Lammergier: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
"ondersoorten" is een taxonomisch stukje, en hoort niet onder "verspreiding" thuis
Regel 24: Regel 24:
== Kenmerken ==
== Kenmerken ==
De lammergier heeft eigenlijk een witte borst, maar hij heeft de gewoonte deze met rode klei te bestrijken. De witte kop en lange staart zijn een goed kenmerk. De lengte is 100 tot 115&nbsp;cm en de spanwijdte 2,50 tot 2,82 meter. Deze vogel heeft een gewicht van 4,5 tot 7,1 kilogram.<ref name="HBW">[[Handbook of the Birds of the World]] deel 2, 1994.</ref>
De lammergier heeft eigenlijk een witte borst, maar hij heeft de gewoonte deze met rode klei te bestrijken. De witte kop en lange staart zijn een goed kenmerk. De lengte is 100 tot 115&nbsp;cm en de spanwijdte 2,50 tot 2,82 meter. Deze vogel heeft een gewicht van 4,5 tot 7,1 kilogram.<ref name="HBW">[[Handbook of the Birds of the World]] deel 2, 1994.</ref>

== Ondersoorten ==
De soort telt 3 ondersoorten:
* ''G. b. aureus'': van zuidelijk [[Europa (werelddeel)|Europa]] tot noordoostelijk [[China]], door de [[Himalaya]] tot [[Nepal]] en westelijk [Pakistan]].
* ''G. b. barbatus'': noordwestelijk [[Afrika]].
* ''G. b. meridionalis'': zuidwestelijk [[Arabië]], noordoostelijk, oostelijk en zuidelijk Afrika.


== Status ==
== Status ==
Regel 31: Regel 37:
De grootte van de wereldpopulatie werd in 2004 geschat op 1300 tot 6700 volwassen vogels. De lammergier gaat in aantal achteruit. Om deze redenen staat deze gier als gevoelig op de [[Rode Lijst van de IUCN]].<ref name="IUCN"/>
De grootte van de wereldpopulatie werd in 2004 geschat op 1300 tot 6700 volwassen vogels. De lammergier gaat in aantal achteruit. Om deze redenen staat deze gier als gevoelig op de [[Rode Lijst van de IUCN]].<ref name="IUCN"/>


== Fotogalerij ==
== Verspreiding ==
De lammergier komt niet voor in [[Nederland]] en [[België]]. Af en toe worden wel zwervers waargenomen.

Restanten van de oorspronkelijke populatie lammergieren leven op [[Corsica]], [[Kreta]] en in de [[Pyreneeën]].

=== Herintroducties ===
In de Alpen werden de laatste vogels ongeveer honderd jaar geleden uitgeroeid. In de zeventiger jaren van de twintigste eeuw is er een grootschalig herintroductieproject gestart. In 1986 werden in het [[Oostenrijk]]se nationale park [[Hohe Tauern]] broedparen uitgezet. In [[Zwitserland]] zijn onder andere nabij [[Engadin]] en sinds 2010 in het Calfeisental, [[Vättis]], aan de noordzijde van de Alpen, broedparen uitgezet. In Engadin was het project succesvol en broeden de lammergieren opnieuw in de vrije natuur. In Frankrijk zijn op verschillende plekken vogels uitgezet, zowel in de Alpen als in het [[Centraal Massief]]. In het [[Parc national de la Vanoise]] ([[Grajische Alpen]]) is sinds 1997 een levensvatbare populatie. Ook in [[Italië]] zijn vogels uitgezet. Tot 2005 waren in totaal 137 broedparen uitgezet in de Alpen.

Ook in [[Spanje]] (onder andere in de Pyreneeën) zijn gieren uitgezet en vanuit Spanje hebben ze ook [[Portugal]] bereikt.

== Afbeeldingen ==
<gallery>
<gallery>
Bestand:Gypaetus barbatus01.jpg
Bestand:Gypaetus barbatus01.jpg
Regel 38: Regel 54:
Bestand:Gypaetus barbatus hemachalanus MHNT.jpg|''Gypaetus barbatus hemachalanus''
Bestand:Gypaetus barbatus hemachalanus MHNT.jpg|''Gypaetus barbatus hemachalanus''
</gallery>
</gallery>

== Verspreiding ==
De soort telt drie ondersoorten die verspreid leeft over de Oude Wereld:
* ''G. b. aureus'': van zuidelijk [[Europa (werelddeel)|Europa]] tot noordoostelijk [[China]], door de [[Himalaya]] tot [[Nepal]] en westelijk [Pakistan]].
* ''G. b. barbatus'': noordwestelijk [[Afrika]].
* ''G. b. meridionalis'': zuidwestelijk [[Arabië]], noordoostelijk, oostelijk en zuidelijk Afrika.

===Europa===
De lammergier komt niet voor in [[Nederland]] en [[België]], maar af en toe worden wel [[dwaalgast]]en waargenomen.

Oorspronkelijke populaties lammergieren leven op [[Corsica]], [[Kreta]] en in de [[Pyreneeën]].

