Herodes Agrippa II

Herodes Agrippa II
	Agrippa II volgens "Promptuarii Iconum Insigniorum"
Koning van steden in Galilea en Perea
Periode	53 tot ??
Voorganger	Herodes van Chalkis; Herodes Agrippa I
Opvolger	geen
Vader	Herodes Agrippa I
Moeder	Cypros

Herodes Agrippa II (27-92) (gelatiniseerde naam: Marcus Iulius Agrippa) regeerde vanaf 50 over delen van Palestina en Libanon. Gedurende de Joodse opstand (66-70) stond hij aan de kant van de Romeinen. Hij was de laatste koning uit de Herodiaanse dynastie.

Jeugd[bewerken | brontekst bewerken]

Agrippa II was een zoon van Herodes Agrippa I en Cypros. Zoals bij zonen van vazalkoningen van de Romeinen vaker voorkwam, groeide Agrippa op aan het hof van keizer Claudius. Toen Agrippa 17 jaar oud was, overleed zijn vader (44 na Chr.). Agrippa bevond zich op dat moment in Rome. Claudius, die goed bevriend was geweest met Agrippa I, wilde Agrippa II benoemen als opvolger van zijn vader en hem als koning over het Joodse land aanstellen. Er zijn aanwijzingen dat hij zijn vriend Agrippa I beloften van die aard had gedaan. Claudius' adviseurs wisten hem echter op andere gedachten te brengen, omdat zij Agrippa nog te jong achtten voor het koningschap. Het Joodse land werd daarom een Romeinse provincie, onder het bestuur van procuratoren. Aan het Romeinse hof ontpopte Agrippa zich echter meer en meer als spreekbuis voor de Joden.

Koning van Chalkis[bewerken | brontekst bewerken]

In 48 na Chr. overleed Agrippa's oom Herodes van Chalkis. Claudius benoemde daarop Agrippa als koning van het koninkrijk Chalkis, direct ten noorden van het Joodse land (in het zuiden van het huidige Libanon en Syrië). Ondanks zijn koningschap over Chalkis, was Agrippa nog regelmatig in Rome te vinden om daar de belangen van de Joden te behartigen.

Koning over Joodse gebieden[bewerken | brontekst bewerken]

Omvang van Agrippa's rijk[bewerken | brontekst bewerken]

In 53 gaf Claudius Agrippa alsnog een deel van het Joodse land, in ruil voor het koninkrijk Chalkis, dat nu aan de zoon van Herodes van Chalkis, Aristobulus van Chalkis (de neef van Agrippa), gegeven werd. Agrippa werd koning over de gebieden ten noordoosten van het meer van Galilea (Iturea, Gaulanitis, Trachonitis, Batanea en Auranitis). Later voegde keizer Nero nog enkele steden in Galilea en Perea aan Agrippa's gebied toe, waarvan Tiberias, Tarichea en Julias de belangrijkste zijn. De hoofdstad van Agrippa's rijk was Caesarea Filippi. Het door Agrippa gebouwde paleis aldaar is bij opgravingen teruggevonden.

Rol met betrekking tot de Joodse godsdienst[bewerken | brontekst bewerken]

De rest van het Joodse land bleef onder het bestuur van procuratoren, maar de Romeinen zagen Agrippa vanwege zijn (deels) Joodse afkomst als autoriteit op het gebied van de Joodse godsdienst. Zij gaven Agrippa dan ook het recht hogepriesters te benoemen (zie ook de Lijst van Hogepriesters in de Herodiaanse periode). Wanneer er conflicten waren die te maken hadden met godsdienstige zaken, vroegen zij Agrippa te bemiddelen of recht te spreken. In die rol wordt Agrippa ook genoemd in het boek Handelingen in het Nieuwe Testament, waar de net aangekomen procurator Porcius Festus Agrippa vraagt hem te adviseren over de aanklacht die tegen de apostel Paulus is ingebracht.

Agrippa tijdens de Joodse Opstand[bewerken | brontekst bewerken]

Toen in 66 na Chr. de Joodse Opstand uitbrak, was Agrippa in Alexandrië. Hij haastte zich echter naar Jeruzalem, waar hij probeerde de Joodse vrijheidsstrijders op andere gedachten te brengen. Hij hield hen voor dat zij tegen het machtige Romeinse leger geen kans maakten en dat als zij zich alsnog aan de Romeinen onderwierpen, hij het bij de keizer voor hen zou opnemen. Zijn verzoeningspogingen waren echter tevergeefs en leidden ertoe dat Agrippa zelf Jeruzalem moest ontvluchten om zich het vege lijf te redden. Toen de Romeinse legioenen onder aanvoering van (aanvankelijk) Vespasianus en (later) Titus arriveerden, onderhield Agrippa nauwe contacten met de Romeinse legeraanvoerders en ondersteunde hij hen met diplomatie.

Na de Joodse Opstand[bewerken | brontekst bewerken]

Enkele jaren nadat de Joodse Opstand was neergeslagen beloonde Vespasianus (die inmiddels keizer was geworden) Agrippa voor zijn trouw door zijn gebied uit te breiden. De historische bronnen geven echter onvoldoende informatie om te kunnen achterhalen welke gebieden daarbij aan Agrippa's rijk werden toegevoegd. Over deze periode van Agrippa's leven is weinig tot niets bekend. Vermoedelijk is hij gestorven in 92 of 93 na Chr.

Relatie met Berenice?[bewerken | brontekst bewerken]

Vermoedelijk is Agrippa nooit getrouwd. Hij had voor zover bekend ook geen nakomelingen. Er werd echter gefluisterd dat hij een seksuele relatie onderhield met zijn zuster Berenice. Juvenalis stelt nadrukkelijk dat dit inderdaad het geval was, Flavius Josephus ontkent het in alle toonaarden. Of deze geruchten op waarheid berusten is dan ook niet meer te achterhalen, maar uit het feit dat meerdere bronnen er onafhankelijk van elkaar melding van maken, blijkt in ieder geval dat de geruchten hardnekkig waren. Volgens sommigen zinspeelt het boek Handelingen op deze geruchten door Agrippa en Berenice op enigszins ironische wijze als een soort koning en koningin af te schilderen (Handelingen 25:23).