Slijmzwammen

Slijmzwammen
Heksenboter (Fuligo septica)
Taxonomische indeling
Domein: Eukaryota
Klasse
Mycetozoa
Zilveren boomkussen (Enteridium lycoperdon)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Portaal    Biologie

Sporulerende myxomyceet (sterk vergroot)

De slijmzwammen (Mycetozoa) zijn een groep eukaryote organismen, die zich voortplanten door middel van sporen. De positie van de groep is sterk aan verandering onderhevig en staat nog ter discussie. Voorheen werden ze tot het rijk schimmels, in de supergroep Opisthokonta gerekend. Later werden ze vaak in de supergroep Amoebozoa geplaatst, maar er zijn ook auteurs die ze als een apart eukaryoot rijk, naast onder andere planten, dieren en schimmels, beschouwen.

Slijmzwammen komen veel voor, maar zijn meestal onopvallend. Een beperkt aantal soorten heeft een Nederlandse naam zoals Heksenboter, Bloedweizwam en Zilveren boomkussen.

Taxonomie

Slijmzwammen werden in het verleden ingedeeld bij de fungi op basis van morfologische kenmerken. Sinds het mogelijk is om met behulp van DNA de verwantschappen tussen organismen te onderzoeken, is duidelijk geworden dat slijmzwammen en fungi geen directe gemeenschappelijke voorouder hebben. De morfologische overeenkomsten berusten op analogie. Een belangrijk verschil tussen slijmzwammen en fungi is de celwand: de celwanden van fungi bestaan uit chitine, die van slijmzwammen niet.

Onderverdeling

De slijmzwammen worden onderverdeeld in drie subgroepen. Zolang de positie van de groep onduidelijk is hebben die subgroepen geen rang. Er worden verschillende namen gebruikt als gevolg van verschillende (soms verouderde) inzichten over de fylogenetische positie. Zo worden de Plasmodiale slijmzwammen aangeduid met de naam 'Myxomycota' als die groep als een apart rijk wordt beschouwd, en met de naam 'Myxogastria' wanneer ze als klasse worden beschouwd.

Plasmodiale slijmzwammen

De plasmodiale slijmzwammen (Myxomycota of Myxogastria) bestaan uit cellen die zijn samengevoegd tot een kruipend plasmodium. Het geheel kan eruitzien als een klodder slijm en zich gedragen als een gigantische amoebe met vele celkernen. Er is zelfs een soort die op deze manier 80 centimeter groot kan worden. Voor de voortplanting vormt het plasmodium een beschermend vlies waarop sporenlichamen groeien. De sporen verspreiden zich, en daaruit ontstaan eencellige organismen, die weer uit kunnen groeien tot een plasmodium.

Cellulaire slijmzwammen

Bij de cellulaire slijmzwammen (Acrasiomycota of Dictyostelia) klonteren de cellen wel samen, maar blijven individueel herkenbaar. Ze worden onderverdeeld in Protostelidae, Acrasidae en Dictyostelidae

Waterslijmzwammen

Over de waterslijmzwammen (Hydromyxomycetes) is weinig bekend. Ze leven in zout water als parasiet of epifyt op wieren. Ze worden ook wel bij de schimmels geplaatst.

Vergelijking tussen slijmzwammen en zwammen / schimmels

	Slijmzwammen	Zwammen
Vegetatieve fase	amoeboïd, er zijn nooit hyfen assimilatieplasmodia: de plasmodia zullen enkel voedsel opnemen en hebben geen celwanden	hyfen vorming van mycelia; de hyfen hebben celwanden
Voeding	fagocytose	chylotrofie

Externe links

• Slijmzwammen, bijzondere creaties van de natuur
• Myxomycota
• de:Physarum polycephalum, een slijmzwam die een vierkante meter oppervlakte kan bedekken
• http://slimemold.uark.edu/

Mediabestanden

Zie de categorie Mycetozoa van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.