Gebruiker:Robert1983/Chinook

Boeing Vertol CH-47 Chinook
Algemeen
Rol	Middelzwaar transport en utility
Bemanning	Twee vliegers, twee loadmasters, missie-afhankelijk eventueel aangevuld met twee boordschutters, of bijvoorbeeld flight medics.
Varianten	CH-47A, B, C, D, Super D, F, J en MH-47G
Stukprijs	$32 miljoen voor de standaard Amerikaanse F versie. De Nederlandse Chinook heeft andere opties dan de standaard Chinook en kost ongeveer €60 miljoen.
Status
Eerste vlucht	1958
Aantal gebouwd	1190 V.S. en licentiebouw
Gebruik	US Army, USAF, USSOCOM, National Guard. Zie verder in artikel
Afmetingen
Lengte	Romp 16 m, Totaal 30 m
Hoogte	5,8 m
Spanwijdte	18,3 m
Gewicht
Leeggewicht	11151 kg
Brandstofgewicht:	(3825 liter) 2850 kg
Max. gewicht	24494 kg
Krachtbron
Motor(en)	2x Textron Lycoming T55-L714A turbines
Vermogen	2x(5000 pk)3728,5 kW
Prestaties
Kruissnelheid	220 km/u
Topsnelheid	315 km/u
Vliegbereik	280 km
Dienstplafond	7000m m
Bewapening
Boordgeschut	3x FN MAG 7.62mm of M3M .50
Portaal    Luchtvaart

Op deze manier werd de CH-47A bekend: inzet in Vietnam.

Een CH-47D van het Defensie Helikopter Commando.

Ook de RAF vliegt met de CH-47D, alleen wordt hij daar HC.2 genoemd.

De Boeing VERTOL CH-47 Chinook is een 2-motorige multifunctionele middelzware tandemrotor-transporthelikopter die primair werd ontwikkeld voor troepen- en materieelvervoer van en naar het slagveld. In de loop van de jaren werden de toestellen overal ter wereld ingezet, onder meer in de Golfoorlog en Afghanistan. De Chinook maakt als multifunctioneel werkpaard deel uit van de ruggengraat van het Amerikaanse (troepen)transportwezen. De CH-47 Chinook wordt ook actief gebruikt door de krijgsmachten van Australië, Egypte, Griekenland, Iran, Italië, Japan, Marokko, Nederland, Singapore, Spanje, Thailand, Turkije, Verenigd Koninkrijk en Zuid-Korea. In totaal werden er 1190 stuks afgeleverd.

De Chinook

De Boeing Vertol CH-47 Chinook is een 2-motorige multifunctionele middelzware tandemrotor-transporthelikopter die primair werd ontwikkeld voor troepen- en materieelvervoer van en naar het slagveld.

Voor het uitvoeren van secundaire taken is hij bij uitstek geschikt voor medische noodevacuaties (MEDEVAC), transport tijdens natuurrampen, search and rescue, vliegtuigberging, het droppen van parachutisten en voor civiele toepassingen als brandbestrijding en het vervoer van constructiewerk in de (wegen)bouw.

De tandemrotorconfiguratie levert zulke goede stuwkwaliteiten dat het toestel in staat is in condities te opereren (extreem klimaat, hoogte, valwinden) waarbij andere helikopters dit niet meer aankunnen.

De CH-47 Chinook werd in 1962 operationeel in de A-, B- en C-versies die destijds alle drie met wisselend succes in de Vietnamoorlog zijn ingezet.

Als gevolg van de voortschrijdende technologie werden de oude versies in de periode 1982-1994 aangepast en als CH-47D uitgebracht. Daarna volgden nog modernere versies.

In de loop van de jaren werden de toestellen overal ter wereld ingezet, onder meer in de Golfoorlog en Afghanistan. Tot op heden maakt de Chinook als multifunctioneel werkpaard deel uit van de ruggengraat van het Amerikaanse (troepen)transportwezen.

De CH-47 Chinook wordt ook actief gebruikt door de krijgsmachten van Australië, Egypte, Engeland, Griekenland, Iran, Italië, Japan, Marokko, Nederland, Singapore, Spanje, Thailand, Turkije en Zuid-Korea. In totaal werden er 1190 stuks afgeleverd.

