Station Frankfurter Allee

; Frankfurter Allee
	De gerenoveerde perronhal
Algemeen
Lijnen	U5
Opening	21 december 1930
Historische namen
Naam	tot
Frankfurter Allee	3 januari 1950
Stalin Allee	14 november 1961
Constructie
Type	Ondiep gelegen zuilenstation
Perrons	1
Perronsporen	2
Overig openbaarvervoer
S-Bahn(en)	Frankfurter Allee
Ligging
Coördinaten	52° 31′ NB, 13° 29′ OL
	; Locatie van het metrostation Frankfurter Allee
Portaal	Openbaar vervoer ; Berlijn

Frankfurter Allee
Spoorwegstation in Duitsland
	Voorheen Stalinallee
	Het toegangsgebouw van S-Bahnstation Frankfurter Allee, omringd door de nieuwbouw van het Ring Center
Algemeen
DS100-code	BFA
Stationscode	526
Categorie	4
Type	Bf
Ligging
Land	Duitsland
Plaats	Berlijn
Stadsdeel	Friedrichshain
Coördinaten	52° 31′ NB, 13° 29′ OL
	;
Deutsche Bahn - S-Bahn - U-Bahn
Portaal	Openbaar vervoer ; Duitsland

Frankfurter Allee is een station van de metro en de S-Bahn van Berlijn, gelegen aan en onder de gelijknamige boulevard op de grens van de stadsdelen Friedrichshain en Lichtenberg. Het S-Bahnstation werd in gebruik genomen op 1 mei 1872 en ligt aan de Ringbahn, een ringspoorweg om het centrum van Berlijn. Het metrostation Frankfurter Allee werd geopend op 21 december 1930 en maakt deel uit van lijn U5.

Beide stations zijn niet rechtstreeks met elkaar verbonden, maar de ingangen liggen op minder dan 100 meter afstand van elkaar. Overstappende reizigers moeten een korte wandeling maken door een voetgangersstraat langs een van de gebouwen van het winkelcentrum Ring Center. Aan de kruising Frankfurter Allee/Möllendorffstraße, bij de oostelijke uitgangen van het metrostation, kan overgestapt worden op de tramlijnen M13 en 16.

In 1950 werd de Frankfurter Allee naar aanleiding van de 70e verjaardag van Jozef Stalin omgedoopt in Stalinallee. De naamswijziging betrof ook het metro- en S-Bahnstation; de oude naam keerde echter alweer terug in 1961.

S-Bahnstation

In 1867 begon de aanleg van een nieuwe spoorlijn ten oosten van het Berlijnse stadscentrum, die een aantal reeds bestaande kopstations met elkaar moest verbinden. In 1871 kwam de halve ringlijn gereed tussen de huidige stations Westhafen en Schöneberg, waar een aansluiting richting het Potsdamer Bahnhof werd gecreëerd. De lijn werd zowel gebruikt voor goederenvervoer als door stadstreinen, alles uiteraard met stoomtractie. Op 1 mei 1872 kwam ten noorden van de kruising van de Ringbahn met de Frankfurter Allee het station Friedrichsberg in dienst. Vijf jaar later kwam ook het westelijke deel van de ring gereed.

Rond 1890 verrees op de plaats van station Friedrichsberg een nieuw station Frankfurter Allee, dat tot op heden bestaat. Naast de sporen werd een bakstenen stationsgebouw opgetrokken, dat tegenwoordig een beschermd monument is.^[1]

Aan het einde van de jaren 1920 werd het spoorviaduct over de Frankfurter Allee in het kader van de bouw van metrolijn E (de huidige U5) vervangen. Er bestonden plannen om een directe verbinding met het nieuwe metrostation te creëren, bijvoorbeeld door het Ringbahnstation naar het zuiden te verplaatsen, maar deze plannen vonden geen doorgang. In dezelfde periode werd de Ringbahn geëlektrificeerd en op 1 februari 1929 reden de eerste elektrische treinen op de lijn, die in 1930 opging in het nieuwe S-Bahnnet. Tegenwoordig wordt station Frankfurter Allee bediend door de lijnen S41 (ring met de klok mee), S42 (tegen de klok in), S8 (Hohen Neuendorf - Zeuthen) en S85 (Waidmannslust - Grünau).

