Ui (bouwkunst)
Een ui (ook wel: peer of appel) is een spits toelopende, bolvormige bekroning van een toren, veelal een kerktoren.
De ui kan opengewerkt zijn of gesloten en bekleed met dakbedekking (bijvoorbeeld met leisteen of hout). Boven op de ui staat vaak een kruis of een windhaan. Veel beroemde uienkoepels zijn te vinden in Rusland, waar zij het meest voorkomen in de traditionele kerkgebouwen (Russisch: луковичная глава, loekovitsjnaja glava, letterlijk uienhoofd); deze bouw komt ook voor in Oost-Europa en het Midden-Oosten.
In Noord-Nederland zijn ook uivormige bekroningen te zien op de torens van staten en borgen.
België[bewerken | brontekst bewerken]
In België zijn voorbeelden te vinden in:
- Antwerpen: Onze-Lieve-Vrouwekathedraal
- Chevetogne (provincie Namen): klooster
- Hoogstraten (provincie Antwerpen): Sint-Katharinakerk
- Lierneux (provincie Luik): Sint-Andreaskerk
Luxemburg[bewerken | brontekst bewerken]
In Luxemburg zijn voorbeelden te vinden in:
- Hachiville (Clervaux): Sint-Martinuskerk
- Troisvierges (Clervaux): Sint-Andreaskerk
Nederland[bewerken | brontekst bewerken]
In Nederland zijn voorbeelden te vinden in:
- Amersfoort (Utrecht): Constantinianum
- Barneveld (Gelderland): Oude kerk
- Chaam (Noord-Brabant): Antonius Abtkerk
- Deinum (Friesland): Sint Janskerk
- Dwingeloo (Drenthe): Sint-Nicolaaskerk
- Haarlem (Noord-Holland): Grote of Sint-Bavokerk
- Houthem (Limburg): Sint-Martinuskerk
- Kerkrade (Limburg): Sint-Jozefkerk
- Leende (Noord-Brabant): Sint-Petrus'-Bandenkerk
- Maastricht (Limburg): Sint-Lambertuskerk (uivormige koepel)
- Noordwolde (Groningen): Kerk van Noordwolde
- Oostvoorne (Zuid-Holland): Hervormde kerk
- Spaubeek (Limburg): Onze-Lieve-Vrouw-Sterre-der-Zeekapel
- Venlo (Limburg): Sint-Martinusbasiliek
- Wijlre (Limburg): Sint-Gertrudiskerk
- Vlissingen (Zeeland): Grote of Sint-Jacobskerk
- Nuth (Limburg): - Kasteel Reymersbeek
Voorbeelden van andersoortige gebouwen:
- Bergen op Zoom (noord-Brabant): Markiezenhof
- Doorwerth - Kasteel Doorwerth
- Leeuwarden (Friesland): Princessehof
- Franeker (Friesland): Martenastins
- Marssum (Friesland): Poptaslot
- Houthem: Ronald McDonald Kindervallei
- Veere - Stadhuis
Fotogalerij[bewerken | brontekst bewerken]
Een ui op een toren
Transfiguratiekerk in Kizji
Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Antwerpen
De kerk van Lierneux
Dakruiter met opengewerkte ui van de Ceciliakapel in Hoorn
.jpg)
