Groot-België: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k →Volgens oude graafschappen en hertogdommen: lf, replaced: taalgrens → taalgrens met AWB |
Helemaal herschreven. |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Bestand:België - Belgique (1830-1839).png|right|thumb|rand| |
[[Bestand:België - Belgique (1830-1839).png|right|thumb|rand|België tussen 1830 en 1839, zonder rekening te houden met Maastricht en Luxemburg-stad|200px]] |
||
[[Bestand:Belgie, en het Verdrag van Versailles.png|miniatuur|268x268px|Kaart met de door [[België]] opgeëiste gebieden (rood), en de door het [[Verdrag van Versailles (1919)|Verdrag van Versailles]] toegekende gebieden (blauw).]] |
|||
'''Groot-België''' is de benaming voor een nagestreefd groter [[België|Belgisch]] grondgebied. |
'''Groot-België''' is de benaming voor een nagestreefd groter [[België|Belgisch]] grondgebied. |
||
== |
== Geschiedenis == |
||
De nieuwgevormde staat België, die in [[1830]] [[Belgische Revolutie|onafhankelijk was geworden]] van het [[Verenigd Koninkrijk der Nederlanden]], omvatte oorspronkelijk ook [[Limburg (Nederlandse provincie)|Nederlands Limburg]] (uitgezonderd Maastricht en directe omgeving wegens [[Orangisme (na 1830)|orangistische]] legers rondom deze stad) en het |
De nieuwgevormde staat België, die in [[1830]] [[Belgische Revolutie|onafhankelijk was geworden]] van het [[Verenigd Koninkrijk der Nederlanden]], omvatte oorspronkelijk ook [[Limburg (Nederlandse provincie)|Nederlands Limburg]] (uitgezonderd Maastricht en directe omgeving wegens [[Orangisme (na 1830)|orangistische]] legers rondom deze stad) en het [[Groothertogdom Luxemburg]], met uitzondering van Luxemburg-stad en behoudens de betrekkingen van Luxemburg met de Duitse Bond. |
||
Er werden door de nieuw gecreëerde staat ook aanspraken gemaakt op [[Noord-Brabant]] en [[Zeeuws-Vlaanderen]], maar dit zijn nooit realistische scenario's geweest omdat de opstandelingen geen macht konden uitoefenen in dit voormalig Staatse gebied. Franse en Belgische militairen onder [[Ernest Grégoire]] en [[Louis-Adolphe de Pontécoulant]] hebben wel geprobeerd om Zeeuws-Vlaanderen te veroveren, maar dit lukte niet door de verdediging van [[Joseph Ledel|kolonel Ledel]]. Ook Noord-Brabant was verdedigd door de Gentenaar [[Jozef van Geen]]. |
Er werden door de nieuw gecreëerde staat ook aanspraken gemaakt op [[Noord-Brabant]] en [[Zeeuws-Vlaanderen]], maar dit zijn nooit realistische scenario's geweest omdat de opstandelingen geen macht konden uitoefenen in dit voormalig Staatse gebied. Franse en Belgische militairen onder [[Ernest Grégoire]] en [[Louis-Adolphe de Pontécoulant]] hebben wel geprobeerd om Zeeuws-Vlaanderen te veroveren, maar dit lukte niet door de verdediging van [[Joseph Ledel|kolonel Ledel]]. Ook Noord-Brabant was verdedigd door de Gentenaar [[Jozef van Geen]]. |
||
