Margje Toonder

Margje Toonder, geboortenaam Margje Herblot (Amsterdam, 18 maart 1908 – aldaar, 2 juli 1991), was een Nederlands schrijver en kunstschilder.

Achtergrond

Margje Herblot is dochter van letterschilder/winkelier Antonie Herblot en Maria Gerritdina van der Leur. Ze trouwde in 1930 met civiel ingenieur werkend voor de KLM Johannes (Eelco) Verwijs, scheidde in 1937 en hertrouwde in 1942 met Jan Gerhard Toonder, broer van Marten Toonder, van wie ze in 1953 scheidde; ze bleef echter zijn achternaam gebruiken. Daarna volgde een relatie met (politiek) tekenaar Wim van Wieringen.

Biografie

Ze was vanuit haar jeugd reislustig en leerde op die manier haar eerste man kennen. Via hem maakte ze kennis met kunstschilder Pyke Koch en schrijver Cola Debrot. Haar tweede huwelijk leverde spanningen op tijdens Tweede Wereldoorlog. Het echtpaar wist vanuit Naarden en Berlijn Joodse kinderen te smokkelen naar Zwitserland, maar dreigde verraden te worden. Een korte romance met schrijver Lucebert in 1948 bracht een nieuwe rimpeling te weeg, maar in 1953 strandde het huwelijk alsnog.

Op haar 19e begon ze te reizen over de hele wereld en bezocht vele landen. Ze begon echter als schrijver van humoristische romans en novellen. Gaandeweg ontwikkelde ze zich vanuit haar reisliefhebberij tot schrijver van reisgidsen en -verhalen in dag-, week- en maandbladen. In het tijdschrift Elegance had Margje twee vaste rubrieken: 'Margje's Momenten' en 'Margje's (korte) Memorie'. Ze publiceerde ook in De Auto, Televizier en Goede Reis.

In de periode met Jan Gerhard Toonder publiceerde ze met hem, maar ook zijn broer kinderboeken en reisverhalen. In 1952 was ze in het Stedelijk Museum Amsterdam de cartoonist Wim van Wieringen tegengekomen. Ze werden verliefd op elkaar. Van Wieringen werkte lange tijd bij de Toonder studio's, als tekenaar van onder meer de strip Simpelman, maar werkte daar al niet meer. Op op 22 maart 1982 zijn Margje en Wim in Amsterdam in het huwelijk getreden.

Margje en Wim reisden verder de hele wereld over, en Wim's foto's werden gebruikt bij Margje's reisverslagen.

In 1956 vonden ze een villa in Santa Margherita Ligure bij Genua. Twintig jaren lang woonden ze daar elk jaar vier maanden, vier maanden woonden ze in hun grachtenhuis in Amsterdam, en de rest van het jaar waren ze op reis.

In 1966 veranderde Margje's leven: na een bezoek van een Marokkaanse prins in Santa Margherita pakte ze het paletmes en de verf op, die door hem waren achtergelaten. Ze begon met schilderen en kon daar niet meer mee stoppen. Binnen twee weken maakte ze een dertien schilderijen. Weer terug in Amsterdam ging ze dag en nacht door en produceerde zeventig schilderijen in zeventig dagen. Ze gebruikte daarvoor het paletmes en haar vingers, en nooit een penseel. Ze was eerst bang om te exposeren, maar haar eerste expositie in Galerie Mokum was een groot succes. Daarna volgden exposities in o.a. Los Angeles, New York, San Francisco en Mexico. Haar schilderijen verkochten goed, maar ze bleef schrijven en reizen.

De villa in Italië werd in 1973 verlaten. In 1983 woonden ze drie maanden in New York. Wim maakte daar tekeningen voor het blad Jewish Week. In 1991 overleed Margje in Amsterdam en Wim overleed in 1999, ook in Amsterdam.

Bibliografie

• Hoe het zit: een trilogie in drie deelen, op meesterlijke wijze gegrepen uit het bruisende leven door Margje Toonder
  • Deel 1: De wind waait weg, 1942, uitgave: A.J.G. Strenholt, Amsterdam, 168 blz, Bandversiering en kleurenomslag: Marten Toonder, illustraties, verluchtigingen en vignetten van de schrijfster.
  • Deel 2: De wolken branden, 1947, uitgave: A.J.G. Strenholt, Amsterdam, 183 p, ill.
  • Deel 3: Als de sterren zingen is nooit verschenen
• Rossen, rijden, reizen, door: Margje & Jan Gerhard Toonder, 1951, De Bezige Bij, Amsterdam, 239 p, Ill., reisbeschrijving
• Julia: het clowntje van Malaga, door Margje Toonder, foto's en omslag van Wim van Wieringen, 1957, uitgave: Ploegsma, Amsterdam, Bambi-reeks, 40p, zwart-wit foto's, jeugdboek
• Reis met Margje mee, 1965, Bruna, Utrecht, serie: Zwarte beertjes nr. 822, 412 + 16 p., Ill., reisgids
• Margje's gids van Rome: uw hotel, uw kapper, uw eethuis, uw souvenirshop, uw bloemenman, enz. enz., uitgezocht en toegelicht door Margje Toonder, 1960, uitgever: Het Wereldvenster, Baarn, 84 p., 4 bladen, ill.

Externe link

• Biografische gegevens van Margje Herblot bij het RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis

Bronnen, noten en/of referenties