Toepassingen en taken

De toepassingsmogelijkheden van de Chinook zijn zeer uiteenlopend:

• transport van personeel en materieel, inclusief het droppen van parachutisten;
• gewondenvervoer en gevechtsondersteuning;
• search and rescue;
• vliegtuigberging;
• brandbestrijding: onder de helikopter wordt dan de zogenaamde Bambi-Bucket bevestigd, een flexibele oranje waterzak waarmee per keer 10.000 liter water op een brandhaard kan worden gestort. Ook kan een watergordijn worden gelegd.
• het vervoer van constructiemateriaal in de (wegen)bouw, vooral naar over de weg moeilijk bereikbare plaatsen;
• ondersteuning aan internationale (humanitaire) operaties, zoals noodevacuaties (MEDEVAC) bij natuurrampen en andere noodsituaties.

Het hefvermogen van de Chinook is groot. Met de drie haken onder het toestel kan een externe lading ('slingload') tot een gewicht van 12.701kg worden vervoerd. In de romp van de helikopter kunnen 48 volledig bepakte militairen, 10.000 kilogram lading of -in de evacuatierol- 24 stretchers worden vervoerd. Alle Chinooks kunnen worden uitgerust met een extra reddingslier '(hoist)'.

Geschiedenis

De geschiedenis van de Chinook begon in 1956 toen de US Army de toenmalige H-37-helikopters wilde vervangen. Als resultaat van de ontwerpwedstrijd ging in 1957 zowel de voorkeur van de US Army als van de USAF uit naar het model van de firma Boeing VERTOL die de ontwikkeling voort mocht zetten en in 1958 de eerste HC-1B Chinook produceerde.

Toen de registratie van alle militaire toestellen in 1962 werd gewijzigd werd dit type omgedoopt tot de CH-47A.

Het toestel werd verder geperfectioneerd en verbeterd in 1966 tot versie B, met een sterker airframe en T55-l7C-motoren. Hierna volgde in 1967 de C versie, met T55-l11-motoren waarmee het hefvermogen ten opzichte van de A-versie werd verdubbeld.

Toen men in 1976 inzag dat de CH-47's na jarenlang intensief gebruik het einde van hun operationele loopbaan naderden werd een contract met de firma Boeing gesloten om een aangepaste versie te bouwen die nog jaren verder mee kon gaan.

Besloten werd om de oude A- t/m C-versies om te bouwen tot de nieuwe CH-47D-versie. Dit gebeurde van 1982 tot 1994.

De D-versie wordt tot op heden nog nieuw als CH-47 Super D afgeleverd. De eerste CH-47SD vloog in 1999 en werd vanaf 2001 geleverd. De SD heeft extra grote tanks en daardoor een veel groter bereik, een langere neus vanwege de sterkere radar waarmee hij is uitgerust, een zogenoemde glass cockpit (alle ouderwetse meters zijn vervangen door kleurendisplays) met digitale flightcontrols, gps-faciliteit gekoppeld aan een radar-hoogtemeter en nieuwe AlliedSignal T55-L714A-motoren.

Hierna werd de productie beperkt voortgezet met een ander type, de nieuwe CH-47F Improved Cargo Helicopter, die is uitgerust met zeer sterke Honeywell T55-GA-714A-motoren.

De laatste versie is de MH-47G. Van dit type zijn er 35 gebouwd en dit toestel is speciaal uitgerust voor inzet tegen terroristische acties. De toestellen zijn in gebruik bij het 160th Special Operations Aviation Regiment van het US Special Operations Command (USSOCOM).

Motorisch is de G-versie gelijk aan de F-versie; naast de standaarduitrusting ter zelfbescherming is hij uitgerust met de voorziening om tijdens de vlucht bij te tanken, Forward Looking Infrared Radar (FLIR), een verbeterd gps-navigatiesysteem, satellietcommunicatie (SATCOM) en Early Warning (EW)-voorzieningen.

De CH-47 wordt tevens in licentie geproduceerd in Japan en wel via de firma Kawasaki Heavy Industries. De CH-47J-versie is sedert 1988 in gebruik bij de Japanse krijgsmacht waar 32 stuks zijn ingedeeld bij de 1e helikopterbrigade. De vloot zal worden aangevuld tot 50 stuks.

