Winsum (Friesland)
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Friesland
| ||
| Gemeente |  Waadhoeke
| ||
| Coördinaten | 53° 9′ NB, 5° 38′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Inwoners (2021-01-01) |
1.025[1] | ||
| Overig | |||
| Postcode | 8831 | ||
| Netnummer | 0517 | ||
| Woonplaatscode | 2033 | ||
| Belangrijke verkeersaders | N384 | ||
| Foto's | |||
| |||
| De oude Bruggebuurt aan de Franekervaart in Winsum | |||
| |||
| De Mariakerk | |||
| |||
Winsum is een dorp in de gemeente Waadhoeke, in de Nederlandse provincie Friesland.
Het ligt ten zuidoosten van Franeker, tussen Baijum en Oosterlittens. De dorpskern ligt ingeklemd tussen de N384 Franeker - Wieuwerd en de Franekervaart. Winsum kent met ook een industrieterrein een relatief gevarieerd bedrijfsleven en veel werkgelegenheid.
In 2021 telde het dorp 1.025 inwoners.[1] Onder het dorp vallen ook de buurtschappen Schildum en Weakens. Aan de zuidoostelijke kant ligt de Meamerter Polder waarin de voormalige buurtschappen Langwerd en Memerd lagen.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
Winsum is van oorsprong een terpdorp. Het is ontstaan op een van de hoogste terpen van Friesland. In de 13e eeuw werd het vermeld als Winshyum, in 1325 als Winsem, in 1329 als Winzim3 en in 1336 als Winsum. De plaatsnaam verwijst mogelijk naar het feit dat het de woonplaats (heem/um) was van of opgericht was door de persoon Winika.
Op de terp staat de Mariakerk, die dateert uit de 16e eeuw. Het moderne dorp is ontstaan uit een samengegroeide tussen het eigenlijke terpdorp en de aan het water gelegen buurtschap Bruggebuurt.
Tot de gemeentelijke herindeling in 1984 maakte Winsum als een van de vijftien dorpen deel uit van de voormalige gemeente Baarderadeel, waarvan Mantgum de hoofdplaats was. Daarna was het tot 2018 onderdeel van de gemeente Littenseradeel.
Molen[bewerken | brontekst bewerken]
Ongeveer 400 meter ten zuidoosten van Winsum staat de poldermolen Langwert.
Sport[bewerken | brontekst bewerken]
In het dorp wordt sinds 1957 elk jaar op de tweede zaterdag van augustus over de Sint-Jabik het Friese kampioenschap fierljeppen gehouden, mede georganiseerd door de eigen fierljeppenvereniging. Daarnaast heeft het dorp een eigen kaatsvereniging.
Onderwijs[bewerken | brontekst bewerken]
Het dorp kent een eigen basisschool, It Bynt geheten. Deze is ontstaan uit de fusie van twee oudere basisscholen uit het dorp.
Bevolkingsontwikkeling[bewerken | brontekst bewerken]
| 1940 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 1995 | 1998 | 2000 | 2003 | 2004 | 2018 | 2019 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 598 | 693 | 815 | 948 | 965 | 1002 | 1009 | 1016 | 991 | 1077 | 1086 | 1025 | 1030 | 1025 |
Geboren in Winsum[bewerken | brontekst bewerken]
- Jo Meynen (1901-1980), politicus
- Douwe Tamminga (1909-2002), dichter en vertaler
Openbaar vervoer[bewerken | brontekst bewerken]
- Lijn 35: Sneek - Scharnegoutum - Bozum - Wieuwerd - Britswerd - Oosterlittens - Baard - Winsum - Welsrijp - Tzum - Franeker
- Lijn 92: Bolsward - Wommels - Spannum - Winsum - Huins - Hijlaard - Boksum - Leeuwarden
- Lijn 535: Sneek - Scharnegoutum - Bozum - Wieuwerd - Britswerd - Oosterlittens - Baard - Winsum - Welsrijp - Tzum - Franeker
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
Externe link[bewerken | brontekst bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
|
· 
· 