Deinum

**Deinum**
Plaats in Nederland
	;
Situering
Provincie	Friesland
Gemeente	Waadhoeke
Coördinaten	53° 12′ NB, 5° 44′ OL
Algemeen
Inwoners ; (2021-01-01)	1.055
Overig
Woonplaatscode	2727
Detailkaart
	Locatie in de voormalige gemeente Menaldumadeel
Foto's
	De terp van Deinum
Portaal	Nederland ; Friesland

Deinum is een dorp in de gemeente Waadhoeke, in de Nederlandse provincie Friesland.

Het ligt ten westen van Leeuwarden en ten zuiden van Marssum. Door het dorpsgebied stromen het Van Harinxmakanaal en de Ballensvaart. In 2021 telde het dorp 1.055 inwoners.^[1] Onder het dorp valt ook een deel van het dorp Ritsumazijl. Daarmee en met de dorpen Blessum en Boksum wordt op veel vlakken samengewerkt.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Evenals de overige dorpen in de voormalige gemeente Menaldumadeel is ook Deinum ontstaan aan de Middelzee. Deinum is rond het begin van de jaartelling gebouwd op een van de vele terpen in een kwelderlandschap.

De plaats werd in 1397 als deynim vermeld, in 1420 als tho Deinum en in 1439 als to Deynum. Er wordt van uitgegaan dat de plaatsnaam mogelijk is afgeleid van gereconstrueerde naam Dagingahem, wat de betekenis woonplaats (heem/um) van de familie Daginga in zich draagt.

Veehouderij is door de eeuwen heen een belangrijke bron van inkomsten geweest voor de inwoners van Deinum, maar na 1960 is het meer een forenzendorp geworden. Van 1892 tot 1951 had Deinum een Coöperatieve Zuivelfabriek. Aan de westkant van het dorp staan nog de voormalige directeurswoning, enige arbeiderswoningen en een restant van de fabrieksgebouwen.

Kerk[bewerken | brontekst bewerken]

Het oudste gebouw in Deinum is de Sint Janskerk. Deze is gebouwd in de 13e eeuw. Op een tekst die in 1753 is toegevoegd staat het volgende in het Latijn:

Diende in eerdere tijd mijn spits als vuurwapen,

nu wijst deze toren een ieder van ver zijn weg.

Dit zou een verwijzing zijn naar de Middelzee waar Deinum naast is gelegen. Dat de toren vroeger gebruikt werd als vuurtoren, zoals de tekst suggereert, is echter een legende. Met de bouw van de toren werd in 1550 begonnen; vijfenveertig jaar eerder (1505) was in Het Bildt een dijk aangelegd waarmee het laatste deel van de Middelzee werd ingepolderd. De kerk in Deinum is ook bekend van een versje met als tekst Yn Deinum stiet in sipel op 'e toer. De zogenaamde sipel (Nederlands: ui) is in 1589 op de toren geplaatst. In 1989 is de oude, door de bonte knaagkever aangetaste 'sipel' vervangen door een nieuw exemplaar.

Molen[bewerken | brontekst bewerken]

Ten westen van het dorp staat Heechhiem, een in 1936 gebouwde Amerikaanse windmotor, die in 2002-2004 geheel is gerestaureerd.

Sport[bewerken | brontekst bewerken]

Het dorp kent sinds 2016 de omnisportvereniging SF Deinum. Deze is ontstaan uit groot aantal sportverenigingen uit het dorp. De grootste sporten zijn het kaatsen, het korfbal, het voetbal en het volleybal.