Overleg:Dubbelstrengs RNA-virus

strengig?

Zover ik weet spreekt men van enkelstrengs en dubbelstrengs DNA, niet -strengig? Is er een betrouwbare bron voor de laatste vorm. Zie b.v. Polymerasekettingreactie. Dit artikel gebruikt de vormen overigens door elkaar. Zwitser123 (overleg) 2 feb 2020 15:07 (CET)

Zoek het lekker zelf op misschien vind je het tussen de andere bewerkingen die je door de shredder hebt gehaald. Melvinvk (overleg) 4 feb 2020 00:04 (CET)

Misschien laat geworden gisteren?

Doe je zelf de titelwijziging? Zwitser123 (overleg) 4 feb 2020 08:50 (CET)

Er is nog geen bron voor jouw bewering, en de artikelnamen zijn reeds aangepast op verzoek van Gebruiker:Bever zie hier Overleg:Positief enkelstrengig RNA-virus#Koppelstreepje in titel. Melvinvk (overleg) 4 feb 2020 13:20 (CET)

Ik vraag het in het taalcafe, ik kan geen bron vinden voor het gebruik van jouw variant. Zwitser123 (overleg) 4 feb 2020 13:53 (CET)

Zelf weet ik helegaar niets van dit onderwerp, maar ik kan wel melden wat de nieuwste Dikke Van Dale over dit onderwerp te zeggen heeft. Die kent het woord dubbelstrengig niet, maar wel de woorden dubbelstrengs, dubbelstrengs-DNA en dubbelstrengs-RNA. Het eerste woord is een bijvoeglijk naamwoord met de betekenis "(van dna en rna) uit twee strengen van nucleotiden bestaande", het tweede woord is een zelfstandig naamwoord met de betekenis "DNA dat is opgebouwd uit twee om elkaar gewonden strengen van nucleotiden" en het derde woord is een zelfstandig naamwoord met de betekenis "RNA dat is opgebouwd uit twee om elkaar gewonden strengen van nucleotiden". Doet er Uw voordeel mede! — Matroos Vos (overleg) 4 feb 2020 14:53 (CET)

Dank. Zwitser123 (overleg) 4 feb 2020 16:29 (CET)

Het kan allebei. Laten we ze in elk geval beide vermelden. Iedereen lijkt het als "dubbelstrengs RNA" te spellen, maar dat is mi fout, ook per Matroos Vos: het hoort aanelkaargeschreven te worden.

Google vindt ook schrijfvouten, de vanDale van Matroos Vos is gezaghebbender. Ik weet niet wat het spellingsboekje zegt over het verbinden van woorden met een afkorting, maar je hebt gelijk, een spatie is niet logisch. Het is ook geen "eengezins woning". Dus dubbelstrengsRNA, maar dat ziet er typografisch al niet goed uit; liever dubbelstrengs-RNA. Is iedereen het ermee eens, het uitstaande verzoek aan de moderatoren te wijzigen in met verbindingsstreepje? Zwitser123 (overleg) 28 feb 2020 18:26 (CET)

Beide zijn correct nederlands en worden gebruikt. De gezaghebbende bronnen gebruiken vrijwel allemaal de incorrecte variant met spatie. Verplaatsen is wel te verdedigen, maar wel met de genoemde correctie eroverheen. De alternatieve correct gespelde variant niet noemen is mi niet te verdedigen. — Zanaq (?) 28 feb 2020 18:39 (CET)

Sinds wanneer wordt het bijvoeglijk naamwoord aaneengeschreven met het zelfstandig naamwoord? Dubbelstrengs DNA/RNA is zonder meer correct Nederlands. Er is hier geen sprake van een tussen-s. TheBartgry (overleg) 1 mrt 2020 12:30 (CET)