De Chinooks van de Koninklijke Luchtmacht

Begin 1993 tekende Nederland met de Canadese regering een overeenkomst voor de overname van zeven Boeing CH-47 Chinooks, die niet meer werden gebruikt door de Canadese strijdkrachten. In december 1993 is het aantal van 13 Chinooks (zeven gebruikte en zes nieuwe) vastgesteld, waarbij de gebruikte Chinooks zouden worden gemoderniseerd naar dezelfde standaard als de nieuw aan te schaffen helikopters. De gemoderniseerde Chinooks zijn tussen augustus 1995 en februari 1996 door Boeing afgeleverd aan de Koninklijke Luchtmacht. De resterende zes nieuwe Chinooks zijn in 1998 afgeleverd.

De Nederlandse Chinooks zijn ondergebracht bij het 298 squadron, een van de drie vliegende squadrons van het Defensie Helikopter Commando (DHC), gestationeerd op vliegbasis Gilze-Rijen. Het squadron is uitgerust met 11 Chinooks D-versie en wordt binnenkort uitgebreid met zes nieuwe F-versies. De hoofdtaak van de eenheid is het verlenen van ondersteuning aan grondtroepen, maar ook zelfstandige inzet voor onder andere humanitaire hulp, vredesoperaties, gewondenvervoer en brandbestrijding behoren tot de taken. Tot de oprichting van het DHC in 2008 was het squadron nog gestationeerd op vliegbasis Soesterberg

De toestellen hebben de registraties D-661 t/m D-667, dit zijn gemodificeerde Canadese CH-47C-helikopters, en D-101 t/m D-106, dit zijn nieuwe CH-47D-helikopters. De D-104 en D-105 zijn in 2005 in Afghanistan verloren gegaan.

Een van de toestellen werd op 8 augustus 2003 ingezet bij het bestrijden van een bosbrand bij Austerlitz. De Chinook nam per vlucht tienduizend liter water mee in de zogenaamde bambi bucket om dit op de brandhaard te gooien.

Foxtrot model

In 2005 twee Nederlandse Chinooks verloren gegaan tijdens operaties in Afghanistan. Om deze te vervangen en om tegemoet te komen aan de grote transportvraag werd in 2007 besloten de Chinookvloot uit te breiden met zes stuks van de moderne F-versie. Het Foxtrot model is op meerdere punten een verbetering ten opzichte van het Delta model, zowel aan de binnenkant als aan de buitenkant zijn ze verschillend. De nieuwe Foxtrots zijn grijs van kleur. De Nederlandse Chinooks worden binnenkort geleverd en zijn specifiek aangepast aan de wensen van de Koninklijke Luchtmacht, waardoor het opnieuw unieke modellen zijn met meer mogelijkheden dan de standaard CH-47F. Aan de voorkant onder de neus hangt een zogenaamde EOIR (Electro-Optical InfraRed) turret, een hightech sensor met camera's en LASER om als extra set ogen te dienen voor de bemanning. Ook zijn de vliegeigenschappen en de zelfbescherming verbeterd dankzij nieuwe computersystemen. In de cockpit van de Foxtrot zitten in totaal 18 beelschermen, om de informatie zo goed en zo duidelijk en overzichtelijk mogelijk weer te geven voor de piloten. Verbeterde boordwapens, radio's en een 5-punts 'fastrope' installatie maken de Foxtrot nóg veelzijdiger qua mogelijkheden. Na de verwerving van de nieuwe helikopters worden de huidige CH-47D's op termijn vervangen door eenzelfde hoeveelheid nieuwe CH-47F's.

Fort Hood

Drie van de nieuwe Foxtrot modellen worden voor opleidings- en trainingsdoeleinden permanent gestationeerd op de Amerikaanse legerbasis Fort Hood in Texas.

Taken van de Nederlandse Chinook

De kerntaak van de Nederlandse Chinook is het vervoeren van de Luchtmobiele Brigade, het Korps Mariniers en het Korps Commandotroepen. Onder de kerntaak valt het transport van personeel en materieel, maar ook gewondenvervoer en gevechtsondersteuning zijn taken van de Chinook. Bovendien kan de Chinook ondersteuning verlenen aan internationele (humanitaire) operaties. Dit gebeurt onder andere op verzoek van de Verenigde Naties, de Europese Unie of de NAVO. Ook voor de overige krijgsmachtdelen voert de Chinook opdrachten uit en wordt daarnaast ingezet voor nationale taken. Zo verleent de Chinook assistentie aan de burgerbevolking bij natuurrampen en andere noodsituaties.

