Coronavirussen: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 94.209.91.36 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Encycloon |
Labels: Vervangen Misbruikfilter: Leeghalen Visuele tekstverwerker |
||
Regel 1: | Regel 1: | ||
prostaat piraat op insta de bent meme acc van 2020 |
|||
{{Taxobox virus |
|||
| naam = Coronavirus |
|||
| afbeelding = Coronaviruses_004_lores.jpg |
|||
| afbeeldingtekst = Coronavirussen zijn virussen waarbij een corona (krans) te zien is wanneer ze door een elektronenmicroscoop worden bekeken. |
|||
| groep = IV |
|||
| orde = [[Nidovirales]] |
|||
| familie = [[Coronaviridae]] |
|||
| onderfamilie = '''Orthocoronavirinae''' |
|||
| geslacht = [[Alfacoronavirus]] <br> [[Betacoronavirus]] <br> [[Deltacoronavirus]] <br> [[Gammacoronavirus]] |
|||
| w-naam = ''Orthocoronavirinae'' |
|||
| synoniem = * ''Coronavirinae''<ref>[https://talk.ictvonline.org/taxonomy/p/taxonomy-history?taxnode_id=20171847 Taxonomie-historie] International Committee on Taxonomy of Viruses (ICTV)</ref> |
|||
| taxon = [[Onderfamilie (biologie)|Onderfamilie]] |
|||
}} |
|||
De '''coronavirussen''' zijn een [[onderfamilie]] van [[Virus (biologie)|virussen]] met [[positief enkel-strengs|positief enkelstrengig RNA]] als [[genetisch materiaal]]. Ze danken hun naam aan de krans (in het [[Latijn]] ''corona'') rond de virusdeeltjes ([[virion]]s). In de [[taxonomie (biologie)|taxonomie]] vormen de echte coronavirussen de '''''Orthocoronavirinae''''', tot en met 2018 de ''Coronavirinae'' genoemd. Dit is een onderfamilie van de [[Coronaviridae]] in de orde der [[Nidovirales]].<ref>Let op: de namen ''Coronavirinae'' (tegenwoordig ''Orthocoronavirinae'') en ''Coronaviridae'' verschillen alleen in de op twee na laatste letter.</ref> Vroeger werd de naam coronavirussen ook wel gebruikt voor alle Coronaviridae. |
|||
* |
|||
De groep "voorheen ongekarakteriseerde menselijke ademhalingsvirussen" werd voor het eerst geïdentificeerd in 1966 door [[June Almeida]], een Schotse [[Virologie|virologe]], terwijl ze samenwerkte met David Tyrrell (toenmalig directeur van het Common Cold Research Centre in [[Salisbury (Verenigd Koninkrijk)|Salisbury]] in [[Wiltshire (graafschap)|Wiltshire]]).<ref>{{Citeer web| url=https://www.bbc.com/news/uk-scotland-52278716| titel=The woman who discovered the first corona virus| auteur=Steven Brocklehurst| datum=15 april 2020| uitgever=[[British Broadcasting Corporation|BBC]] |taal=en |bezochtdatum=1 mei 2020}}</ref> Tyrrell stelde voor om de nieuwe groep "coronavirussen" te noemen. |
|||
== Coronavirussen bij de mens == |
|||
Het belang van coronavirussen als [[Pathogeen|ziekteverwekker]] bij de [[mens]] is moeilijk te evalueren, omdat ze moeilijk te [[medische microbiologie#Virologisch onderzoek (virologie)|kweken]] zijn in een [[laboratorium]]. Coronavirussen zijn, naast de [[rhinovirus]]sen, de veroorzaker van een groot percentage van gevallen van gewone [[verkoudheid]] bij [[volwassene]]n, met name in de winter en vroeg in de lente. Van de ruim 30 in het laboratorium geïsoleerde [[Stam (microbiologie)|stammen]] van het coronavirus bestaan zeven varianten die de mens kunnen infecteren: |
|||
* [[HCoV-229E]] |
|||
* [[HCoV-OC43]] |
|||
* SARS-CoV ([[#SARS (Severe Acute Respiratory Syndrome|zie onder]]) |
|||
* HCoV-NL63 ([[#Humaan coronavirus NL63|zie onder]]) |
|||
* [[HKU1-nCoV]] |
|||
* MERS-CoV ([[#MERS (Middle East respiratory syndrome)|zie onder]]) |
|||
* SARS-CoV-2 ([[#SARS-CoV-2|zie onder]]), veroorzaakte in 2020 de [[coronapandemie]] waarbij mensen de ziekte [[COVID-19]] kregen |
|||
SARS, MERS en SARS-CoV-2 kunnen dodelijke [[longontsteking]]en veroorzaken. |
|||
=== Humaan coronavirus NL63 === |
|||
{{Zie hoofdartikel|Humaan coronavirus NL63}} |
|||
[[HCoV-NL63]] werd eind 2004 geïdentificeerd in Nederland. Onderzoekers in [[New Haven (Connecticut)]] troffen het virus later ook aan in monsters die zij hadden afgenomen bij verkouden kinderen. Zij noemden hun virusstam het ''New Haven-coronavirus'' (HCoV-NH), maar meldden ook dat deze sterk overeenkwam met HCoV-NL63 en dus op z’n minst tot dezelfde soort behoorde. |