Je bent me net voor. Een bijvoeglijk naamwoord en een zelfstandig naamwoord worden over het algemeen los van elkaar geschreven. Alleen wanneer de combinatie van beide een niet-letterlijke betekenis heeft, zoals het geval is bij woorden als blindedarm, rodehond en halvezool, schrijf je beide woorden aaneen. In het onderhavige geval hebben we denk ik te maken met een letterlijke betekenis en moeten de beide woorden dus gewoon los van elkaar worden geschreven. Dat Van Dale dubbelstrengs-DNA en dubbelstrengs-RNA wel aan elkaar schrijft is dus of een fout in Van Dale, of een ingesleten gewoonte in de vakliteratuur die Van Dale heeft overgenomen. — Matroos Vos (overleg) 1 mrt 2020 12:59 (CET)

Zwitser123 vroeg of Melvinvk een bron had voor de naamgeving van dit artikel en die over de andere groepen. Welnu, Melvinvk had de huidige naam van Positief enkelstrengig RNA-virus gekozen nadat ik in een bewerkingscommentaar had opgemerkt: "de Winkler Prins schrijft enkelstrenging of enkeldraads". De andere artikelen kwamen daarna. Als bron van vaktaal lijkt de Winkler Prins me net iets beter dan de Van Dale, maar eigenlijk moet je natuurlijk kijken wat men in de gespecialiseerde naslagwerken of bladen schrijft.

De misprijzende opmerking van Zwitser123 over Google is volgens mij in dit geval misplaatst als we het hebben over de woordkeuze (dus even afgezien van de spelling): het ene woord is taalkundig gezien niet beter dan het andere, het gaat erom welke term het meest erkend wordt door mensen in het vak. Zanaq linkte trouwens naar Google Boeken waar weer links staan naar zulke naslagwerken, dus niet naar willekeurige websites. Bever (overleg) 29 feb 2020 02:32 (CET)

Dag Bever, ik ben het me je eens dat de Winkler Prins over het algemeen een betere bron voor vaktermen is dan de Dikke Van Dale, maar het speelt natuurlijk ook wel weer een rol hoe recent de edities zijn. De bovengenoemde info haal ik de nieuwste uitgave van de Dikke Van Dale. Ik weet niet van wanneer jouw Winkler Prins is? En ik neem aan dat enkelstrenging een typo is?

Als ik op Google Books louter zoek naar Nederlandstalige boeken die sinds de laatste spellingshervorming zijn uitgebracht, dan levert dubbelstrengs zeven resultaten op en dubbelstrengig vijf. Dat lijkt me geen significant verschil. Opvallend is overigens dat de meeste studies dubbelstrengig RNA etc. niet aaneenschrijven, dus ik denk dat Van Dale – zoals ik hierboven reeds opperde – op dit punt fout zit. Waarbij dan weer wel dient te worden aangetekend dat de combinatie dubbelstrengig-RNA-virus hoogstwaarschijnlijk wel als één woord geschreven moet worden, net als langeafstandsloper.

In tegenstelling tot de resultaten op Google Books 'wint' dubbelstrengig het op Google Scholar, met ongeveer 203 resultaten sinds 2006, tegen ongeveer 170 voor dubbelstrengs, maar ook dat lijkt me geen doorslaggevend verschil. Tot slot heb ik nog even in de meest recente anderstalige woordenboeken van Van Dale gekeken, en die gebruiken net als de Dikke Van Dale allemaal de term dubbelstrengs-RNA. In het Engels wordt dat double-stranded RNA, in het Frans ARN double brin en in het Duits doppelsträngige RNA of Doppelstrang-RNA. In het woordenboek Spaans staat alleen het bijvoeglijk naamwoord dubbelstrengs, en dat wordt vertaald als de doble hebra. Die Engelse en Franse vertaling komen in elk geval overeen met de taalkoppelingen van dit lemma.

Tot nu toe is dit onderwerp bij mijn weten trouwens alleen aangekaart in het Taalcafé – zo ben ik hier verzeild geraakt – en op de Verzoekpagina voor artikelverplaatsingen. Ik zou echter denken dat de ware kenners in dezen hun biertje in het Medisch café of het Freek Vonkcafé drinken, dus wellicht moeten Zwitser123 en/of Melvinvk daar eens een balletje opgooien om de huidige patstelling te doorbreken? — Matroos Vos (overleg) 1 mrt 2020 16:45 (CET)

In antwoord op de vraag in de eerste alinea van je bijdrage: De laatste papieren editie. Die had ik bij de hand. Ik noemde dit hier omdat Zwitser123 dacht dat er géén bron was. ‘Enkelstrenging’ was inderdaad een tikfout van mij in dat bewerkingscommentaar.