Luchttransport

Het hefvermogen van de Chinook is groot. Met de drie haken onder het toestel kan een externe lading '(slingload)' tot een gewicht van 12.701kg worden vervoerd. In de romp van de helikopter kunnen 48 volledig bepakte militairen, 10.000 kilogram lading of -in de evacuatierol- 24 stretchers worden vervoerd. Alle Chinooks kunnen worden uitgerust met een extra reddingslier '(hoist)'. De hoist takelt medische verzorgers, drenkelingen of patienten op wanneer boven water of onherbergzaam gebied wordt gevlogen.

Geïntegreerd optreden

Operaties als air assaults, air raids, insertions en extractions en car blocking operations zijn voorbeelden van geïntegreerd optreden van grondtroepen, luchttransportmiddelen en gevechtshelikopters. Het optreden is voornamelijk gericht op het uitschakelen van de tegenstander of het innemen, bezetten en vasthouden van terrein of objecten. Chinooks spelen bij dit soort operaties, samen met andere helikopters van het Defensie Helikopter Commando, een grote rol.

Brandbestrijding

Regelmatig wordt de Chinook ingezet voor de bestrijding van (natuur)branden. Onder de helikopter wordt dan de zogenaamde Bambi-Bucket bevestigd, een flexibele oranje waterzak waarmee per keer 10.000 liter water op een brandhaard kan worden gestort. Ook kan een watergordijn worden gelegd, zodat de brand zich niet uitbreidt en objecten worden afgeschermd. Deze inzet van helikopters gebeurt in nauw overleg met de regionale brandweerkorpsen.

Inzet Nederlandse Chinooks

Uitzendingen

2006-2010 Afghanistan (ISAF)

Overig

2011 Brandbestrijding duinbranden Bergen/Schoorl

Techniek

Tandemrotor

De twee rotorsystemen achter elkaar, die in tegenovergestelde richting draaien en in elkaar grijpen, zorgen ervoor dat de Chinook geen staartrotor nodig heeft. Deze zogenaamde tandemrotorconfiguratie levert zo veel effectieve lift dat het toestel in staat is in condities (extreem klimaat, hoogte, valwinden) te opereren waar andere helikopters dat niet kunnen.

Motoren

De rotorsystemen worden aangedreven door de twee motoren achterop de helikopter. In de meeste omstandigheden kan de Chinook doorvliegen wanneer een motor uitvalt.

Drie haken

Bij een traditionele helikopter met maar één hoofdrotor kan alleen lading gehesen worden vanaf het punt dat recht onder de rotor gelegen is, omdat anders het gewicht de helikopter scheef zou trekken. Doordat de Chinook twee hoofdrotors heeft, kan op elk punt tussen de beide rotors lading gehesen of vervoerd worden zonder de stabiliteit te beïnvloeden. De Chinook is daarom aan de onderkant voorzien van drie haken om externe ladingen aan op te hangen. De middelste haak is het zwaarst uitgevoerd en kan tot 12.701kg dragen. Boven de middelste haak zit een groot luik (center hatch), waardoor de loadmaster naar beneden kan kijken om bijvoorbeeld de externe lading in de gaten te houden. Ook is een lier ingebouwd om zware ladingen naar binnen te trekken, of om personen door het luik omhoog te lieren. Rechtsvoor kan ook een externe lier worden aangebracht om personen op of neer te hijsen.

Extra brandstoftanks

In de cabine kunnen drie extra brandstoftanks worden geplaatst. In deze zogenaamde 'Extended Range Fuel Systems' kan per stuk 2500 kilogram brandstof. Elke tank geeft ongeveer 2,5 uur extra vliegtijd. Het is ook mogelijk om een tankinstallatie in te bouwen, zodat de Chinook gebruikt kan worden om bijvoorbeeld andere helikopters op de grond bij te tanken. Deze configuratie wordt ook wel 'Fat Cow' genoemd.

Uitrusting en bewapening

De Chinook is een transporthelikopter en heeft daarom alleen zelfverdedigingsmiddelen. Er kunnen machinegeweren worden gemonteerd aan de voorkant links en rechts, en een achter op de laadklep. Dit kunnen FN MAG 7.62mm, of binnenkort de FN M3M/GAU-21 .50 machinegeweren zijn. Verder is de Chinook uitgerust met de volgende zelfverdedigingssystemen:

• de APR39 Radar Signal Detector,
• de AN/AVR2 Laserdetector,
• het AN/AAR47 Missilewarning System,
• het AN/APR44 Radarwarning System en
• de gecombineerde AN/ALQ156 Missile Approachwarner en het M130 Dispenser System.