Aan het begin van de jaren 70 van de 20e eeuw legde men ten oosten van station Frankfurter Allee, parallel aan de ringsporen, een containerstation aan. In december 1999 werd het gesloten. In 1995-1998 ontstond aan weerszijden van het S-Bahnstation het Ring-Center, een grootschalig winkelcentrum.

Metrostation

Het op 21 december 1930 geopende metrostation Frankfurter Allee kreeg zoals alle stations op lijn E een standaardontwerp van de hand van Alfred Grenander, indertijd huisarchitect van de Berlijnse metro. Om de sterk op elkaar gelijkende stations van elkaar te onderscheiden maakte Grenander gebruik van de zogenaamde kernkleur, die toegepast werd op vaste elementen als de wandbetegeling en de stalen steunpilaren. De toewijzing van de kernkleur volgde een zich herhalend patroon: roze, lichtgrijs, geel, blauwgroen, lichtgroen. Station Frankfurter Allee werd uitgevoerd in roze en rode tinten. Vanwege de kruising met de Ringbahn heeft station Frankfurter Allee een lager dak dan de meeste andere stations op het oudste deel van de U5. Het eilandperron is in verband met de overstapfunctie van het station breder dan elders en heeft dan ook een dubbele rij pilaren. Aan beide uiteinden van het eilandperron bevindt zich een tussenverdieping met uitgangen die leiden naar beide zijden van de bovenliggende boulevard en naar het Ring-Center.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd station Frankfurter Allee op 8 mei 1944 getroffen door een vliegtuigbom, waardoor het dak deels verwoest werd.^[2] In april 1945 lag het metroverkeer in de gehele stad stil. De situatie verergerde nog in mei 1945, toen de Noord-zuidtunnel van de S-Bahn ter hoogte van het Landwehrkanaal werd opgeblazen en onder water kwam te staan. Via een voetgangerstunnel in station Friedrichstraße bereikte het water ook het metronetwerk. Bijna een miljoen kubieke meter water verspreidde zich vervolgens door de tunnels en het traject Alexanderplatz - Frankfurter Allee van overstroomde volledig.^[3] Na het einde van de oorlog begon men met het leegpompen van de tunnels, zodat er op 16 juni 1945 weer pendeltreinen over lijn E konden gaan rijden. Een week later was de lijn weer volledig in dienst.

In de DDR-tijd veranderde niet alleen, zoals eerder vermeld, de naam van het station, maar ook het uiterlijk: de oorspronkelijke roze en rode wandbetegeling werd vervangen door verticaal geplaatste oranje tegels, de pilaren werden bruin geschilderd.

Tussen 2003 en 2004 stak men de oudste stations van de U5 in een nieuw jasje. De wandbetegeling moest wijken voor een vandalismebestendige bekleding van geëmailleerde metaalplaten, waarbij werd teruggegrepen op het principe van de kernkleur. In 2004 kreeg station Frankfurter Tor zijn oude kleurschema terug: rode pilaren en lichtrode wanden met in een donkerrode band de stationsnaam. Daarnaast werd de verlichting verbeterd, werd er een nieuwe vloer gelegd en kwam er nieuw perronmeubilair. Tegelijkertijd voorzag men het overstapstation van een lift, iets wat bij de meeste andere opgeknapte stations op de U5 overigens niet gebeurde.

Bronnen

Externe links

Commons heeft mediabestanden in de categorie Bahnhof Berlin Frankfurter Allee.

[1] Vermelding van het S-Bahnstation op de monumentenlijst

[2] Berliner-Untergrundbahn.de: Die U-Bahn im 2. Weltkrieg - 1944

[3] Berliner-Untergrundbahn.de: Kriegsende in Berlin

[1]

[2]

[3]