Portaal:Steden/Uitgelicht stad BNL/48

De Domtoren

Utrecht is de hoofdstad van de gelijknamige provincie en de vierde stad van Nederland. De agglomeratie Utrecht is een stedelijk, vrijwel aaneengesloten gebied in Midden-Nederland. Het gebied ligt in zijn geheel in de gelijknamige provincie Utrecht en de agglomeratie is onderdeel van de Randstad. Samen met het Gooi en de omgeving van Amersfoort behoort het tot de oostflank van de Randstad. De agglomeratie kent een totaal aantal inwoners van 566.500 (2001-2003), waarvan er 275.000 in de gemeente Utrecht wonen.

Utrecht ligt centraal in Nederland en in de provincie Utrecht. De stad is ontstaan aan de Rijn, toen de hoofdarm van die rivier de loop van de huidige Kromme Rijn en Oude Rijn volgde. Op de plek van het huidige Domplein lag een Romeins castellum. Tegenwoordig stroomt een bescheiden Kromme Rijn in het oosten Utrecht binnen om de stadsgrachten als Vecht (noordelijk) en Leidse Rijn (westelijk) te verlaten.

Utrecht is bijna 2000 jaar oud en is ontstaan als Romeinse legerplaats aanvankelijk Traiectum geheten, na 870 soms Ultra Traiectum. Toen was het een grenspost bij een doorwaadbare plaats (Trecht), benedenstrooms (Uut) gelegen. Daarmee kon de handelsweg tussen Keulen en Engeland beschermd worden.

De stad is zeer centraal gelegen op een knooppunt van weg-, spoor- en waterwegen, waardoor het een toonaangevende beurzen- en conferentiestad is. De stad huisvest de grootste universiteit van Nederland en het hoofdkantoor van de Nederlandse Spoorwegen. Utrecht is de zetel van een oud-katholieke en van een rooms-katholieke aartsbisschop (zie aartsbisdom Utrecht). Het is een van de oudste steden van Nederland met een belangrijk historisch centrum. Vanwege de Domtoren, beeldmerk van de stad en met 112,30 meter de hoogste kerktoren van Nederland, wordt de stad ook wel de Domstad genoemd.