Laadpas
Een laadpas is een betaalmiddel én een sleutel ineen waarmee publieke laadpalen, ook wel oplaadpunten genoemd, kunnen worden ontgrendeld om een elektrische auto of ander elektrisch vervoermiddel op te laden.
Vrijwel alle Europese laadpalen zijn met een laadpas te gebruiken en hierdoor hebben alle berijders van elektrische auto's zo'n laadpas bij zich.
Net als andere pasjes zoals een bibliotheekpas of grofvuil-pas bestaat een laadpas uit een stukje plastic of hout met een persoonlijke RFID chip erin. Met deze chip kan een laadsessie gestart en gestopt worden. Zodra de laadsessie voltooid is wordt de laadsessie automatisch afgerekend op kosten van de eigenaar van de laadpas. Aan het einde van de maand krijgt deze een overzicht van alle laadsessies, zoals bij een telefoonrekening. Hierdoor hoeft men niet voor elke laadpaal waar men stroom laadt een nieuw energiecontract af te sluiten maar kan men met één laadpas op honderdduizenden laadpunten in Europa terecht. Anno 2023 zijn dit er al zo'n 400.000, waarvan ongeveer een kwart in Nederland staat.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
De laadpas is net als de laadpaal een Nederlandse uitvinding, o.a. ontstaan in overleggen tussen de netbeheerders en stichting e-laad in de jaren 2010-2012.[1] Sinds 2013 worden laadpassen ook aangeboden door andere organisaties zoals energiebedrijven.
Om de laadpalen en laadpassen in Nederland tot een succes te brengen heeft men tijdens het ontstaan van de laadpas met elkaar een roaming-verplichting afgesproken en is er een open protocol ontwikkeld, genaamd OCPI, Open Charge Point Interface. Roaming houdt in dat elke laadpas die in Nederland wordt uitgegeven op alle laadpalen in Nederland wordt geaccepteerd. Zo kunnen mensen met een laadpas van bijvoorbeeld Vattenfall laadpalen van Eneco gebruiken en met de laadpas van Vandebron kunnen laadpalen van Engie worden bediend. Dit geldt ook voor alle snellaadstations langs de snelweg, van bijvoorbeeld Fastned, Allego of Shell Recharge. Door deze roaming overeenkomsten en OCPI is de laadpas sinds 2013 uitgegroeid tot de Europese standaard voor ontgrendelen en betalen bij de laadpaal.
Er komen met enige regelmaat alternatieven op de markt die volledig op smartphone gebruik zijn gebaseerd, echter de praktische voordelen van de laadpas scoren beter op het gebied van gebruikersgemak. Zo werkt een laadpas ook zonder mobiel bereik en zonder mobiele telefoon, ontgrendelt men altijd het juiste laadpunt en kan men een laadpas gemakkelijk uitlenen of in de auto laten liggen. Er kan met meerdere passen op één rekening worden geladen, dat is vooral zakelijk wenselijk. Omdat de laadpas in heel Europa de standaard is geworden en RFID kaartlezers zeer weinig geld kosten worden er in korte tijd veel laadpalen in Europa bijgeplaatst. Dit is nodig om de transitie van fossiele brandstof naar elektriciteit bij te kunnen benen. Er komt geen bank of andere financiele instelling aan deze transacties te pas. Hierdoor zijn er ook geen transactiekosten en geen betaalterminals nodig wat de exploitatie van laadpalen duurder en trager zou maken.
Bedrijven die laadpalen exploiteren worden Charge Point Operators genoemd, oftewel CPO's. Bedrijven die laadpassen uitgeven om deze laadpalen te ontgrendelen worden 'laadpas aanbieders' of (e)Mobility Service Providers genoemd, oftewel (e)MSP's. Buiten Nederland spreekt men doorgaans over EMP's (E-Mobility Providers).
