Gordon Gollob

Gordon Gollob
Gordon M. Gollob
Bijnaam	"Mac"
Geboren	16 juni 1912 Graz, Stiermarken, Oostenrijk
Overleden	8 september 1987 Sulingen, Nedersaksen, Duitsland
Rustplaats	Sulingen, begraafplaats
Land/zijde	Eerste Oostenrijkse Republiek (tot 1938) nazi-Duitsland
Onderdeel	Österreichisches Bundesheer (tot 1938) Luftwaffe
Dienstjaren	1933 – 1945
Rang	Oberst
Eenheid	Zerstörergeschwader 76 Jagdgeschwader 3 Jagdgeschwader 54 Jagdgeschwader 77 Luftflotte 5
Bevel	Jagdgeschwader 3 Jagdgeschwader 77 Jagdfliegerführer 5 General der Flieger
Slagen/oorlogen	Tweede Wereldoorlog Poolse Veldtocht Operatie Barbarossa Oostfront Duitse aanval op Nederland in 1940 Slag om Engeland Luftgefecht über der Deutschen Bucht
Onderscheidingen	zie onderscheidingen
Ander werk	Politicus
Portaal    Tweede Wereldoorlog

Gordon Max Gollob (Graz, 16 juni 1912 – Sulingen, 8 september 1987) was een Oostenrijks gevechtspiloot bij de Luftwaffe tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Hij was een van de weinige piloten die de gehele oorlog (van 1939 tot 1945) actief bleef en hij schreef geschiedenis toen hij op 1 september 1939 deelnam aan het eerste luchtgevecht van de Tweede Wereldoorlog.

Wat voorafging

Gordon Gollob werd op 16 juni 1912 in Wenen geboren. Op 18-jarige leeftijd nam hij dienst bij de Oostenrijkse luchtmacht en na het behalen van zijn vliegbrevet in 1933 werd hij in 1934 korporaal. Kort daarna in 1936 werd Gollob vlieginstructeur en leidde hij jonge Oostenrijkse piloten op.

In 1938 kwam de Anschluss, waarbij Oostenrijk werd samengevoegd met Duitsland. De Oostenrijkse luchtmacht werd opgeheven en opgenomen in de Luftwaffe. Gollob stopte met zijn werk als vlieginstructeur en vertrok naar Berlijn, om voor de Luftwaffe te gaan werken. Daar werd hij benoemd tot luitenant en kreeg een eskader Messerschmitt Bf 110 vliegtuigen onder zijn hoede. De Messerschmitt Bf 110 was een tweemotorig tweepersoonsvliegtuig dat verkenningsvluchten en bombardementsvluchten boven vijandelijk gebied uitvoerde.

De oorlog in Polen

Een Messerschmitt Bf 110.

Toen Duitsland in september 1939 Polen aanviel moest Gollob met een tweemotorige Messerschmitt bf 110 jachtbommenwerper verkenningsvluchten boven Polen maken. Hierbij bracht hij de bewegingen van de Poolse troepen in kaart. Tijdens een verkenningsvlucht kwam hij op de eerste dag van de oorlog een Poolse dubbeldekker tegen. Gollob schoot het toestel neer en schreef daarmee geschiedenis: het eerste vliegtuig van de oorlog was neergeschoten. De piloot van het Poolse toestel wist echter per parachute te ontkomen.

Later op 13 september beschadigde Gollob tijdens een bombardementsvlucht het treinstation van Warschau om de bevoorrading van de Poolse troepen aan het front te verstoren. Gollob werd voor deze actie beloond met het IJzeren Kruis.

Op 30 september vernietigde Gollob voor de Poolse kust een viermotorige Short Sunderland vliegboot. Dit was een van de eerste Britse vliegtuigen die in de oorlog werden neergeschoten.

Vanaf januari 1940 vocht Gollob boven Denemarken en Noorwegen, waar hij zeven vijandige toestellen neerschoot.

Boven Nederland

In mei 1940 werd hij ingezet bij de aanval op Nederland. Op 13 mei viel Gollob met zijn BF 110 het vliegveld Soesterberg aan. Nadat hij zijn bommen had afgeworpen werd zijn BF 110 door Nederlands luchtafweergeschut geraakt en de motor vloog in brand. Gollob besloot het landingsgestel uit te klappen en landde met brandende motoren op het Nederlandse vliegveld. Eenmaal uitgestapt, werd hij omsingeld door Nederlandse soldaten en gevangengenomen. Gollob kwam echter een dag later, na de capitulatie van Nederland op 14 mei alweer op vrije voeten.

Slag om Engeland

Een Messerschmitt Bf 109.

Tijdens de Slag om Engeland ging Gollob met een nieuw vliegtuig vliegen: de eenmotorige Messerschmitt BF 109. Met dit toestel nam hij deel aan de aanvallen op Britse vliegvelden. Tijdens de Slag om Engeland zag Gollob op een van deze vluchten een Britse Hawker Hurricane vliegen. Het vliegtuig was erg ver weg en Gollob kon het niet meer inhalen, Gollob besloot hierop een nieuwe techniek toe te passen: hij vloog om het vliegtuig heen en liet het vliegtuig op een afstand van 400 meter van links naar rechts door zijn vizier vliegen. Toen het toestel in het midden van het vizier was, schoot hij met een regen van kogels het toestel van de zijkant in brand. Omdat de piloot zo van een afstand schoot, was deze methode veel veiliger dan de reguliere techniek (achter het vliegtuig aanvliegen).

