Sint-Denijs-Boekel
Deelgemeente in België
.svg){kind=small} | |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Gewest |  Vlaanderen
| ||
| Provincie |  Oost-Vlaanderen
| ||
| Gemeente |  Zwalm
| ||
| Coördinaten | 50° 52′ NB, 3° 43′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 4,76 km² | ||
| Inwoners | 913 (1970) | ||
| Overig | |||
| Postcode | 9630 | ||
| Detailkaart | |||
 | |||
| |||
Sint-Denijs-Boekel is een dorp in het zuiden van de Belgische provincie Oost-Vlaanderen en een deelgemeente van Zwalm. Het dorp telt ongeveer 900 inwoners. In het oosten van de deelgemeente ligt het gehucht Wijlegem.
Geschiedenis
De naam van het dorp, evenals bij Sint-Blasius-Boekel, is waarschijnlijk afgeleid van Bock-lo, beukelo (of beukenbos), beukel en is uiteindelijk Boekel geworden. Aangezien de kerk was toegewijd aan Sint-Dionysius, werd het dorp Sint-Denijs-Boekel geheten.
Tot op de dag van vandaag bezit het dorp geen wapenschild.
De oudste historische bronvermelding van Sint-Denijs-Boekel zou van het jaar 1108 dateren. Dan schonk Odo, Bisschop van Kamerijk, de kerk van Bocle en een deel van haar inkomsten aan de Sint-Baafsabdij te Gent. In september 2008 werd de 900e verjaardag van het dorp gevierd.
De heerlijkheid Boekel behoorde lang tot de familie de Boucle, later van Gavere. In 1163 was er een zekere Guibrecht de Bocla die ridder was van beide Boekels. De parochie behoorde gedurende het Ancien Régime tot het Land van Aalst, waarin een heleboel heerlijkheden waren ondergebracht. Zo was ook Sint-Denijs-Boekel verdeeld in kleinere heerlijkheden, o.a. de heerlijkheid Neu(f)ville en ten Dijcke. De heerlijkheid was achtereenvolgens in handen der families van Boekel, d'Ailly de Formelis, Borluut, van Melle en van de familie Morel de Boucle-Saint-Denis.
Op Franskouter, een wijk die erom bekendstond zeer vruchtbaar te zijn, stond eertijds de Franskoutermolen (16de eeuw). Deze werd in 1946 gesloopt. In 2002-2003 werd een beetje verderop een nieuwe molen opgericht, de Vinkemolen. Deze molen stond tot 1983 te Oosterzele.
In de vorige eeuw stond Sint-Denijs-Boekel vooral bekend om zijn handschoennijverheid.
Lijst van burgemeesters van Sint-Denijs-Boekel tot aan de fusie van 1971 met Munkzwalm (later Zwalm):
| Periode | Naam |
|---|---|
| 1825-1851 | Charles-Judocus Stevens |
| 1851-1866 | Bernardus Callaert |
| 1867-1903 | Henri De Temmerman |
| 1903-1905 | Leonard Mornie (waarnemend) |
| 1905-1920 | Cyriel Ghys |
| 1921-1934 | Eduard Billeau |
| 1934-1941 | Cyriel Ghys |
| 1941 | Joseph Ghys (zonder verkiezing) |
| 1941-1946 | Jules Volckaert (zonder verkiezing) |
| 1946-1958 | Oscar De Bock |
| 1959-1971 | Léon Ghys |
De parochiekerk
De Parochiekerk is ingeplant op een noordelijke uitloper van de grote heuvel tussen beide Boekels. Rond de kerk bevindt zich een ommuurd kerkhof, dat tevens toegankelijk is via een steile trap.
De eerste kerk zou oorspronkelijk een kapel geweest zijn, toebehorende aan de heren, die bij het toenmalige kasteel(hof?) was ingeplant. Later zou deze kapel (7 bij 7 meter) vergroot zijn en uitgebouwd zijn tot parochiekerk. Het middenkoor is opgericht uit Doornikse kalksteen, vermoedelijk ook de vieringpijlers. De rest van de kerk is voornamelijk opgetrokken uit Balegemse zandsteen en baksteen. De huidige situatie is het resultaat van een grondige herbouwingscampagne uit 1903, die onder leiding stond van de Gentse architect Henri Vaerwyck. Opmerkelijk is een prachtig schilderij: "Christus van het kruis afgenomen" (17de eeuw), toegeschreven aan Antoon van den Heuvel, voorheen in het hoofdaltaar. De kerk is toegewijd aan de H. Dionysius. Jaarlijks heeft in het dorp de ruiterommegang ter ere van de H. Hubertus plaats met aansluitend brood- ruiter- en paardenzegening. Tegenwoordig is er geen pastoor en eucharistievieringen meer.
Bezienswaardigheden
- De Sint-Dionisiuskerk met toren in vroeggotiek, evenals het koor en kruisbeuk
- De Sint-Margarethakapel te Wijlegem die ten dele uit de 13de eeuw dateert.
- De kapel van O.L.V. van Lourdes, ook de "Franskouterkapel", zich bevindende tussen twee oude linden en volgens sommige bronnen het oudste kapelletje van Zwalm.
- Hof van Wijlegem
- Wijlegemhoeve
- Hof te Moldergem
- De Molenberg, klassieker tijdens de Ronde van Vlaanderen.
- De Vinkemolen, een windmolen die zich oorspronkelijk in Oosterzele bevond.
- De Moldergemmolen, een watermolen daterende uit de 13e eeuw.
- Het standbeeld van de handschoenstikster (2003) op het dorpsplein te Sint-Denijs-Boekel.
-
De Vinkemolen -
De Handschoenstikster
Bekende inwoners
- Bruno Tuybens, politicus.
- Johan Tahon, beeldend kunstenaar.
- Walter Theuninck, kunstschilder.
Bibliografie
- Dr. DHANENS, Elisabeth, "Provincie Oost-Vlaanderen, Inventaris van het kunstpatrimonium, Kanton Sint-Maria-Horebeke", Gent, 1971
- "De Molens van Zwalm", Heemkundekring Zwalm, Zwalm, 2010
- DE POTTER, Frans, BROECKAERT, Jan, "Geschiedenis van de Gemeenten der Provincie Oost-Vlaanderen", Gent, 1903
- VERSCHRAEGEN, Matthijs, "De Sint-Denijsparochie van Sint-Denijs-Boekel, Waar kerk en politiek de degens kruisten", in: DE NOYETTE, Guy, DE SWAEF, Jeroen, DE TEMMERMAN, Ludwig en VAN DE VELDE, Frydda (red.), "Honderd jaar Dekenaat Horebeke 1913-2013, De pastorale band tussen Horebeke, Zwalm en omliggende parochies", Een uitgave van de geschied- en heemkundige kringen De Zwalm en Triverius, Zwalm-Brakel, 2013
· 
· 