Door het [[Verdrag van Londen (1839)|verdrag der XXIV artikelen]] werd in 1839 de Belgische onafhankelijkheid erkend. België deed afstand van Limburg ten oosten van de Maas (nu Nederlands-Limburg) en het Duitstalige deel van Luxemburg (nu het Groothertogdom Luxemburg). Het [[Land van Aarlen]] bleef wel bij België, omdat Aarlen de hoofdplaats was van de Belgische provincie Luxemburg (in afwachting van een verhuizing naar Luxemburg-stad, die er nooit is gekomen). De Belgische provincie Luxemburg was vanaf 1839 wel een volwaardig deel van België, en was niet meer verbonden met de Duitse Bond. |
|||
== 20e eeuw == |
|||
Na de [[Eerste Wereldoorlog]] kreeg het idee van een dergelijk 'Groot-België' onder radicale [[Belgicisme (politiek)|Belgicisten]], (een vorm van [[staatsnationalisme]]) weer aanhang, in iets gewijzigde vorm, maar grotendeels overeenkomstig met het oorspronkelijke plan in 1830. |
|||
Officieel waren de grenzen van België vanaf 1839 definitief vastgelegd. Sommigen bleven echter ijveren voor gebiedsuitbreiding. Nog als kroonprins maakte [[Leopold II van België|Leopold II]] zelfs [[Plannen van Leopold II voor een aanval op Nederland|plannen voor een aanval op Nederland]], maar deze zijn nooit in de praktijk gebracht. |
|||
== Motieven om Nederlandse gebiedsdelen aan te hechten == |
|||
Nederland zou de Duitsers bevoordeeld hebben in de [[Eerste Wereldoorlog]], daarom eisten sommige Belgen gebiedsdelen op. |
|||
Na de [[Eerste Wereldoorlog]] kreeg het idee van een dergelijk Groot-België weer aanhang. Nederland zou de Duitsers bevoordeeld hebben in de [[Eerste Wereldoorlog]], daarom eisten sommige Belgen Zeeuws-Vlaanderen en Nederlands-Limburg op. Daar kwam uiteindelijk niets van in huis, maar België verkreeg wel de Oostkantons van Duitsland door het [[Verdrag van Versailles]]. |
|||
* [[Zeeuws-Vlaanderen]] zou altijd integraal deel uitgemaakt hebben van [[Vlaanderen]]. [[Nederlanders]] zouden dit gebied toegeëigend hebben als Zeeuws gebied nadat dit op de Spanjaarden buitgemaakt was, maar het werd volgens hen foutief ingedeeld. Voor hen zou het zelfs Vlaams-Zeeland moeten heten. Bij gebrek aan landverbinding met de rest van [[Zeeland (provincie)|Zeeland]] vonden zij dat het beter bij België zou worden aangehecht. Een ander bijkomend feit was dat de [[Scheldeverdieping]] dan een heel ander perspectief kreeg. |
|||
* [[Limburg (Nederlandse provincie)|Nederlands Limburg]] behoorde oorspronkelijk ook tot België maar door vredesonderhandelingen zou dit gebied in 1839 naar Nederland gaan. |
|||
Ook tot een aanhechting van het Groothertogdom Luxemburg kwam het niet. Sinds 1921 bestaat er wel een [[Belgisch-Luxemburgse Economische Unie]]. Zo waren de Belgische frank en de Luxemburgse frank aan elkaar gekoppeld aan een ratio van 1:1. |
|||
== Motieven om Duits/Duitstalige gebiedsdelen aan te hechten == |
|||
* [[Hertogdom Limburg]]: gebiedsdelen van Duitsland die vroeger onder Limburg vielen zouden opeisbaar moeten zijn. Dat is gedeeltelijk gebeurd met de huidige [[Oostkantons]] |
|||
| ⚫ | * [[Groothertogdom Luxemburg]]: de toenmalige groothertogin had een referendum gehouden in [[1919]] met als doel afstand te doen van de troon (Nassau-Weilburg) en aansluiting te zoeken bij België waar familieleden op de troon zaten. Dit plan is nooit gerealiseerd. Wel zagen Groot-Belgicisten hier iets in en vonden dat de beide Luxemburgen verenigd dienden te worden onder België inclusief de Duitse gebiedsdelen die Luxemburg ooit omvatte als hertogdom, onder meer [[Bitburg]]. |
