Bleekneusje

Korte film van het Amsterdam Museum over de kinderuitzendingen tijdens de hongerwinter

Bleekneusje was de term die tussen 1883 en 1970 gebruikt werd voor een kind dat door de gevolgen van oorlog, ondervoeding, tuberculose en andere gezondheidsproblemen, in een zogenaamde vakantie- of gezondheidskolonie werd gehuisvest om weer op sterkte te komen.

Tweede Wereldoorlog

Kinderen uit Rozendaal arriveren in 1945 per schip in Tilbury (Groot-Brittannië)

Begin 1945, aan het einde van de Tweede Wereldoorlog werden vele Nederlandse kinderen die slachtoffer waren geworden van de hongerwinter, in buitenlandse en ook binnenlandse vakantiekolonies en gastgezinnen gehuisvest, om daar weer op sterkte te komen.

In de periode 1945/46 werden via de Nationale Commissie tot Uitzending van Nederlandsche kinderen, die ressorteerde onder het Ministerie van Sociale Zaken, enkele tienduizenden kinderen uit de grote steden ondergebracht bij Nederlandse pleeggezinnen, maar ook 30.000 kinderen in het buitenland ondergebracht. Van hen gingen er: 9500 naar Zwitserland, 9300 naar Groot-Brittannië, 6000 naar Denemarken, 3200 naar België, 2400 naar Zweden, 350 naar Frankrijk..

In 1959 hield de AVRO een grote inzamelingsactie met de naam: Alles op een kaart. De VARA hield een speelgoedactie waardoor de tehuizen van speelgoed werden voorzien..

Vakantiekoloniehuizen in Nederland

• In de provincie Friesland was er op Vlieland het tehuis ‘t Vlie, in Rijs het tehuis Mooi Gaasterland en op Schiermonnikoog de tehuizen St.Egbert en Elim.
• In de provincie Drenthe was er in Hoogeveen het tehuis Noorderhuis en in Rolde het tehuis ’t Ruige Veld.
• In de provincie Gelderland waren er 23 tehuizen.
• In de provincie Utrecht waren er 15 tehuizen.
• In de provincie Noord-Holland waren er 24 tehuizen, voornamelijk gelegen aan zee.
• In de provincie Zuid-Holland was er in Hoek van Holland het tehuis R.K. Koloniehuis en in Katwijk aan Zee het kleuterkoloniehuis. In Oostvoorne waren er 3: Ons Genoegen, naar Buiten en Agathahuis, en in Ter Heijde het tehuis met dezelfde naam als de plaatsnaam.
• In de provincie Zeeland was er in Domburg het tehuis met de naam: Zonneveld
• In de provincie Noord-Brabant waren er 10 tehuizen
• In de provincie Limburg was er in Bunde het tehuis Overbunde en in Venlo het tehuis Mgr.Mutsaersoord.

In 1970 werd er in de Staatscourant een artikel gepubliceerd aan welke voorwaarden een medisch kindertehuis moest voldoen om voor de AWBZ in aanmerking te kunnen komen. Slechts 13 tehuizen kregen uiteindelijk toestemming om te blijven bestaan..

In 1998 was er in het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem een tentoonstelling met de titel: Alle bleekneuzen naar buiten.

Literatuur

• "Bleekneusjes, vakantiekolonies in Nederland 1883-1970", M.Swankhuisen, K.Schweizer en A.Stoel, ISBN 9068683454
• "De Bleekneusjes van 1945, de uitzending van Nederlandse kinderen naar het buitenland", J.Sintemaartensdijk, ISBN 9053527699
• "Bleekneusjes, Oorlogskinderen", red.: José Bosch-Hofte

Externe link

• Andere tijden (afl. di. 14 okt. 2003): "Bleekneusjes van 1945"

Bronnen, noten en/of referenties