Dinxperlo

**Dinxperlo**
Plaats in Nederland
	;
Situering
Provincie	Gelderland
Gemeente	Aalten
Coördinaten	51° 52′ NB, 6° 29′ OL
Algemeen
Inwoners ; (1 januari 2010)	7.455
Portaal	Nederland

Dinxperlo (Nedersaksisch: Dinsper) is een plaats in de gemeente Aalten in de Achterhoek, in de Nederlandse provincie Gelderland. Dinxperlo heeft 7.455 inwoners (per 1 januari 2010, bron CBS).

Ligging en grens

Dinxperlo ligt pal op de grens met Duitsland. Het vormt met het Duitse plaatsje Suderwick een aaneengesloten bebouwing waar de grens dwars door heen loopt. Deze grens volgt grotendeels de Heelweg, die tot aan het trottoir aan de overkant Nederlands grondgebied is en waarvan de huizen even genummerd zijn, en die aan de Duitse kant Hellweg genoemd wordt, met oneven nummers. Het is daarmee de enige plek waar Duitse burgers aan een Nederlandse straat wonen en ingeschreven staan. Desondanks is het verschil in ruimtelijke inrichting (bijv. de huizenstijl en het type lantaarnpalen) al direct onmiskenbaar. Naast het Nederlands en het Duits spreekt of sprak men aan beide zijden van 'de streep' een gemeenschappelijk dialect dat een variant is van het Nedersaksisch. Suderwick ontstond in de dertiende eeuw als een uitbreiding van Dinxperlo (de zuiderlijke wijk) en haar inwoneraantal was altijd ongeveer 20% van het totaal.

Aa-Strang en havezathe

Verder naar het westen wordt de grens gevormd door de rivier de Aa-strang. In 1570 wordt hier voor het eerst een havezathe (een versterkt huis) vermeld op Duits grondgebied, de Rode Spijker, op nog geen honderd meter van de grens met Dinxperlo. Van het kasteel is niets meer te zien, maar de fundamenten zijn met uitgebreide grondmetingen in 2008 ontdekt in een akker langs de Aa-strang.

Oorlogsgeschiedenis

Tijdens de Tweede Wereldoorlog bleek Dinxperlo de belangrijkste doorvoerroute voor de geallieerden richting het noorden. Dagenlang reden er non-stop tanks over de twee bruggen over de Aa-strang. Het dorp zelf lag zwaar onder vuur in 1945 en werd beschoten met ruim 39 duizend graten. Veel oude gebouwen zijn in die tijd dan ook verwoest. Dinxperlo en Suderwick waren met een hek van prikkeldraad doorsneden, om smokkel te voorkomen. Tussen 1949 en 1963 stond Suderwick onder de naam Zuiderwijk onder bestuurlijk toezicht van gemeente Dinxperlo, in het kader van de Nederlandse annexatie van Duits grondgebied na de Tweede Wereldoorlog.

Gezamenlijke toekomst

Heden ten dage heeft Dinxperlo het eerste gedeeld Nederlands-Duits politiebureau. Ook gaan Suderwickse kleuters er naar de Nederlandse basisschool. Verder kennen Dinxperlo en Suderwick een grensoverschrijdende woonzorgzone aan de Heelweg/Hellweg. Deze zone bestaat onder meer uit een verpleeghuis in Nederland en een woonvorm in Duitsland die met elkaar zijn verbonden door een ontmoetingsplek die de straat overbrugt. De woonzorgzone werd op 16 januari 2009 geopend door prinses Margriet en Andreas Krautscheid, minister voor Europese Zaken van de Duitse deelstaat Noord-Rijnland-Westfalen.

Geschiedenis

Sculptuur wapen Dinxperlo aan voormalig gemeentehuis

De naam Dinxperlo is waarschijnlijk afgeleid van dingspel en loo. Vroeger zou op deze plek een gerechtsplaats dingspel in het bos (loo) zijn geweest. Het wapen van de voormalige gemeente Dinxperlo bevatte een afbeelding van vrouwe Justitia.

Tot de gemeentelijke hervormingen van 1811 viel Dinxperlo bestuurlijk onder de heerlijkheid Bredevoort. Vroeger lag ten westen van Dinxperlo ook een zelfstandig dorp Beggelder, dat thans gedeeltelijk onderdeel is van de kern Dinxperlo, deels buitengebied.

Tot 1 januari 2005 was Dinxperlo evenals Aalten een zelfstandige gemeente, daarna werden beide gemeentes samengevoegd tot één nieuwe gemeente met de naam Aalten. Dit was tot ongenoegen van de gemeente Dinxperlo, dat liever versterking van de eigen samenwerking met Suderwick had gehad.^[1] Het andere dorp dat deel uitmaakte van de gemeente Dinxperlo, is De Heurne.

Bezienswaardigheden

Centrale blikvanger in het dorp is de 16e-eeuwse gotische kerk (in gebruik van de Protestantse Gemeente). Vóór de Reformatie was deze kerk rooms-katholiek. Het was destijds eigendom van de hertog van Gelre.

Attracties zijn onder meer het kleinste kerkje van Nederland, genaamd "De Rietstap" (ingericht als expositieruimte), het Grenslandmuseum, en het uitgaanscentrum Club 49, tot 2010 bekend als de discotheek feestkasteel Arena / Achterhoek Arena.

De vrijdagmarkt trekt wekelijks massa's bezoekers uit de verre omgeving, vooral van over de grens.

Trivia

Bekendste inwoner: Bernardus IJzerdraat, in de jaren '30 van de vorige eeuw werkzaam als adviseur in de Dinxperlose vestiging van de Deventer tapijtfabriek van Maurits Prins. Hij werd onmiddellijk na de Duitse aanval op Nederland in 1940 verzetsstrijder in Rotterdam als lid van De Geuzen, maar reeds binnen een jaar opgepakt en gefusilleerd. Hij was één van 'De Achttien Dooden' uit dit beroemde gedicht van Jan Campert dat tot de canon der vaderlandse dichtkunst behoort.
In de eerste helft van de twintigste eeuw was Dinxperlo aangesloten op het landelijke spoorwegnet door de spoorlijn Varsseveld - Dinxperlo.
Dinxperlo is het grensplaatsje waar de Batavierenrace, de grootste studentenhardloopestafette, die jaarlijks in Nijmegen start, zijn eerste herstart heeft.

Foto's

Dinxperlo in beeld
Gotische PKN-kerk in centrum
Links Heelweg in Dinxperlo, rechts (trottoir) Hellweg in Suderwick. Op de achtergrond: woonzorgzone in aanbouw
Gezamenlijk Nederlands-Duits politiebureau