Lijst van Chinese uitvindingen
Dit artikel is een beginnetje. U wordt uitgenodigd om op bewerken te klikken om uw kennis aan dit artikel toe te voegen. |
Dit artikel geeft een overzicht van Chinese uitvindingen: uitvindingen die in de loop van de geschiedenis in China gedaan zijn, niet alleen het bekende kwartet boekdrukkunst, papier, buskruit en kompas maar ook vele andere.
De Chinezen deden allerlei praktische ontdekkingen op het gebied van mechanica, hydraulica en wiskunde toegepast op klokkenmaken, metallurgie, sterrenkunde, landbouw, werktuigbouwkunde, muziektheorie, ambachten, scheepsbouw en krijgskunde. In de Periode van de Strijdende Staten (403 v.Chr.–221 v.Chr.) kende de Chinese metaalbewerking al hoogovens en koepelovens, terwijl de affineerhaard en puddeloven bekend waren tijdens de Han Dynastie (202 v.Chr.– 220). Een verfijnd economisch stelsel leidde tot uitvindingen als papiergeld tijdens de Song Dynastie (960–1279). Dankzij de uitvinding van het buskruit in de 10e eeuw werden allerlei toepassingen bedacht, zoals vuurlans of -speer, landmijn, zeemijn, handkanon, ontploffende kanonskogels, meertrapsraket en vliegende bommen met vleugels volgens Huolongjing (Het handboek van de vuurdraak).
Met behulp van het 11e-eeuwse kompas en scheepsroer voor volle zee zeilden vroegmoderne Chinese zeelui tot aan Oost-Afrika en Egypte.[1][2] In waterklokken pasten de Chinezen vanaf de 8e eeuw het echappement toe en in de 11e eeuw de kettingoverbrenging. Ze maakten ook grote mechanische poppentheaters aangedreven met waterraderen en wielen met spaken, evenals automaten met wielen om wijn te schenken.
In de onderstaande lijst worden alleen ontdekkingen vermeld die het eerst in China werden gevonden. De windmolen en de telescoop, die China uit respectievelijk het Midden-Oosten en Europa bereikten, ontbreken logischerwijs, net als uitvindingen, die in China later onafhankelijk werden gedaan zoals odometer en kettingpomp. We beperken ons hier tot praktische, technische vindingen, dus wiskundige en natuurwetenschappelijke vondsten ontbreken.
Vier grote ontdekkingen
Ontdekkingen vóór de Shang-dynastie (1600 v.Chr.)
- Luidklok
- Doodskist
- Dolk-bijl
- Trommel met krokodillenhuid
- Vork
- Lakwerk
- Gierstbouw
- Noedels
- Roeiriem
- Orakelbotten
- Driehoekige ploegschaar
- Rijstbouw
- Zoutpan
- Zijderups kweken om zijde te produceren
- Verbouwen van de sojaboon
- Hogedrukpan, koken door stomen
- Uitgeholde boomstam als doodskist
- Urn
Shang-periode en later
Hieronder in alfabetische volgorde ontdekkingen van na de Nieuwe Steentijd, in het bijzonder gedurenden en na afloop van de Shang-dynastie (ongeveer 1600–1050 v.Chr.).
A
- Aandrijfriem
- Acupunctuur
- Chinese astrologie
- Archeologie, epigrafie
- Armillarium
- Automatische deur
B
- Bankbiljet
- Blaasbalg op waterkracht
- Bom van gietijzer
G
H
K
- Kalenderjaar van 365,2425 dagen
S
- Schot: waterdicht schot
T
Literatuur
- Bowman, John S. (2000). Columbia Chronologies of Asian History and Culture. New York: Columbia University Press. ISBN 0231110049.
- Levathes (1994). When China Ruled the Seas. New York: Simon & Schuster. ISBN 0-671-70158-4.