Inawentu
| Inawentu oslatus Status: Uitgestorven, als fossiel bekend | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Inawentu oslatus | |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Inawentu is een geslacht van plantenetende sauropode dinosauriërs, behorende tot de Titanosauriformes, dat tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Argentinië. De enige benoemde soort is Inawentu oslatus.
Naamgeving[bewerken | brontekst bewerken]
Tijdens opgravingen tussen 2013 en 2015 door het Museo Municipal “Argentino Urquiza” in de vindplaats van La Invernada - Cerro Overo, met financiële steun van Exxon, vond technicus Salvador Palomo resten van een sauropode. De vondst werd in 2016 gemeld in de wetenschappelijke literatuur.
In 2023 werd de typesoort Inawentu oslatus benoemd en beschreven door Leonardo Sebastiän Filippi, Rubén Dario Juárez Valieri, Pablo Ariel Gallina, Ariel Hernán Méndez, Federico Abel Gianechini en Alberto Carlos Garrido. De geslachtsnaam betekent "nabootser" in het Mapudungun, een verwijzing naar de overeenkomsten met de niet nauw verwante Rebbachisauridae. De soortaanduiding is een combinatie van het Latijn os, "mond", en latus, "breed", en verwijzing naar de brede bek.
Het holotype, MAU-Pv-LI-595, is gevonden in een laag van de Bajo de la Carpaformatie die dateert uit het Santonien. Het bestaat uit een gedeeltelijk skelet met schedel. Behalve de schedel en onderkaken omvat het een reeks van twaalf halswervels, tien ruggenwervels en zes sacrale wervels. Daarnaast zijn uit het bekken de beide darmbeenderen bewaard. De nek is compleet, wat een hoge zeldzaamheid is onder fossiele titanosauriërs.
Beschrijving[bewerken | brontekst bewerken]
Inawentu heeft een lengte van rond de twaalf meter.
De schedel van Inawentu lijkt wat op die van Nigersaurus, met een brede, recht afgesneden snuit die afhangt. De snuit is lang en laag, samen met de onderkaken in zijaanzicht een tangvormige structuur vormend. De tanden zijn beperkt tot de uiteinden van de kaken. Het achterdeel van de schedel is laag, achter de kaakgewrichten recht naar achteren uitstekend.
De nek telt slechts twaalf halswervels, wat het laagste bekende aantal is voor de Titanosauria die er dertien tot zeventien bezitten. Daarbij moet bedacht worden dat het aantal bij de meeste taxa niet bekend is. De wervels van nek en rug staan een grote onderlinge beweeglijkheid toe, wat het mogelijk gemaakt zou hebben de nek vrij ver opwaarts, sterk neerwaarts en ook flink zijwaarts te krommen. De doornuitsteeksels van de nek bestaan uit lage driehoeken. De afronding van de condyle van het wervellichaam van de eerste ruggenwervel verschaft een beweeglijke nekbasis. De doornuitsteeksels van het heiligbeen vormen geen sacrale plaat en zijn niet gespecialiseerd in het heffen van de rug. De doornuitsteeksels van de negende en tiende ruggenwervels zijn klein en sluiten aan bij die van de sacrale wervels.
Fylogenie[bewerken | brontekst bewerken]
Inawentu werd in de Eutitanosauria geplaatst. Volgens een cladistische analyse zou er een clade bestaan, een zustergroep van de Lithostrotia, die het kenmerk zouden delen van recht afgesneden kaken. Deze tot nu toe niet herkende clade werd Clade A gedoopt, in afwachting van mogelijke naamgeving. Binnen Clade A zou Inawentu de zustersoort zijn van Antarctosaurus.
Het volgende kladogram toont de positie van Inawentu in de evolutionaire stamboom volgens het benoemde artikel.
| Titanosauria |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]
- Filippi, L.S.; Juárez Valieri, R.D.; Gallina, P.A.; Méndez, A.H.; Gianechini, F.A. & Garrido, A.C. 2016. "A new titanosaur specimen with highly derived skull from the Santonian of northern Patagonia, Argentina", 11 Congreso de la Asociación Paleontológica Argentina
- Filippi, Leonardo S.; Juárez Valieri, Rubén D.; Gallina, Pablo A.; Méndez, Ariel H.; Gianechini, Federico A. & Garrido, Alberto C. 2023. "A rebbachisaurid-mimicking titanosaur and evidence of a Late Cretaceous faunal disturbance event in South-West Gondwana". Cretaceous Research. DOI:10.1016/j.cretres.2023.105754