||
Na de Tweede Wereldoorlog [[Belgische annexatie van Duits grondgebied na de Tweede Wereldoorlog|eiste België opnieuw Duitse gebieden op]]. Het verkreeg in 1949 een zeer geringe uitbreiding van zijn grondgebied, maar gaf de meeste verkregen gebieden al in 1958 terug. |
|||
== Volgens oude graafschappen en hertogdommen == |
|||
== Gebieden die in aanmerking komen voor Groot-België == |
|||
Een andere nagestreefde manier om het grondgebied van België te vergroten, is om alle oude graafschappen en [[hertogdom]]men van de [[Nederlanden]] die momenteel{{wanneer?||2019|03|26}} (gedeeltelijk) in België liggen, te herenigen en te verenigen onder België, al dan niet met [[Graafschap Artesië|Artesië]] (hedendaags [[Pas-de-Calais]]). |
|||
* [[Zeeuws-Vlaanderen]], dat historisch deel uitmaakte van het [[Graafschap Vlaanderen]]. Bovendien heeft het geen landverbinding met de rest van Nederland, al is er sinds 2003 wel de [[Westerscheldetunnel]]. Een ander bijkomend feit is dat de [[uitdieping van de Schelde]] dan een heel ander perspectief krijgt. |
|||
Hiervoor komen |
|||
* de [[Frankrijk|Franse]] [[Arrondissement (Frankrijk)|arrondissementen]] [[Arrondissement Duinkerke|Duinkerke]], [[Arrondissement Rijsel|Rijsel]] en [[Arrondissement Dowaai|Dowaai]], [[Zeeuws-Vlaanderen]] & de momenteel{{wanneer?||2019|03|26}} [[Henegouwen|Henegouwse]] [[Belgische gemeente|gemeenten]] [[Moeskroen]] en [[Komen-Waasten]], samen met de [[Provincies van België|provincies]] [[West-Vlaanderen]] & [[Oost-Vlaanderen]] bij [[Graafschap Vlaanderen|Vlaanderen]]; |
|||
* de Franse arrondissementen [[Arrondissement Avesnes-sur-Helpe|Avesnes-sur-Helpe]], [[Arrondissement Cambrai|Cambrai]] en [[Arrondissement Valenciennes|Valenciennes]], samen met de Belgische provincie [[Henegouwen]] bij [[Graafschap Henegouwen|Henegouwen]]; |
|||
* de [[Nederland]]se [[Provincies van Nederland|provincie]] [[Noord-Brabant]], samen met de Belgische provincies [[Antwerpen (provincie)|Antwerpen]], [[Vlaams-Brabant]] en [[Waals-Brabant]] bij [[Hertogdom Brabant|Brabant]]; |
|||
* de Nederlandse provincie [[Limburg (Nederlandse provincie)|Limburg]] samen met [[Limburg (Belgische provincie)|Belgisch Limburg]] bij Limburg; |
|||
* het [[Luxemburg (land)|Groothertogdom Luxemburg]] samen met de provincie [[Luxemburg (provincie)|Luxemburg]] bij [[Hertogdom Luxemburg|Luxemburg]], al dan niet inclusief de gebiedsdelen die Luxemburg ooit omvatte als hertogdom, onder meer Bitburg dat tegenwoordig{{wanneer?||2019|04|20}} in Duitsland ligt; |
|||
* terugdraaiing van de [[Taalgrens#Gemeenten die bij het vastleggen van de taalgrens in 1962 overgeheveld werden naar een andere provincie en/of arrondissement|overheveling van gemeenten]] bij het bepalen van de [[Taalgrens in België|Belgische taalgrens]] in 1962, naar hun oorspronkelijk gebied. |
|||
* [[Limburg (Nederlandse provincie)|Nederlands-Limburg]], dat in 1839 verloren was gegaan. |
|||
{| class="wikitable" style="text-align:right; margin-right:50px;" |
|||
|- |
|||
