Gebruiker:Glovacki/Ottomaans Palestina

Palestina in het Ottomaanse Rijk - historische fase, waarin landstreek die nu Israël en de Palestijnse Gebieden omvat werd geregeerd door het Ottomaanse Rijk - 1516-1917. Tijdens deze periode, vooral tegen het einde, is de joodse bevolking van Palestina snel gegroeid als gevolg van de immigratie uit Europa.

De verovering van Palestina door de Ottomanen

Het Ottomaanse vorstendom werd gesticht door de Turkse-islamitische stammen aan het einde van de XIII eeuw in het gebied van de Anatolische hoogvlakte. Tijdens de XIV-XV eeuw veroverden de Ottomaanse Turken het grootste deel van de Balkan, en al van Klein-Azië aan de Iraanse plateau. In 1453 veroverde ze Constantinopel, uiteindelijk vernietigen van de Byzantijnse staat. Na de overwinning op het Perzische leger in de strijd op het plateau Chaldiran hun militaire inspanningen waren gericht op dat moment, kwam tot Mamluk toestand dalen. Het grondgebied van Palestina werd in bezit genomen door de Ottomanen nadat de troepen van Sultan Selim I de Mamelukken leger op 24 augustus 1516 bij de Slag van Marj Dabek ten noorden van Aleppo versloeg. En in januari 1517, Selim won de laatste gevecht met de Mamelukken in de buurt van Caïro, uiteindelijk het verslaan van hun staat.

400 jaar lang bleef Palestina een deel van het grote Ottomaanse Rijk, dat een groot deel besloeg van Zuid-Oost-Europa, geheel Klein-Azië en het Midden-Oosten, Egypte en Noord-Afrika.

In 1799 veroverde Napoleon Bonaparte kortstondig de kuststreek, op zijn weg naar Damascus. Terwijl hij Akko belegerde, hadden de Engelsen hulp aan de sultan aangeboden, en in mei moest de Fransman het beleg opgeven en terugkeren naar Egypte.

Tussen 1832 en 1840 bestuurt Mohammed Ali van Egypte tijdelijk Palestina, daarna nemen de Ottomanen het weer over. In 1871 wordt Jeruzalem een autonome sandjak.

joodse immigratie

Naar het einde van de 19e eeuw toe, ontwikkeld het zionistische beweging zich meer en meer in Europa en in 1878 wordt de eerste zionistische nederzetting gesticht: Petach Tikwa. In 1880 wordt Jeruzalem de grootste stad, met binnen de stadsgrenzen een joodse meerderheid. Van 1882 tot 1903 is er een eerste grote migratiegolf van Joden (25.000) naar Palestina, op de vlucht voor pogroms in Oost-Europa (voornamelijk Rusland).

In 1880 leefden in Palestina ongeveer 25.000 Joden. Na diverse immigratie-golven woonden in 1948 rond 600.000 Joden in Palestina. Met de term oude jisjoev worden de Joden aangeduid die reeds voor 1880 in Palestina woonden; de nieuw jisjoev heeft betrekking op de Joden die tussen 1880 en 1948 kwamen. Van 1904-1914 spreekt men van de tweede golf (rond de 40.000) van Joodse immigranten uit voornamelijk Rusland en Polen die het totaal aantal Joden op 85.000 brengt (dat is 6% (?) van de bevolking).

In 1887-1888 wordt Palestina door de Ottomanen verdeeld in drie districten of sandjaks: Jeruzalem (direct onder bestuur van Istanbul), Akko en Nablus (onder bestuur van de vilajet van Beiroet). In 1892 wordt de eerste spoorlijn van Palestina aangelegd tussen Jaffa en Jeruzalem.

Zionisme

In 1896 publiceert Theodor Herzl, een journalist van Oostenrijks-Hongaarse afkomst, Der Judenstaat (de Jodenstaat) die de totstandbrenging van een Joodse staat bepleit, zonder het specifiek over Ottomaans Palestina te hebben. In datzelfde jaar begint de JCA (de Joodse Vereniging van de Kolonisatie) zionistische vestigingen in Palestina te helpen, naast projecten in Noord- en Zuid-Amerika, waaronder in het bijzonder de Verenigde Staten, Argentinië en Brazilië. Het eerste zionistische congres in Zwitserland geeft in 1897 het Programma van Bazel uit "waarin ze vragen om een thuis voor de Joden in Palestina" en vestigt er de WZO (Zionistische Wereld Organisatie). In 1901 wordt door het vijfde zionistische congres het Joods Nationaal Fonds opgezet om land in Palestina te verwerven en te ontginnen, onder andere door de aanleg van bossen om erosie tegen te gaan en wegenbouw om gebieden voor stedelijke bevolking te ontsluiten.

Bibliografie

• Theodor Herzl (1946): The Jewish State, American Zionist Emergency Council, ISBN 0-486-25849-1
• Jacques Kornberg (1993): Theodor Herzl: From Assimilation to Zionism, Indiana University Press, ISBN 0-253-33203-6
• Amy Romano (2003): A Historical Atlas of Israel, The Rosen Publishing Group, ISBN 0-8239-3978-2

Categorie:Geschiedenis van Israël Categorie:Geschiedenis van Palestina