Sexbierum
Plaats in Nederland
 | |||
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Friesland
| ||
| Gemeente |  Waadhoeke
| ||
| Coördinaten | 53° 13′ NB, 5° 29′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Inwoners (2009) | 1.758 | ||
| Overig | |||
| Postcode | 8855 | ||
| Netnummer | 0517 | ||
| Belangrijke verkeersaders | N393 | ||
Foto's
| |||
| |||
| Sixtuskerk | |||
| |||
| Gereformeerde kerk | |||
| |||
Sexbierum (Fries: Seisbierrum) is een dorp in de gemeente Waadhoeke, provincie Friesland (Nederland). Het telde in 2009 1758 inwoners. Tot de gemeentelijke herindeling op 1 januari 1984 was het de hoofdplaats van de per die datum opgeheven gemeente Barradeel. Sexbierum werd in het verleden ook wel genoemd: Sixtabarra en Sixtusburen, naar de heilige Paus Sixtus II.
Beschrijving[bewerken]
Sexbierum ligt op ongeveer acht kilometer ten noordoosten van de stad Harlingen en ongeveer zes kilometer ten noordwesten van de stad Franeker. Het dorp wordt in geschriften rond het jaar 600 reeds genoemd. Sexbierum vormt met Pietersbierum samen een soort dubbeldorp, aangezien beide dorpen de laatste 60 jaar aan elkaar zijn gegroeid en verder zijn verweven. Toen het gemeentehuis van Barradeel, waar Sexbierum tot een gemeentelijke herindeling in 1984 bij hoorde, in het dubbel-dorp kwam is ook prompt de scheidingslijn tussen beide dorpen een kleine honderd meter opgeschoven om er vooral voor te zorgen dat het gemeentehuis in Sexbierum kwam te staan.
Sinds de gemeentelijke herindeling van 1984 is dat niet meer een heikel punt, want toen werden Sexbierum en Pietersbierum ingelijfd bij gemeente Franekeradeel. De scheidslijn tussen Sexbierum en Pietersbierum is daarbij weer op de oude plaats terechtgekomen en dus is de discussie in principe ten einde.
Samen hebben de dorpen ongeveer 1900 inwoners in ongeveer 660 huizen (inclusief het buitengebied), veel verenigingen (zoals o.a. tennis-, kaats-, voetbal-, muziek-, judo-, schaak-, toneel-, biljart & kaart-verenigingen), sociaal-cultureel werk (St. Dorpscentrum Sexbierum-Pietersbierum en Soos de Mir), circa 50 bedrijven, een bibliotheek, enz. Een van de bestaande Koninklijke Rederijkerskamers van Nederland is die van Sexbierum: Koninklijke Rederijkerskamer 'Ons Genoegen'.
Bezienswaardigheden[bewerken]
De Sixtuskerk was voor de Reformatie gewijd aan de heilige Paus Sixtus II [1] en bestaat sinds de twaalfde eeuw. In Sexbierum staat de korenmolen De Korenaar.
In 1987 is in Sexbierum een wind-attractiepark en bezoekerscentrum met de naam Aeolus (god van de wind) gebouwd. Aeolus is destijds gebouwd vanwege het nieuwe windmolen-experimenteelpark vlak bij Sexbierum (en eigenlijk gelegen op land behorend bij Oosterbierum).
Buiten het dorp is de poort van Liauckama State bewaard gebleven.
De naam[bewerken]
Er wordt aangenomen dat het dorp zijn naam ontleent aan de heilige Sixtus II, aan wie de kerk van Sexbierum is gewijd. In de geschiedenis komt de naam Sexbierum in verschillende afwijkende vormen voor. Als voorbeeld: Sixtibarra (onbekend), Sixtebeeren (1322), Sixtiberum (1324), Sexberum (1371) en Zesberim (1398). De woorden "barra (bara), "berum" of "berim" betekenen: dijk, dam of waterkering. De gemeentenaam tot 1984, waar Sexbierum deel van uitmaakte, was Barradeel, hierin vind je de naam "Barra" in terug. Barradeel kan je dan omschrijven als "Dijksterdeel". In deze gemeente lagen o.a. de volgende dorpen: Oosterbierum (Aesterbarra) en Pietersbierum (Petersbarra). De drie dorpen betekenen daarmee met de bekende toevoeging -barra (Sixtibarra, Petersbarra en Aesterbarra) Sixtusdijk, Petersdijk en Oosterdijk. In andere oude vormen (Sixberum, Petersberum, Oosterberum) betekenen deze dorpen dus “Sixtus dijkhuizen”, “Petrus dijkhuizen” en “Ooster dijkhuizen”. Dr. R. Westerhoff heeft ons al in 1865 met zijn boek “Geschiedenis van ons dijkwezen” (blz. 167 t/m 171) uitgelegd dat barra, maar ook “ber” of “bar” of “beer” inderdaad “dijk”, “dam” of “waterkering” betekenen. Bovenstaande uitleg is gebaseerd op de uitleg van Dr. R. Westerhoff.
Geboren[bewerken]
- Eelko Liauckama (14e eeuw), geestelijke
- Hidde Sjoerds de Vries (1645 Sexbierum, 1694 Duinkerken), Schout bij nacht (oomzegger Tjerk Hiddes de Vries)
- Tjerk Hiddes de Vries (1622-1666), admiraal en zeeheld
- Christoffel Middaghten (1665-1723), marineofficier
- Auke Bijlsma (1946-2012), politicus
- Jetske Bilker (1960- ), schrijver
- Jantsje Post (1963- ), vertaler
Zie ook[bewerken]
Externe links[bewerken]
- Sexbierum & Pietersbierum op het internet
- Vereniging Dorpsbelang Sexbierum Pietersbierum
- Drumfanfare Concordia Sexbierum
- Dorpshuis It Waed
- Soos de Mir Jeugd & Jongerensoos
| Bronnen, noten en/of referenties |
|
Zie de categorie Sexbierum van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