Personeel aan het woord

Vlieger

"Een van de mooiste aspecten van het helikoptervliegen vind ik dat je vrijwel overal kunt komen en landen, omdat je geen landingsbaan nodig hebt. Als je de Chinook in eerste instantie ziet zou je misschien denken dat het een groot en langzaam gevaarte is. Niets is minder waar. Dankzij het tandemrotor-ontwerp en het grote vermogen van de motoren is de Chinook zeer manouevreerbaar en bovendien erg snel.

De Chinook is veelzijdig inzetbaar in verschillende scenario's, in zowel vredestijd als oorlogstijd. We moeten dus veel oefenen om veilig en effectief de uiteenlopende taken uit te kunnen voeren. Het is bijvoorbeeld erg belangrijk om zoveel mogelijk onzichtbaar te blijven voor de vijand door zigzaggend en laag in het terrein te vliegen. Dat betekent dus net boven, of zelfs onder boomtoppenniveau vliegen, met snelheden die gemakkelijk boven 200 kilometer per uur uit komen. Natuurlijk zijn er ook situaties denkbaar zonder vijand waarin de Chinook perfect uit de voeten kan. Achterin en onder de helikopter kan namelijk veel vracht meegenomen worden (bijvoorbeeld voedsel, water, medicijnen) en er zijn maar weinig plaatsen waar de Chinook niet kan landen. In samenwerking met de brandweer op de grond kunnen grote (natuur)branden ook zeer effectief bestreden worden met de zogenaamde Bambi-Bucket, een grote emmer met 10.000 liter water dat over vuurhaarden geleegd kan worden. Het geeft mij als Chinookvlieger veel voldoening om een missie tot een succes te brengen. Je werkt dichtbij en met de mensen op de grond, dus je ziet vaak meteen het resultaat. Bovendien spreekt de veelzijdigheid van onze taken mij erg aan. Missies met de Chinook kunnen varieren van coalitietroepen uit vijandelijk gebied halen, levens en huizen redden met (medische) evacuaties en brandbestrijding, tot het rondvliegen van het Nederlands elftal naar een huldiging of muziekartiesten naar de verschillende podia op Bevrijdingsdag."

Monteur

"Het is niet alleen het werken aan de Chinook wat dit werk zo leuk maakt. Bij het 298 squadron werk je als militair en speciaal opgeleide techneut aan ons trotse bezit, de Chinook transporthelikopter. Mechanisch gezien is het een oldtimer en dat maakt dat de monteurs echt kunnen sleutelen. Avionisch gezien is het een hyper modern apparaat waar veel expertise voor nodig is. Wij dragen allen ons steentje bij aan een hoger doel en met mooie internationale werkervaring is het een topjob."

Externe links

• Onofficiële website 298 Squadron
• Chinook op de website van Boeing

Mediabestanden

Zie de categorie CH-47 Chinook van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

[[Categorie:Transporthelikopter]] [[ar:بوينغ سي إتش-47 شينوك]] [[bn:বোয়িং সিএইচ-৪৭ চিনুক]] [[cs:Boeing CH-47 Chinook]] [[da:CH-47 Chinook]] [[de:Boeing-Vertol CH-47]] [[en:Boeing CH-47 Chinook]] [[es:Boeing CH-47 Chinook]] [[fa:سی‌اچ-۴۷ شنوک]] [[fi:CH-47 Chinook]] [[fr:Boeing CH-47 Chinook]] [[he:CH-47 צ'ינוק]] [[hr:CH-47 Chinook]] [[hu:CH–47 Chinook]] [[it:Boeing CH-47 Chinook]] [[ja:CH-47 (航空機)]] [[ka:CH-47 Chinook]] [[ko:CH-47 치누크]] [[ms:CH-47 Chinook]] [[no:Boeing CH-47 Chinook]] [[pl:Boeing CH-47 Chinook]] [[pt:CH-47 Chinook]] [[ro:CH-47 Chinook]] [[ru:Boeing CH-47 Chinook]] [[sh:Boeing CH-47 Chinook]] [[sk:Boeing CH-47 Chinook]] [[sr:CH–47 Чинук]] [[sv:CH 47 Chinook]] [[th:ซีเอช-47 ชีนุก]] [[tr:CH-47 Chinook]] [[vi:CH-47 Chinook]] [[zh:CH-47直升機]]