Vier'' volgens: Verschuerens Modern Standaard Woordenboek en Atlas, vierde druk van de nieuwe uitgave, 1968.<br>''Vierkant'' volgens: Beknopt Kerkelijk Handwoordenboek, M.C. Nieuwbarn O.P., 1910.</ref>
De plaats in een [[kerk (gebouw)|kerk]] of [[kathedraal]] waar het [[schip (bouwkunst)|schip]] en de dwars[[transept]]en elkaar kruisen of doorsnijden wordt de '''kruising''' of de '''viering''' (ook: vierding) genoemd. Dit deel van de kerk wordt viering genoemd omdat deze ruimte in het plattegrond een vierkant is.<ref>''Vier'' volgens: Verschuerens Modern Standaard Woordenboek en Atlas, vierde druk van de nieuwe uitgave, 1968.<br>''Vierkant'' volgens: Beknopt Kerkelijk Handwoordenboek, M.C. Nieuwbarn O.P., 1910.</ref>


Na het [[Tweede Vaticaans Concilie]] vond men het nodig dat de [[priester]] de [[mis]] ook gericht naar de gelovigen kon vieren (''versus populum''), en niet meer [[oriëntering (architectuur)|gericht naar het oosten]]. Omdat de [[Apsis_(architectuur)|apsis]] en het [[priesterkoor]] vaak ver weg zijn van de gelovigen plaatste men in vele kerken een [[volksaltaar]] in de kruising. Een voorbeeld van deze verandering kan men zien in de [[Sint-Janskathedraal ('s-Hertogenbosch)|Sint-Janskathedraal in 's-Hertogenbosch]]. Ook in de middeleeuwen en de baroktijd stond op deze plaats al vaak een altaar voor of onder de bogen van het [[doksaal]], het zogenaamde [[Heilig Kruisaltaar]]. Dat was, ook in die tijden al, het altaar voor het volk, omdat de leken geen toegang hadden tot het priesterkoor, dat meestal door een doksaal of [[koorhek]] was afgesloten.
Na het [[Tweede Vaticaans Concilie]] vond men het nodig dat de [[priester]] de [[mis]] ook gericht naar de gelovigen kon vieren (''versus populum''), en niet meer [[oriëntering (architectuur)|gericht naar het oosten]]. Omdat de [[Apsis_(architectuur)|apsis]] en het [[priesterkoor]] vaak ver weg zijn van de gelovigen plaatste men in vele kerken een [[volksaltaar]] in de kruising. Een voorbeeld van deze verandering kan men zien in de [[Sint-Janskathedraal ('s-Hertogenbosch)|Sint-Janskathedraal in 's-Hertogenbosch]]. Ook in de middeleeuwen en de baroktijd stond op deze plaats al vaak een altaar voor of onder de bogen van het [[doksaal]], het zogenaamde [[Heilig Kruisaltaar]]. Dat was, ook in die tijden al, het altaar voor het volk, omdat de leken geen toegang hadden tot het priesterkoor, dat meestal door een doksaal of [[koorhek]] was afgesloten.

Versie van 14 aug 2012 20:34

Plattegrond kerk met situering van de 'viering' (grijs).
De kruising van de Notre-Dame te Rouaan nu Rouen, Frankrijk

De plaats in een kerk of kathedraal waar het schip en de dwarstransepten elkaar kruisen of doorsnijden wordt de kruising of de viering (ook: vierding) genoemd. Dit deel van de kerk wordt viering genoemd omdat deze ruimte in het plattegrond een vierkant is.[1]

Na het Tweede Vaticaans Concilie vond men het nodig dat de priester de mis ook gericht naar de gelovigen kon vieren (versus populum), en niet meer gericht naar het oosten. Omdat de apsis en het priesterkoor vaak ver weg zijn van de gelovigen plaatste men in vele kerken een volksaltaar in de kruising. Een voorbeeld van deze verandering kan men zien in de Sint-Janskathedraal in 's-Hertogenbosch. Ook in de middeleeuwen en de baroktijd stond op deze plaats al vaak een altaar voor of onder de bogen van het doksaal, het zogenaamde Heilig Kruisaltaar. Dat was, ook in die tijden al, het altaar voor het volk, omdat de leken geen toegang hadden tot het priesterkoor, dat meestal door een doksaal of koorhek was afgesloten.

Het dakgedeelte dat schip en transepten gemeenschappelijk hebben wordt ook wel betiteld als kruising.

Soms is er midden op de kruising een vieringtoren of kruisingtoren te vinden. (Zie ook dakruiter.) In deze toren kan het angelus-klokje hangen, of de consecratie-klok. Ook kan boven de kruising een koepel gebouwd worden, dan is de kerk een kruiskoepelkerk.

Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Crossing (architecture) op Wikimedia Commons.