Mail art

Mail art is een vorm van beeldende kunst uit de jaren 1960 waarbij de communicatie per post het medium is.

Kenmerken en geschiedenis van de mail art

Mail art is een internationaal netwerk tussen duizenden kunstenaars die hun kunstwerken uitwisselen via het medium 'post'. Een directe, mondiale samenwerking en communicatie tussen kunstenaars zonder discriminatie, kunstenaars die kiezen om hun werken niet in eerste instantie te verspreiden via officiële galeries en musea. De uitwisseling onderling (art exchange) tussen kunstenaars staat centraal.

Sinds het ontstaan van de Fluxus-beweging in de jaren 60 van de twintigste eeuw bewandelden sommige kunstenaars alternatieve wegen om hun werk te verspreiden. Ze organiseerden hun eigen mail art projecten met tentoonstellingen daarvan en gaven hun eigen publicaties uit.^[1]

Mail art werd oorspronkelijk vaak gemaakt met behulp van stencils, zelfgemaakte stempels, xerografie en fotokopieerapparaten. Kenmerkend waren de veelal kleine formaten op een papieren ondergrond; wat te maken had met de eisen voor verzending per post.^[2] Experimenteel ingestelde kunstenaars probeerden alles te versturen waar zij een etiket en een postzegel op konden plakken; de verregaande standaardisering van de afmetingen van poststukken ontstond pas later.

Er zijn verschillende tendensen merkbaar in het mail art circuit. Enerzijds is er de evolutie om steeds meer gebruik te maken van nieuwe communicatie-technologieën. Anderzijds blijft het resultaat van het proces, het eindproduct (artistamp, briefkaarten, miniatuurkunstwerken, mail art objecten, ...) vaak inherent verbonden.

Sinds de uitbraak van Covid-19 kende mail art een sterke heropleving. Tijdens quarantaine zochten heel wat kunstenaars naar alternatieve wegen om hun kunstwerken te delen en uit te wisselen.

Ontstaan en evolutie

Het wereldnetwerk is voortgekomen uit de interacties van verschillende correspondentie-netwerken. Er zijn heel wat plaatselijke geschiedenissen met verschillende visies en plaatselijke helden. Het is onmogelijk om één enkele kunstenaar aan te duiden als grondlegger voor de genese van het mail art netwerk.

In het begin van deze eeuw vinden we evenementen van het futurisme, Dada, Bauhaus, het surrealisme, etc. waarbij het medium ‘post’ om artistieke doeleinden wordt aangewend. Mail-Art als een mundiale kunststroming is pas ontstaan in de jaren '70, wanneer de innovaties en veelvuldige mogelijkheden van een artistieke ‘global village’ worden onderkend.

Mail art kunstenaars

https://iuoma-network.ning.com/main/

USA

Ray Johnson - New York Correspondence School

De Amerikaan Ray Johnson stuurde collages naar kunstenaars en vrienden. Een aantal onder hen reageerde op zijn post. Deze actie/reactie wordt de kern van de New York Correspondence School. Een eerste benaming voor een fenomeen dat daarna werd gevoed door sommige Fluxuskunstenaars die ook de post gebruikten om hun kunst te verspreiden. Deze experimenten lagen mee aan de basis van de Do It Yourself attitude van de toekomstige generaties Mail-artkunstenaars.

Melanie Reed, Joel Cohen, Adam Roussopoulos, Coco Muchmore, Jon Foster, Amy Irwin, Nancy Bell Scott

België

Guy Bleus, Carlo Herpoel, Luc Fierens, Lau Wilmet, Sil Dubois, Geert De Decker, Jean-Philippe Gilliot

Duitsland

Lars Schumacher, CutandTear,

Italië

Cristiano Pallara, Vittore Baroni

Japan

Ryosuke Cohen

Nederland

Bart Boumans (stempelkunst) en Ulises Carrion,^[3]^[4] Ko de Jonge, Ruud Janssen, Litsa Spathi, Francis Lammé

UK

Simon Warren, Ruth Giles

Tentoonstellingen

Collecties van mail art zijn tentoongesteld in zogenaamde "communicatie-musea" als het 'Museum of Instant Images' en 'The Electronic Museum of Mail Art'. Voorbeelden van mail art worden ook bewaard in kunstarchieven, zoals bijvoorbeeld The Administration Centre - 42.292 (Guy Bleus), het T.A.M. archief (Ruud Janssen), Artpool (György Galántai) of The Verbeke Foundation.

Zie de categorie Mail art van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Guy Bleus, Overzicht van het fenomeen Mail Art, in tijdschrift: Vlaanderen. jg. 37, nr. 4, sept.-okt. 1988. Gearchiveerd op 18 april 2023.
↑ Guy Bleus, Mail-Art Networking. In: Papier : Beeld en Ruimte, Behoud en Recyclage, ed. Claire Van Damme, Paul Darge en Francisca Vandepitte, pp 49–64. Gent: Academia Press, 1997. Gearchiveerd op 8 september 2023.
↑ Over stempelkunst in Nederland. Gearchiveerd op 30 juni 2016.
↑ The Mail Art Community in Europe: a first hand view (written for Umbrella Magazine - 1982). Gearchiveerd op 30 juni 2016.

[1] Guy Bleus, Overzicht van het fenomeen Mail Art, in tijdschrift: Vlaanderen. jg. 37, nr. 4, sept.-okt. 1988. Gearchiveerd op 18 april 2023.

[2] Guy Bleus, Mail-Art Networking. In: Papier : Beeld en Ruimte, Behoud en Recyclage, ed. Claire Van Damme, Paul Darge en Francisca Vandepitte, pp 49–64. Gent: Academia Press, 1997. Gearchiveerd op 8 september 2023.

[3] Over stempelkunst in Nederland. Gearchiveerd op 30 juni 2016.

[4] The Mail Art Community in Europe: a first hand view (written for Umbrella Magazine - 1982). Gearchiveerd op 30 juni 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]