In de Alpen werden de laatste vogels ongeveer honderd jaar geleden uitgeroeid. In de zeventiger jaren van de vorige eeuw is een [[herintroductie]]project gestart. In [[1986]] werden in het [[Oostenrijk]]se nationaal park [[Hohe Tauern]] broedparen uitgezet. In [[Zwitserland]] zijn onder andere nabij [[Engadin]] en sinds 2010 in het Calfeisental, [[Vättis]] broedparen uitgezet. In Frankrijk zijn op verschillende plekken vogels uitgezet, zowel in de Alpen als in het [[Centraal Massief]]. In het [[nationale park la Vanoise]] ([[Grajische Alpen]]) is sinds 1997 een levensvatbare populatie. Ook in [[Italië]] zijn vogels uitgezet. Tot 2005 waren in totaal 137 broedparen uitgezet in de Alpen en het programma gaat nog steeds door.

Ook in Spanje (onder andere in de Pyreneeën) zijn gieren uitgezet en vanuit Spanje hebben ze ook [[Portugal]] bereikt.


{{Appendix|2=
{{Appendix|2=

Versie van 1 jan 2016 20:00

Lammergier
IUCN-status: Gevoelig[1] (2013)
Lammergier
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Aves (Vogels)
Orde:Accipitriformes
Familie:Accipitridae (Havikachtigen)
Geslacht:Gypaetus
Soort
Gypaetus barbatus
(Linnaeus, 1758)
Voorkomen lammergier
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Lammergier op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Vogels

De lammergier (Gypaetus barbatus) of baardgier is een vogel uit de familie van havikachtigen (Accipitridae).

Leefwijze

Uit de moderne biologie is bekend, dat de lammergier zich voor 80% met botten van kadavers voedt. Door de grote snavelopening kan hij botten tot 18 cm groot in een keer doorslikken. Grotere botten neemt hij mee in de lucht en laat ze op rotsen kapotvallen. Botten bevatten naast kalk veel eiwit en het merg is eveneens voedzaam. Deze vogel kan minuten lang in de lucht rond cirkelen zonder een enkele vleugelslag of langer met een of twee krachtige vleugelslagen.

Kenmerken

De lammergier heeft eigenlijk een witte borst, maar hij heeft de gewoonte deze met rode klei te bestrijken. De witte kop en lange staart zijn een goed kenmerk. De lengte is 100 tot 115 cm en de spanwijdte 2,50 tot 2,82 meter. Deze vogel heeft een gewicht van 4,5 tot 7,1 kilogram.[2]

Ondersoorten

De soort telt 3 ondersoorten:

  • G. b. aureus: van zuidelijk Europa tot noordoostelijk China, door de Himalaya tot Nepal en westelijk [Pakistan]].
  • G. b. barbatus: noordwestelijk Afrika.
  • G. b. meridionalis: zuidwestelijk Arabië, noordoostelijk, oostelijk en zuidelijk Afrika.

Status

De naam "lammergier" stamt uit de tijd, dat men dacht dat de vogel op lammeren en zelfs kinderen joeg. In Europa is dat een van de redenen geweest dat het dier halverwege de 20ste eeuw vrijwel is uitgestorven; lange tijd werd er jacht op gemaakt.

In de 21ste eeuw zijn er, ondanks allerlei beschermingsmaatregelen, een aantal bedreigingen die de soort kwetsbaar maken, zoals het uitleggen van vergiftigd aas (om roofdieren in het algemeen te bestrijden), aantasting van het leefgebied waaronder ook de plaatsing van windturbines en elektriciteitsmasten, het verstoren van broedende vogels en een verslechterd voedselaanbod door veranderingen in de manier waarop vee gehouden wordt (van extensief naar intensief). De grootte van de wereldpopulatie werd in 2004 geschat op 1300 tot 6700 volwassen vogels. De lammergier gaat in aantal achteruit. Om deze redenen staat deze gier als gevoelig op de Rode Lijst van de IUCN.[1]

Verspreiding

De lammergier komt niet voor in Nederland en België. Af en toe worden wel zwervers waargenomen.

Restanten van de oorspronkelijke populatie lammergieren leven op Corsica, Kreta en in de Pyreneeën.

Herintroducties

In de Alpen werden de laatste vogels ongeveer honderd jaar geleden uitgeroeid. In de zeventiger jaren van de twintigste eeuw is er een grootschalig herintroductieproject gestart. In 1986 werden in het Oostenrijkse nationale park Hohe Tauern broedparen uitgezet. In Zwitserland zijn onder andere nabij Engadin en sinds 2010 in het Calfeisental, Vättis, aan de noordzijde van de Alpen, broedparen uitgezet. In Engadin was het project succesvol en broeden de lammergieren opnieuw in de vrije natuur. In Frankrijk zijn op verschillende plekken vogels uitgezet, zowel in de Alpen als in het Centraal Massief. In het Parc national de la Vanoise (Grajische Alpen) is sinds 1997 een levensvatbare populatie. Ook in Italië zijn vogels uitgezet. Tot 2005 waren in totaal 137 broedparen uitgezet in de Alpen.

Ook in Spanje (onder andere in de Pyreneeën) zijn gieren uitgezet en vanuit Spanje hebben ze ook Portugal bereikt.

Afbeeldingen