Spoorpont

De spoorpont in de spoorlijn Zevenaar - Kleef (1913)

Spoorpont in de Deense Kustspoorlijn

Een spoorpont is een veerpont waar een of meer spoorwegrijtuigen of treinstellen op vervoerd kunnen worden. De op- en afritten van de pont en de veerstoep zijn daartoe voorzien van rails. De locomotief zelf wordt zelden vervoerd, vanwege het hoge gewicht. Vaak worden behalve de spoorwegrijtuigen ook passagiers en andere voertuigen overgezet.

Er wordt gekozen voor een spoorpont, omdat een brug financieel niet haalbaar, ofwel de anders te overbruggen afstand te groot is.

Nederland

Er is in Nederland tussen 1886 en 1936 een spoorpont actief geweest, de Veerdienst Enkhuizen - Stavoren tussen station Enkhuizen en station Stavoren, deze vervoerde goederenwagons. De veerverbinding bestaat nog steeds (als toeristische veerdienst), maar vervoert alleen nog maar passagiers. In Amsterdam voer een spoorpont van rederij Koppe over het het IJ tussen emplacement De Rietlanden naar het raccordement Distelweg in Amsterdam-Noord tussen 1914-1983. In de jaren voor de oorlog plaatste op de Rietlanden een stoomlocomotief de goederenwagons op de pont. Aan de overzijde op het raccordement gebeurde het vervoer van de goederenwagen met behulp van een paard of lier. Vanaf de late jaren veertig van de twintigste eeuw ging met de eerste pont van een dag een locomotor van NS serie 200/300 (Sik) mee die de wagens vervolgens transporteerde naar de verschillende aansluitingen van de bedrijven of als die er niet was, naar een afgesproken plaats waar de wagens werden beladen of gelost. Met laatste van pont keerde de sik weer terug naar de Rietlanden. Tussen de Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden werden spoorponten gebruikt om goederenwagons van de Rotterdamsche Tramweg Maatschappij over te zetten.

Andere landen

Nabij de Duits-Nederlandse grens was er van 1865 tot 1912 een spoorpont over de rivier de Rijn op de spoorverbinding Zevenaar - Kleef. Om militaire redenen mocht er geen brug gebouwd worden. De pont bleef tot 1926 in bedrijf, maar vervoerde vanaf 1912 geen spoorwegrijtuigen meer.

In andere landen zijn nog diverse spoorponten in bedrijf, onder andere in Puttgarden (Duitsland) - Rødby (Denemarken) en Sassnitz (Duitsland) - Trelleborg (Zweden). De nachttreinen tussen Sicilië en het vasteland van Italië gaan met een spoorpont over de Straat van Messina.

Bronnen

• Video van een overtocht per spoorpont tussen Duitsland en Denemarken
• Foto's van de spoorpont van rederij Koppe tussen de Rietlanden en raccordement Distelweg in het Utrechts Archief