Op deze manier schoot Gollob ruim 38 Britse Spitfire en Hurricane vliegtuigen neer. Het maakte hem een van de succesvolste piloten uit de Slag om Engeland en hij werd onderscheiden met het Ridderkruis.

Boven Rusland

Na het mislukken van de slag om Engeland, in september 1940, werd Gollob gestationeerd in Frankrijk waar hij met zijn BF 109 verkenningsvluchten boven zee uitvoerde. Vanaf augustus 1941 nam hij deel aan Operatie Barbarossa, de verovering van Rusland.

Tijdens deze oorlog werd Gollob een uiterst succesvol piloot. Hij schoot ruim tachtig Russische vliegtuigen neer en hij was daarnaast vlieginstructeur voor jonge Luftwaffepiloten. Piloten als Walter Nowotny en Erich Hartmann waren leerlingen van Gollob.

Toen hij in oktober 1943 zijn 100e overwinning behaalde werd hij onderscheiden met het diamanten bij het ridderkruis. Deze hoogste Duitse onderscheiding werd tijdens de oorlog slechts aan 10 piloten uitgereikt. Gollob kreeg de onderscheiding vooral voor zijn bijdrage als instructeur.

Commando Nowotny

Een Messerschmitt Me 262 straaljager.

In september 1944 werd Gordon Gollob door zijn goede vriend en landgenoot Walter Nowotny gevraagd om mee te doen aan het elite eskader Commando Nowotny. Gollob schoot met zijn Messerschmitt Me 262 straaljager nog zeven vliegtuigen neer. In de tussentijd was Gollob ook nog betrokken bij ontwerpactiviteiten; hij probeerde in 1942, een goed werkende radar uit te vinden; een door hem gebouwd prototype was succesvol, maar de middelen om het apparaat in serie te produceren ontbraken.

In november 1944 werd Gollob benoemd tot Generaal der jachtvliegers als opvolger van Adolf Galland. Hij bleef deze functie tot het einde van de oorlog behouden. In 1945 werd hij door Amerikaanse militairen krijgsgevangen gemaakt en in het jaar daarop vrijgelaten.

Na de oorlog

In de jaren na de oorlog leefde Gollob van het schrijven van artikelen voor luchtvaarttijdschriften. In 1951 kreeg hij een leidinggevende functie bij Deutz AG in Bremen. Hij verhuisde naar de geboorteplaats van zijn vrouw, Sulingen, waar hij in 1987 overleed.

Militaire loopbaan

• Leutenant, Luftwaffe: 1938
• Oberleutnant, Luftwaffe
• Hauptmann, Luftwaffe
• Major, Luftwaffe
• Oberstleutnant, Luftwaffe: 1 april 1943
• Oberst, Luftwaffe: 1 mei 1944

Onderscheidingen

• Ridderkruis op 18 september 1941 als Hauptmann en als Gruppenkommandeur van het II./JG 3
• Ridderkruis met Eikenloof (nr.38) op 26 oktober 1941 als Hauptmann en als Gruppenkommandeur van het II./JG 3
• Ridderkruis met Eikenloof en Zwaarden (nr.13) op 23 juni 1942 als Hauptmann en als Geschwaderkommodore van het JG 77
• Ridderkruis met Eikenloof, Zwaarden en Briljanten (nr.3) op 30 augustus 1942 als Major en als Geschwaderkommodore van het JG 77
• IJzeren Kruis 1939, 1e klasse (13 juni 1940)en 2e klasse (21 september 1939)
• Gesp voor Gevechtsvluchten aan het Front in goud met Pennant "300"
• Ehrenpokal für besondere Leistung im Luftkrieg op 21 juli 1941
• Gezamenlijke Piloot-Observatiebadge in Goud met Diamanten voor mannen
• Krimschild
• Flugzeugführerabzeichen
• Hij werd drie maal genoemd in het Wehrmachtbericht. Dat gebeurde op:
  • 25 oktober 1941
  • 20 juni 1942
  • 31 augustus 1942

Bronnen, noten en/of referenties

• Scherzer, Veit. Die Ritterkreuzträger 1939–1945 Die Inhaber des Ritterkreuzes des Eisernen Kreuzes 1939 von Heer, Luftwaffe, Kriegsmarine, Waffen-SS, Volkssturm sowie mit Deutschland verbündeter Streitkräfte nach den Unterlagen des Bundesarchives. Jena, Duitsland: Scherzers Miltaer-Verlag. 2007, ISBN 978-3-938845-17-2.
• Fellgiebel, Walther-Peer. Die Träger des Ritterkreuzes des Eisernen Kreuzes 1939–1945 – Die Inhaber der höchsten Auszeichnung des Zweiten Weltkrieges aller Wehrmachtsteile. Friedberg, Duitsland: Podzun-Pallas. 2000, ISBN 978-3-7909-0284-6.
• Berger, Florian. Mit Eichenlaub und Schwertern. Die höchstdekorierten Soldaten des Zweiten Weltkrieges. Wenen, Oostenrijk: Selbstverlag Florian Berger. 1999, ISBN 978-3-9501307-0-6.
• Thomas, Franz. Die Eichenlaubträger 1939–1945 Band 1: A–K. Osnabrück, Duitsland: Biblio-Verlag. 1997, ISBN 978-3-7648-2299-6.
• Obermaier, Ernst. Die Ritterkreuzträger der Luftwaffe Jagdflieger 1939 – 1945. Mainz, Duitsland: Verlag Dieter Hoffmann. 1989, ISBN 978-3-87341-065-7.

---