* Gebieden in Duitsland die vroeger onder het [[Hertogdom Limburg]] vielen of anderszins tot de Zuidelijke Nederlanden behoorden. Sinds 1920 behoren de [[Oostkantons]] wel tot België. |
|||
! align=center |De Nederlanden 1548<br /> |
|||
! align=center |De Nederlanden 1648<br /> |
|||
| ⚫ | * [[Groothertogdom Luxemburg]]: de toenmalige groothertogin had een referendum gehouden in [[1919]] met als doel afstand te doen van de troon (Nassau-Weilburg) en aansluiting te zoeken bij België waar familieleden op de troon zaten. Dit plan is nooit gerealiseerd. Wel zagen Groot-Belgicisten hier iets in en vonden dat de beide Luxemburgen verenigd dienden te worden onder België, eventueel inclusief de Duitse gebiedsdelen die Luxemburg ooit omvatte als hertogdom, onder meer [[Bitburg]]. |
||
! align=center |De Nederlanden 1812<br /> |
|||
! align=center |De Nederlanden 1829<br /> |
|||
* De [[Franse Nederlanden]], thans het [[Noorderdepartement]] (Frans-Vlaanderen) en eventueel ook het departement [[Pas-de-Calais]] (Artesië). |
|||
! align=center |De Nederlanden 1905<br /> |
|||
|- |
|||
== Groot-België vandaag == |
|||
| align=left | [[Bestand:Spanish Netherlands.svg|200px]] || align=left | [[Bestand:The Low Countries.png|200px]] || align=left | [[Bestand:French departments in the Netherlands and Belgium in 1812.png|200px]] || align=left |[[Bestand:1815-VerenigdKoninkrijkNederlanden.svg|200px]] || align=left | [[Bestand:Belgien Niederlande 1905.png|200px]] |
|||
De steun voor Groot-België is vandaag vrijwel geheel verdwenen. Discussies in België gaan vooral over de [[splitsing van België]], [[grootneerlandisme]] en [[rattachisme]], met zo nu en dan een aanhanger van [[Heel-Nederland (staatkunde)|Heel-Nederland]]. In de betroffen gebieden is het enthousiasme over een aanhechting door België overigens sowieso zeer beperkt gebleven. |
|||
|} |
|||
Wat wel nog bestaat is de [[Belgisch-Luxemburgse Economische Unie]], die evenwel sinds de invoering van de euro niet heel veel meer voorstelt. België en Luxemburg worden samen ook wel aangeduid als de Belux. |
|||
{{Navigatie irredentisme Lage Landen}} |
{{Navigatie irredentisme Lage Landen}} |
||
Versie van 23 dec 2020 22:54
.png)
Groot-België is de benaming voor een nagestreefd groter Belgisch grondgebied.
Geschiedenis
De nieuwgevormde staat België, die in 1830 onafhankelijk was geworden van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, omvatte oorspronkelijk ook Nederlands Limburg (uitgezonderd Maastricht en directe omgeving wegens orangistische legers rondom deze stad) en het Groothertogdom Luxemburg, met uitzondering van Luxemburg-stad en behoudens de betrekkingen van Luxemburg met de Duitse Bond.
Er werden door de nieuw gecreëerde staat ook aanspraken gemaakt op Noord-Brabant en Zeeuws-Vlaanderen, maar dit zijn nooit realistische scenario's geweest omdat de opstandelingen geen macht konden uitoefenen in dit voormalig Staatse gebied. Franse en Belgische militairen onder Ernest Grégoire en Louis-Adolphe de Pontécoulant hebben wel geprobeerd om Zeeuws-Vlaanderen te veroveren, maar dit lukte niet door de verdediging van kolonel Ledel. Ook Noord-Brabant was verdedigd door de Gentenaar Jozef van Geen.
