Westhoek (Friesland)

**Westhoek**
Plaats in Nederland
	(Details) (Details)
	;
Situering
Provincie	Friesland
Gemeente	Waadhoeke
Coördinaten	53° 16′ NB, 5° 34′ OL
Algemeen
Oppervlakte	3,87 km²
- land	3,86 km²
- water	0,01 km²
Inwoners ; (2023-01-01)	255 ; (66 inw./km²)
Woningvoorraad	132 woningen
Overig
Netnummer	0518
Woonplaatscode	3329
Foto's
Portaal	Nederland ; Friesland

Westhoek (Bildts en Fries: De Westhoek) is een dorp in de gemeente Waadhoeke, in de Nederlandse provincie Friesland. Het is gelegen nabij de Waddenzee, ten noordoosten van Franeker, ten noordwesten van Sint Jacobiparochie en ten oosten van Dijkshoek.

De bewoning ligt als een lang lint aan de Oudebildtdijk, aan de noordkant staan vooral dijkshuisjes en aan de zuidkant staan vooral boerderijen. Ook de Amendyk valt onder het dorp. Door het dorpsgebied stromen de Westervaart en de Holle Rij. In 2023 telde het dorp 255 inwoners.^[1]

Westhoek vormt samen met Oosthoek een eigen streek en eenheid. Alleen Westhoek verkreeg per 1 januari 1991 de dorpsstatus. Ze hebben een gezamenlijke dorp-/streekbelangenvereniging. Een klein deel van het dorp valt nog altijd onder Sint Jacobiparochie. Het gaat om het land langs de Waddenzee, onder andere het natuurgebied Kwelder Westhoek. Westhoek wordt ondanks de dorpsstatus af en toe nog eens als buurtschap geduid.

Geschiedenis

Het dorp was een tijdlang een buurtschap van Sint Jacobiparochie. Het is samen met Oosthoek ontstaan langs Oudebildtdijk die 1505 werd aangelegd. Aan de westelijke kant kwam er maar mondjesmaat bewoning. Zo ontstonden er pas vrij laat echte plaatsen, in de 18e eeuw. Al wordt niet uitgesloten dat Westhoek al eerder als een plaatsduiding werd gebruikt, in 1625 schreef Dirck Jansz over het "Westendt van ’t Belt". In de 19e eeuw is er sprake van twee buurtschappen, Oosthoek en Westhoek.

Zowel Westhoek als Oosthoek dreigden rond 1960 te verdwijnen als gevolg van een plan om de Oudebildtdijk grotendeels weg te halen. Dat werd mede ingegeven door het feit dat de huisjes van de buurtschappen in slechte staat waren. Dit was de reden voor het oprichten van streekbelangenvereniging. Ook werd er reclame gemaakt voor de goedkope huizen. Zo wist men de weg en buurtschappen te redden.

Westhoek verkreeg in 1991 eigen dorpsrechten, mede ingegeven om de gemeenschap beter te ondersteunen. Oosthoek bleef wel een buurtschap. Tot 2018 behoorde het dorp tot de gemeente het Bildt.

Onderwijs

De plaats kende een tijdlang een eigen basisschool. Eind jaren 80 van de twintigste eeuw dreigde sluiting, maar mede dankzij de dorpsstatus vanaf 1991 wist de school behouden te blijven. In 2006 moest de school alsnog sluiten wegens te weinig leerlingen.

Sport

Uit de vereniging Kooitjetipelvereniging De Oosthoek van Oosthoek is de Kaatsclub Oost- en Westhoek ontstaan.

Voorzieningen en cultuur

Het dorp kent maar weinig eigen voorzieningen, wel is er een café aanwezig. Het gezamelijke buurthuis De Spitsroeden in Oosthoek is bedoeld voor alle bewoners van de Oudebildtdijk en de Nieuwebildtdijk.