|||
=== SARS (Severe Acute Respiratory Syndrome) === |
|||
{{Zie ook|Zie [[SARS-coronavirus]] voor het hoofdartikel over dit virus en [[Severe Acute Respiratory Syndrome]] voor de bijhorende ziekte}} |
|||
Het SARS-coronavirus (afgekort SARS-CoV) veroorzaakte in [[2003]] een [[epidemie]] in [[Azië]] waarbij ongeveer 800 mensen stierven. |
|||
=== MERS (Middle East respiratory syndrome) === |
|||
{{Zie hoofdartikel|Middle East respiratory syndrome coronavirus}} |
|||
MERS-CoV, voorheen bekend als ''nieuw coronavirus 2012'' en ''HCoV-EMC'',<ref>{{Citeer web|werk=RIVM|titel=Vragen en antwoorden MERS-Coronavirus (MERS-CoV)|datum=2020-01-21|url=https://www.rivm.nl/vragen-en-antwoorden-mers-coronavirus-mers-cov}}</ref> komt bij [[kameel (hoofdbetekenis)|kamelen]] voor en kan op de mens worden overgedragen. Bij een epidemie midden mei 2014 had MERS zich verspreid van [[Europa (werelddeel)|Europa]] tot [[Nieuw-Zeeland]], met twee gevallen in [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]] ([[bedevaart]]gangers die naar [[Mekka (hoofdbetekenis)|Mekka]] en [[Medina (Arabië)|Medina]] in [[Saoedi-Arabië]] waren gereisd).<ref>{{en}}Kraaij-Dirkzwager et al., [https://www.eurosurveillance.org/content/10.2807/1560-7917.ES2014.19.21.20817 ''Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV) infections in two returning travellers in the Netherlands, May 2014'']</ref> In 2015 dook het virus ook op in [[Zuid-Korea]]. |
|||
=== SARS-CoV-2 (SARS-CoronaVirus 2) === |
|||
{{Zie ook|Zie [[SARS-CoV-2]] voor het hoofdartikel over dit virus, zie [[COVID-19]] voor de bijhorende ziekte en zie ook [[Coronapandemie]]}} |
|||
Eind [[2019]] vond in de [[China|Chinese]] [[miljoenenstad]] [[Wuhan]] een uitbraak plaats van een luchtweginfectie waarvan een tot dan toe onbekende variant van het coronavirus de verwekker bleek.<ref>{{Citeer web|werk=RIVM|titel=Coronavirus|url=https://www.rivm.nl/coronavirus}}</ref> Het virus werd aanvankelijk informeel het Wuhan-coronavirus genoemd, kreeg de tijdelijke naam ''2019-nCoV''<ref>{{Citeer web|werk=World Health Organisation|titel=Novel Coronavirus (2019-nCoV)|url=https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019}}</ref> en later [[SARS-CoV-2]] vanwege genetische overeenkomsten met het SARS-virus. De ziekte kreeg de naam [[COVID-19]] (CoronaVirus Disease 2019). |
|||
De eerste besmettingen worden in verband gebracht met een vismarkt in Wuhan, waar illegaal ook levende zoogdieren werden verhandeld. De markt werd daarop gesloten. Infectie met het virus veroorzaakt [[griep]]achtige [[Symptoom|symptomen]] en leidt bij sommige patiënten tot [[longontsteking]], die dodelijk uit kan pakken. De [[Wereldgezondheidsorganisatie]] (WHO) beschouwde de uitbraak vanwege de snelle verspreiding en de ernst vanaf 30 januari 2020 als een wereldwijde medische noodsituatie.<ref>[https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/01/30/who-over-coronavirus/ ''Wereldgezondheidsorganisatie WHO roept wereldwijde noodsituatie uit wegens coronavirus: wat betekent dit nu precies?'', Vrt.be, 31 januari 2020]</ref> Omdat er ook buiten China veel besmettingen plaatsvonden, merkte de Wereldgezondheidsorganisatie op 11 maart 2020 de epidemie aan als [[pandemie]]: de [[coronapandemie|‘coronapandemie’]]. |
|||
== Zie ook == |
|||
* [[Lijst van virussen]] |
|||
* [[SARS-gerelateerd coronavirus WIV1]] |
|||
* [[Canine coronavirus]] |
|||
* [[Felien coronavirus]] |
|||
* [[Feliene infectueuze peritonitis]] |
|||
* [[Infectieuze bronchitis]] bij [[Kip (vogel)|kip]]<nowiki/>pen |
|||
{{Commonscat|Coronaviridae}} |
{{Commonscat|Coronaviridae}} |
Versie van 6 jul 2020 12:12
prostaat piraat op insta de bent meme acc van 2020
Zie de categorie Coronaviridae van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Noten |