Wikipedia:Humor en onzin/Zakaardappel
| Zakaardappel | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| een groep onderuitgezakte zakaardappels | |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Homo solanum (Aardappelmensen) Dekker, 2006 | |||||||||||||
| |||||||||||||
Een zakaardappel is, anders dan de naam doet vermoeden, niet een uit een zak afkomstige aardappel, maar een persoon die onderuitgezakt op een zetel zetelt. In tegenstelling tot wat de Woordenlijst Nederlandse Taal (2005) beweert, is (zak)aardappel geen exclusief mannelijk woord, nu beoefenaars van deze rudimentaire handeling zowel van het vrouwelijk als van het mannelijk geslacht kunnen zijn.
Een zakaardappel die de hele dag lui met een zak aardappelchips op de bank zit wordt ook wel een aardappelzak genoemd.
Plaats en duur[bewerken | brontekst bewerken]
Die zitplaats kan, afhankelijk van de omvang van de aardappel, tevens een twee- of zelfs driezitsbank zijn. De zitting kan langdurige vormen aannemen, tot onafgebroken perioden van meerdere uren toe. Soms worden die uren echter juist wel onderbroken, zij het kortstondig, en doorgaans slechts voor een bezoek aan koelkast of andere domestieke utiliteit. Om kiesheidsredenen kunnen niet alle namen van zulke utiliteiten hier worden vermeld.
Doel en middelen[bewerken | brontekst bewerken]
Het zakaardappelschap heeft niet als primair doel: uit te spruiten, ook al is er doorgaans slechts verlichting aanwezig in de vorm van zwak kunstlicht, en behoort etiolement dus tot de mogelijkheden. Die kunstlichtbron is doorgaans een televisiescherm. Daarin ligt ook de primaire doelstelling van deze activiteit: het tot zich nemen van informatie, verstrooiing en infotainment in beeld en geluid, welke bronnen vanuit een tv-apparaat in de richting van de zakaardappel worden gestraald, maar ook in de richting van verdere eventueel aanwezige levensvormen.
Het doel heiligt de middelen niet alleen, het schrijft ze ook voor. Dit betekent dat de middelen tamelijk beperkt kunnen zijn: een typisch starterspakket bestaat uit de essentiële ingrediënten:
- woning
- zitplaats
- televisietoestel
- zitvlak
- aansluiting op het elektriciteitsnet.
Door gevorderden worden aan dit pakket nog wel aanvullende elementen toegevoegd. Dit moet beginners worden ontraden, aangezien de met de aanschaf gepaard gaande fysieke inspanning tot grote aardappelmoeheid (PAS OP: besmettingsgevaar!) kan leiden. Vaak wordt dan ook een lid uit de aardappelfamilie ingeschakeld om de nodige bijval en -stand te verlenen. Typische uitbreidingsmodules bevatten:
- een eikenhouten tafel, beringd met afdrukken van bierglazen, zodat de zakaardappel ondanks het zelfgekozen isolement toch in kringen kan verkeren
- een computer, die vooral wordt aangeschaft omdat de zakaardappel (op uiterlijke gronden) het beeldscherm heeft verward met een televisietoestel
- in verband daarmee ook een zogenoemd internetje, dat ten opvang (maar ook als valluik) kan dienen, mocht de neiging tot knikkebollen de zakaardappel te machtig worden.
Etymologie[bewerken | brontekst bewerken]
Uit recent onderzoek blijkt dat het starterspakket vaak wordt aangevuld met versnaperingen, en in het verlengde daarvan, met een goedgevulde maar allengs leger rakende koelkast. Tot de versnaperingen behoren echter ook zulke welke bij voorkeur op kamertemperatuur dienen te worden genuttigd. Ervaringsdeskundigen kunnen zich het zakaardappelschap nauwelijk nog voorstellen zonder knapperende zakken chips.
Dat die chips naturel of paprika kunnen zijn, is minder relevant dan hun herkomst: zij worden immers doorgaans uit aardappels vervaardigd. De theoretische taalkunde doet haar speculatief karakter eer aan door te postuleren dat hierin de oorsprong van het woord moet worden gezien. Men is wat men eet, en naarmate de zakaardappel meer chips tot zich neemt, zijn versnapering en baasje ook meer op elkaar gaan lijken.
Het woord zakaardappel verscheen voor het eerst op het Nederlandstalige internet op 19 mei 2006, meer dan 25 jaar nadat het Engelse woord Couch potato in de LA Times verscheen; dat was namelijk in 1979. Het is algemeen bekend dat zakaardappelen in Nederland en België 25 jaar achterlopen (beter: achterhangen) op de Amerikaanse, zowel in activiteit als in gewicht. Net als het neologisme spum, dat in Wikipedia verscheen op 18 januari 2004, zal het woord zakaardappel snel bovenin Google verschijnen. Totdat het zover is, wordt het echter aanpoten.
Bekende zakaardappelen[bewerken | brontekst bewerken]
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
De in dit artikel aangesneden problematiek wordt vanuit een iets andere gezichtshoek belicht in het artikel "De andere huismus", waar dit laatste begrip een verrassende invulling krijgt. Zonder die benadering zou het huidige artikel niet mogelijk zijn geweest.
Scherp is aldaar het onderscheid aangegeven met de gevederde naamgenoot die met zijn fel gesnerp de zakaardappel soms op zo ongewenste wijze uit de concentratie kan halen. Die huismus moet dit soms echter met de dood bekopen.