Buitenland[bewerken | brontekst bewerken]
In bijna elk Europees land wordt de Nederlandse laadpas geaccepteerd d.m.v. roaming, deze laadpassen werken over het algemeen goed op 80-90% van de buitenlandse laadpalen zoals bijvoorbeeld in België, Duitsland, of Frankrijk. Naarmate men verder buiten Nederland gaat verandert dit, bijvoorbeeld op de Balkan en in Portugal wordt het gebruik van lokale laadpassen aangeraden. Zoals altijd doen ze het in het Verenigd Koninkrijk nét even anders, zij houden krampachtig aan creditcards vast als betaalmethode. Hierdoor werkt de Nederlandse laadpas op ongeveer 30% van hun laadinfrastructuur. Buitenlandse laadpassen werken niet altijd even goed in Nederland. Bij snelladers langs de snelwegen worden deze laadpassen over het algemeen het beste geaccepteerd.
Modellen[bewerken | brontekst bewerken]
In Europa zijn er meer dan 500 laadpas aanbieders. Er zijn diverse vergelijkingswebsites waar de tarieven en andere verschillen tussen alle aanbieders worden weergegeven. Hier kunnen bezoekers onder andere sorteren op laadpassen met een maandelijks abonnement of met een kleine opslag per laadsessie van bijvoorbeeld €0,30 per keer. Ook kan men op deze sites raadplegen in welke andere landen naast Nederland de gebruikte laadpas wordt geaccepteerd. Omdat berijders vaak een alternatief achter de hand willen hebben in het geval van verstoringen en/of vanwege de prijsverschillen, hebben de meeste particuliere elektrische rijders zo'n twee of drie laadpassen in de auto liggen.
Werking[bewerken | brontekst bewerken]
De procedure bij de laadpaal is eenvoudig. Men sluit de auto met de laadkabel aan op het laadpunt. Men houdt de laadpas voor de paslezer, welke meestal voorzien is van een RFID icoontje (zie afbeelding) en het laden start. Vaak hoort men dan een piep en verschijnt er een blauwkleurig licht. De laadkabel is nu tevens vergrendeld tegen diefstal. Voor het stoppen van het laden houdt men dezelfde laadpas op dezelfde plaats en het laden zal stoppen. De kabel wordt dan weer ontgrendeld. Hierdoor is de laadpas dus ook een sleutel die de laadkabel tijdens het laden veilig houdt. Alleen de bezitter van de laadpas en de CPO kan de laadkabel ontgrendelen en de laadsessie stoppen. Voor snelladers is een eigen kabel niet benodigd; deze zijn voorzien van vaste kabels.
Tarieven[bewerken | brontekst bewerken]
Er zijn verschillende tarieven voor laadpassen. Er zijn laadpassen die de basis tarieven van de exploitant doorberekenen, maar ook laadpassen met vaste tarieven voor alle laadpalen. Er zijn ook laadpassen die werken met pre-paid bundels. De tarieven van het laden lopen uiteen van €0,01 tot €1,00 per kWh. Het gemiddelde tarief voor publiek laden in Nederland ligt zo rond de €0,45/kWh (prijspeil feb. 2023) en is afhankelijk van diverse factoren zoals regulier of snelladen, regio of stad, CPO, aanbesteding en gebruikte laadpas.
Alternatieven[bewerken | brontekst bewerken]
Er is kritiek dat bij veel laadpalen enkel betaald kan worden met specifieke laadpassen, met de nodige onderlinge beperkingen van geldigheid en waarbij er in een land honderden[2] types laadpassen bestaan met veel verschillende tarieven.
in de EU moeten alle nieuwe installaties van snellaadpalen vanaf 13 april 2024 uitgerust zijn met een betaalterminal waar de gebruiker kan betalen met een gewone bankkaart, en moet de prijs ook op het scherm getoond worden. Voor bestaande snellaadpalen geldt dezelfde verplichting vanaf 2027. Bij tragere ("gewone") laadpalen die geïnstalleerd worden vanaf april 2024 moet er eveneens geladen kunnen worden zonder laadpas, maar dan via een QR-code waarna de klant op een elektronisch platform een elektronische betaling kan doen.[2]
Bronnen, noten en/of referenties
|
· 
· 