De informatie uit de WP (zelfde afkorting als Wikipedia...) kan inderdaad verouderd zijn. Afgaande op Google Scholar en Books lijkt het bij recente relevante publicaties dus ongeveer fifty-fifty te zijn. Wat nu? Kan een nadere analyse nog een voorkeur aanwijzen? In elk geval lijkt me dat beide vormen moeten worden genoemd, zoals Zanaq al schreef. Bever (overleg) 6 mrt 2020 04:43 (CET)

Dag allen. Ik heb mij de afgelopen tijd gebogen over het artikel Virus, dat momenteel in de review staat. Tijdens het schrijven merkte ik op dat gezaghebbende Nederlandstalige bronnen van recente datum voornamelijk spreken van 'enkelstrengs' en 'dubbelstrengs' wanneer werd gerefereerd aan virussen. Lijdend hiervoor is het boek Microbiologie en infectieziekten, dat opgesteld is door Nederlandstalige experts, en gepubliceerd is door een uitgever die naar mijn weten altijd erg punctueel is met de juiste terminologie (zoals blijkt uit voorwoorden etc.). Ik stel voor deze bron te volgen en op de belangrijkste plekken de uitgang -strengig om te zetten naar -strengs. TheBartgry (overleg) 21 apr 2021 10:34 (CEST)

Heel graag. Ook een jaar later klinkt strengig in mijn oren als vezelig en dat is de verkeerde associatie. Daarnaast lijkt me dat jouw bron de algemene woordenboeken en encyclopedien overtroeft. Zwitser123 (overleg) 21 apr 2021 16:05 (CEST)

Zo lang beide varianten genoemd worden zie ik geen bezwaar. (Ik vind het wel ongewenst om zaken op één bron te baseren.) — Zanaq (?) 21 apr 2021 16:12 (CEST)

Dank voor de reacties. Het lijkt me dan dat deze pagina's hernoemd kunnen worden. TheBartgry (overleg) 26 apr 2021 22:14 (CEST)

spatie of koppelstreepje

Hoewel ik een flinke hekel heb aan losschrijffouten, vraag ik me af of ‘dubbelstrengig RNA-virus’ (en ‘dubbelstrengs RNA-virus’, enz.) er wel echt een is, zoals hierboven eenstemmig wordt gezegd. Een virus is namelijk niet veel meer dan nucleïnezuur. Buiten de gastheercellen, in de vorm van virions (virusdeeltjes), is het RNA of DNA nog wel omhuld door eiwitten. Maar bij opname in de cel worden deze afgedankt, ze hebben dan hun taak als toegangssleutel en bescherming volbracht. Dit is een verschil met levende cellen.

Een gastheercel is geïnfecteerd door een virus als het virus-nucleïnezuur bevat. Soms is het virus een tijd lang inactief, dan worden er geen nieuwe eiwitten aangemaakt maar het RNA/DNA is er nog wel.

Als een virus niet veel meer is dan een enkele of dubbele streng RNA, dan kun je het dus best een ‘enkelstrengig virus’ (of ‘dubbelstrengig virus’) noemen. Dit impliceert dat de woordgroep ‘dubbelstrengs/ig RNA-virus’ ook correct is, het eerste woord is dan gewoon een bijvoeglijk naamwoord bij RNA-virus. Op de keper beschouwd betekent die woordgroep natuurlijk hetzelfde als het boven voorgestelde ‘dubbelstrengs-RNA-virus’. Dat is niet bij alle losschrijvingen het geval, denk aan de langeafstandsloper naast de lange afstandsloper.

Het komt voor dat mensen met een bepaald vakgebied collectief dezelfde taal- of spelfout maken. Die moeten we dan op Wikipedia toch maar corrigeren. Maar hier hoeft dat misschien niet. Bever (overleg) 6 mrt 2020 04:46 (CET)