Door het verdrag der XXIV artikelen werd in 1839 de Belgische onafhankelijkheid erkend. België deed afstand van Limburg ten oosten van de Maas (nu Nederlands-Limburg) en het Duitstalige deel van Luxemburg (nu het Groothertogdom Luxemburg). Het Land van Aarlen bleef wel bij België, omdat Aarlen de hoofdplaats was van de Belgische provincie Luxemburg (in afwachting van een verhuizing naar Luxemburg-stad, die er nooit is gekomen). De Belgische provincie Luxemburg was vanaf 1839 wel een volwaardig deel van België, en was niet meer verbonden met de Duitse Bond.
Officieel waren de grenzen van België vanaf 1839 definitief vastgelegd. Sommigen bleven echter ijveren voor gebiedsuitbreiding. Nog als kroonprins maakte Leopold II zelfs plannen voor een aanval op Nederland, maar deze zijn nooit in de praktijk gebracht.
Na de Eerste Wereldoorlog kreeg het idee van een dergelijk Groot-België weer aanhang. Nederland zou de Duitsers bevoordeeld hebben in de Eerste Wereldoorlog, daarom eisten sommige Belgen Zeeuws-Vlaanderen en Nederlands-Limburg op. Daar kwam uiteindelijk niets van in huis, maar België verkreeg wel de Oostkantons van Duitsland door het Verdrag van Versailles.
Ook tot een aanhechting van het Groothertogdom Luxemburg kwam het niet. Sinds 1921 bestaat er wel een Belgisch-Luxemburgse Economische Unie. Zo waren de Belgische frank en de Luxemburgse frank aan elkaar gekoppeld aan een ratio van 1:1.
Na de Tweede Wereldoorlog eiste België opnieuw Duitse gebieden op. Het verkreeg in 1949 een zeer geringe uitbreiding van zijn grondgebied, maar gaf de meeste verkregen gebieden al in 1958 terug.
Gebieden die in aanmerking komen voor Groot-België
- Zeeuws-Vlaanderen, dat historisch deel uitmaakte van het Graafschap Vlaanderen. Bovendien heeft het geen landverbinding met de rest van Nederland, al is er sinds 2003 wel de Westerscheldetunnel. Een ander bijkomend feit is dat de uitdieping van de Schelde dan een heel ander perspectief krijgt.
- Nederlands-Limburg, dat in 1839 verloren was gegaan.
- Gebieden in Duitsland die vroeger onder het Hertogdom Limburg vielen of anderszins tot de Zuidelijke Nederlanden behoorden. Sinds 1920 behoren de Oostkantons wel tot België.
- Groothertogdom Luxemburg: de toenmalige groothertogin had een referendum gehouden in 1919 met als doel afstand te doen van de troon (Nassau-Weilburg) en aansluiting te zoeken bij België waar familieleden op de troon zaten. Dit plan is nooit gerealiseerd. Wel zagen Groot-Belgicisten hier iets in en vonden dat de beide Luxemburgen verenigd dienden te worden onder België, eventueel inclusief de Duitse gebiedsdelen die Luxemburg ooit omvatte als hertogdom, onder meer Bitburg.
- De Franse Nederlanden, thans het Noorderdepartement (Frans-Vlaanderen) en eventueel ook het departement Pas-de-Calais (Artesië).
Groot-België vandaag
De steun voor Groot-België is vandaag vrijwel geheel verdwenen. Discussies in België gaan vooral over de splitsing van België, grootneerlandisme en rattachisme, met zo nu en dan een aanhanger van Heel-Nederland. In de betroffen gebieden is het enthousiasme over een aanhechting door België overigens sowieso zeer beperkt gebleven.
Wat wel nog bestaat is de Belgisch-Luxemburgse Economische Unie, die evenwel sinds de invoering van de euro niet heel veel meer voorstelt. België en Luxemburg worden samen ook wel aangeduid als de Belux.
· 
· 
· ·